Doctrina est fructus dulcis radicis amarae

Вучонасць ‒ салодкі плод горкага кораня.

Учёность ‒ сладкий плод горького корня.

бел. Без мукі няма навукі. Без мучэння няма вучэння.

рус. Корень учения горек, да плод его сладок. Труд при учении скучен, да плод его вкусен. Без муки нет науки.

фр. La racine du travail est amère mais son fruit est doux (Корень работы горек, но плод его сладок).

англ. All the wisdom you gain you will pay for in pain (За мудрость приходится дорого платить).

нем. Die Wurzel der Wissenschaft ist bitter und so süßer ihre Frucht (Корень науки горький, и тем слаще плод).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

гліцэры́на

(польск. gliceryna < ням. Glyzerin , ад гр. glykeros = салодкі)

арганічнае злучэнне, трохатамны спірт аліфатычнага рада, бясколерная масляністая вадкасць, якая атрымліваецца з тлушчаў і выкарыстоўваецца для тэхнічных, медыцынскіх, касметычных мэт.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

taste1 [teɪst] n.

1. смак;

sweet to the taste сало́дкі на смак;

it’s to my taste гэ́та мне да сма́ку

2. кава́лачак; глыто́к;

He had a taste of freedom. Ён адчуў смак волі.

3. густ, схі́льнасць;

a man of taste чалаве́к з гу́стам;

tastes differ пра гу́сты не спрача́юцца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

гліказі́ды

(ад гр. glykys = салодкі + eidos = выгляд)

арганічныя рэчывы, малекулы якіх складаюцца з вугляводу і невугляводнага кампанента (аглікону); змяшчаюцца ў жывёльных і раслінных арганізмах, адыгрываючы важную ролю ў працэсах абмену рэчываў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сло́дыч, ‑ы, ж.

Разм.

1. Уласцівасць салодкага (у 1 знач.); салодкі смак. Слодыч цукерак. Слодыч вінаграду. Такая слодыч, есці немагчыма.

2. перан. Прыемнае адчуванне; асалода, задавальненне. Я палюбіў цябе, край украінскі, За слодыч музыкі бандур тваіх. Журба. Сэрца ведае тамленне, Сэрца знае слодыч мар. Колас. Апошні месяц Міця адчувае сябе роўным з сябрамі і ўдосталь п’е слодыч гэтага цудоўнага пачуцця. Навуменка. [Баляслаў] піў слодыч цішыні бацькаўскага гнязда. Чорны. Я знаю, што служба марская — не слодыч, А мора — не толькі адна прыгажосць. Жычка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

süß

a

1) сало́дкі

~es Wsser — прэ́сная вада́; сало́дкая вада́

2) саладжа́вы

3) прые́мны, ра́дасны; мі́лы

ein ~es Kind — мі́лае [цудо́ўнае] дзіця́

ach, wie ~! — ах, як цудо́ўна!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

цукро́вы Zcker-; zckersüß (салодкі, як цукар);

цукро́вы пясо́к klrer Zcker, Struzucker m;

цукро́вая пу́дра Pderzucker m, Stubzucker m;

цукро́выя буракі́ Zckerrübe f -, -n;

цукро́вы трыснёг Zckerrohr n -s, -e;

цукро́вы заво́д Zckerfabrik f -, -en;

цукро́вая хваро́ба мед. Zckerkrankheit f, Diabtes m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Марцыпа́н, ‑ны (мн.) ’кандытарскія вырабы з цеста, прыгатаванага з працёртага міндалю або арэхаў з цукрам’, ’што-небудзь вельмі смачнае, адмыслова прыгатаванае’, ’страва, якая не існуе — нешта накшталт птушынага малака’ (ТСБМ; шчуч., З нар. сл.), ’вараныя буракі’ (ТС), ст.-бел. марципанъ ’тс’ (XVII ст.), якое запазычана са ст.-польск. marcypan < італ. marzapane ’пернік’ (Булыка, Лекс. запазыч., 119; Кохман, 84). Першапачаткова італ. marzipane — венецыянская манета, пасля мера: 10 марцыпанаў = 1 чацвярыку; у скрыні памерам у 1 марцыпан перавозіўся з Кіпра салодкі пірог, які пазней і стаў называцца марцыпанам. Італ. marzapane ўзыходзіць да араб. mauthabān ’кароль, які сядзіць на троне’. Не выключана другаснае запазычанне бел. лексемы з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 80).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лакры́ца

(с.-в.-ням. lakeritze < лац. laquiritia, ад гр. glykynhiza = салодкі корань)

травяністая расліна сям. бабовых са складаным лісцем і фіялетавымі кветкамі, пашыраная ва ўмераных і субтрапічных зонах, карэнне якой выкарыстоўваецца ў медыцыне і харчовай прамысловасці; салодка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Про́мзлы ’чуць закіслы; ні салодкі, ні кіслы (пра малако)’ (полац., Нар. сл.; в.-дзв., красл., Сл. ПЗБ). З *промзглы > параўн. рус. про́мзглый ’пракіслы, прагорклы; затхлы, сапсаваны, той, які загніў’, про́мзгнуть ’псавацца, гніць, горкнуць’, мзга ’гніль, цвіль, сырое надвор’е’, мзглой, мо́зглый ’друзлы, вялы, гнілы з сярэдзіны, прэлы’. Фасмер (2, 617) на аснове параўнання з рус. мозглый (гл. прамосклы) узнаўляе праформу *мъзга. Тады, відаць, да мазго́ліць ’пэцкаць; біць’, мазгля́вы (гл.). Параўноўваецца з грэч. μύσος*μύδος) ’ганьба; апаганенне’, ст.-ірл. mosach ’нячысты’, н.-ням. mussig ’брудны’, лат. мн. л. mudas ’гнілыя водарасці’, літ. мн. л. músos ’цвіль’ (Міклашыч, 207; Буга, РФВ, 72, 198 і наст.). Набліжэнне да літ. mazgóti ’мыць, паласкаць’, ст.-інд. máyjati ’ён апускае’, Фасмер (там жа) лічыць менш верагодным. Параўн. мазглявы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)