мача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., што.

1. Апускаць у што-н. вадкае або сыпкае.

М. бульбу ў скваранае сала.

2. Вырабляць што-н. апусканнем у які-н. раствор (спец.).

М. запалкі.

|| аднакр. макну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. мача́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

насклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Скласці ў адно або некалькі месцаў многа чаго‑н. Наскладаць сала ў кублы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасква́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

1. Пераскварыць усё, многае.

2. і без дап. Скварыць некаторы час (пра сала).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́луднік, ‑а, м.

Абл. Падвячорак. [Бацька] не хацеў крыўдзіць мяне: ад свайго полудніка пакідаў акрайчык хлеба і брусок сала. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праса́ліцца, ‑ліцца; зак.

Запэцкацца, насыціцца салам, тлушчам. Папера прасалілася наскрозь.

прасалі́цца, ‑со́ліцца; зак.

Набрацца соллю, стаць прасоленым. Сала прасалілася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мочалка ’падліўка’ (нараўл., Мат. Гом.), ’смажанае сала’ (ТС). Да мача́нка (гл.). Націск на мо‑ і ‑л‑ пад уплывам мочала (гл.). Сюды ж мо́чэло ’смажанае сала ці што іншае для мачання’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

gebráten

1.

part II ад bráten

*

2.

a сма́жаны, сква́раны (пра сала)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Вальне́нка ’скрынка для сала’ (КЭС). Гл. ваненка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лу́ста, ‑ы, ДМ ‑сце, ж.

Адрэзаны вялікі плоскі кавалак (хлеба, сала і г. д.). Маці памагала маслам лусту хлеба і падала сыну. Пальчэўскі. Гаспадыня злазіла ў кубел, адрэзала лусту сала і кавалак каўбасы, выцягнула агурок і ўсё гэта падала Раі. Новікаў.

•••

Адрэзаная луста — тое, што і адрэзаная скіба (гл. скіба).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здор, ‑у, м.

Нутраное свіное сала. Мазаць бліны здорам. □ Хутка на ўсю хату запахла варанай капустай, запраўленай старым здорам. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)