разе́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Прыстасаванне для ўключэння электрапрыбораў у электрычны ланцуг.

2. Маленькі сподачак для варэння.

3. Сабраныя ў пучок стужка, тасьма, шнур і пад., якія служаць упрыгожаннем чаго-н.

4. Кружок з адтулінай у сярэдзіне, які засцерагае падсвечнік ад капель стэарыну, воску і пад.

5. Архітэктурнае або мастацкае ўпрыгожанне ў выглядзе кветкі з аднолькавымі пялёсткамі.

6. Шкляны або папяровы абажур для электрычнай лямпы ў выглядзе раструба.

|| прым. разе́тачны, -ая, -ае (да 1, 2, 4—6 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ГРЭБЕНЕЧАСА́ЛЬНАЯ МАШЫ́НА,

машына для часання валакністых прыродных (бавоўна, воўна, лён) і хім. матэрыялаў пры падрыхтоўцы да прадзення. На грэбенечасальнай машыне з дапамогай стальных грабянёў вычэсваюць кароткія і пашкоджаныя валокны, раслінныя прымесі і вузельчыкі, раз’ядноўваюць, выпростваюць і паралелізуюць доўгія валокны ў атрыманай стужцы. Адрозніваюць грэбенечасальную машыну перыядычнага (найб. пашыраны) і бесперапыннага (пераважна для доўгай грубай воўны) дзеяння. З грэбенечасальнай машыны стужка паступае на стужачную машыну, потым на роўнічную, дзе вырабляецца слабаскручаная нітка — роўніца.

т. 5, с. 488

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Істу́жка, стужка ’палоска каляровай тканіны, якая скарытоўваецца для ўпрыгожання, аблямоўкі і іншых мэт’, ’доўгая вузкая палоска з якога-н. матэрыялу, якая служыць для тэхнічных і іншых патрэб’ (ТСБМ, Касп., Бяльк., Мядзв., Жд. 2, Інстр. I). Рус. смал. сту́жка, исту́жка ’істужка’, укр. стьо́жка ’тс’, польск. wstęga, wstążka ’істужка, палоска’, в.-луж. уст. stuha ’істужка, шнурок, завязка’, н.-луж. stuga ’шнурок, рэмень’, ст.-чэш. vztúha, чэш. stuka, stužka ’істужка’, славац. stuha, stužka, stuhľa ’істужка, палоска, пояс’, славен. stȏgla ’шнурок, раменьчык’. Ст.-рус. сътуга ’звязка, скрэпа’. Прасл. *sъtǫga, корань *‑tǫg‑/*‑tęg‑, гл. тугі, цягнуць, цяга (Фасмер, 3, 786; Брукнер, 635). Махэк₂ (590) прапаноўвае праформу *vъstęga, дзе vъs‑ паказвае напрамак дагары. Бел. суфіксацыя ‑к‑a; і‑ пратэтычнае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

film

[fɪlm]

1.

n.

1) абало́нка f., то́ненькае по́крыва, пласт -у m.; эму́льсія f.

2) сту́жка f.; фатаграфі́чная сту́жка

3) кінасту́жка f.; фільм -у m.

4) перапо́нка f.

5) даліка́тная ткані́на

6) цьмя́насьць уваччу́ (ад сьлёзаў)

2.

v.

1) пакрыва́ць (-ца), зацьмява́ць (-ца) (пра во́чы ад сьлёзаў)

2) фільмава́ць, здыма́ць на сту́жку, накру́чваць на сту́жку

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

лемніска́та

(лац. lemniscata = упрыгожаная стужкамі, ад гр. lemnikos = стужка або павязка з воўны)

мат. крывая на плоскасці, якая з’яўляецца лініяй узроўню модуля мнагачлена з комплекснымі каэфіцыентамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сантыме́тр

(фр. centimetre, ад лац. centum = сто + гр. metreo = мераю)

1) адзінка вымярэння даўжыні, роўная сотай долі метра;

2) лінейка або стужка з дзяленнямі на сантыметры.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Кнот ’спецыяльная стужка або скручаная ніць, якая служыць для гарэння ў газавай лямпе, свечцы’ (ТСБМ, Нас., Шат., Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., Нік., Няч., Бяльк., Нік. Очерки, Гарэц., Грыг., Мат. АС). Укр. гніт, рус. кнот праз польск. knot запазычанне з с.-в.-ням. knote ’вузел’ (Слаўскі, 2, 288).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Kordon

[-'dɔ˜:]

m -s, -s

1) шнуро́к

2) вайск., гіст. кардо́н, ланцу́г вартавы́х атра́даў

3) о́рдэнская сту́жка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Métermaß

n -es, -e

1) метры́чная ме́ра

2) метр (лінейка); сантыме́тр (стужка)

3) разме́р [вымярэ́нне] у ме́трах

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

плёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Празрыстая эластычная, цэлулоідная стужка са святлоадчувальным слоем для фатаграфічных і кінематаграфічных здымкаў. За якой паўгадзіны Айзік мог аббегаць паўгорада, напстрыкаць на плёнку свае «лейкі» кадраў з дваццаць. Сабаленка.

2. Тонкая празрыстая бясколерная матэрыя сінтэтычнага паходжання. Поліэтыленавая плёнка. Трымаць раннія агуркі пад плёнкай.

3. Тое, што і плеўка. Халаднаваты метал быў пакрыты васковай плёнкай тавоту. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)