ураўнава́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак.

1. што. Зрабіць аднолькавым па вазе, прывесці ў раўнавагу.

2. перан.; што. Дабіцца раўнавагі, поўнай адпаведнасці ў чым‑н. Ураўнаважыць сілы праціўнікаў.

3. перан.; каго-што. Прывесці ў роўны, спакойны стан; супакоіць. Гутарка ўраўнаважыла ўсхваляванага хлапца. □ Хвілін праз колькі Візэнер ураўнаважыў свой душэўны стан. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыяме́нт

(с.-лац. diamentum, ад гр. adamas, -antos)

1) тое, што і брыльянт; 2) друкарскі шрыфт, кегель якога роўны 4 пунктам (каля 1,5 мм).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эквіпатэнцыя́льны

(ад лац. aequus = роўны + патэнцыяльны)

аднолькавы з чым-н. у адносінах велічыні патэнцыялу;

э-ая паверхня — паверхня, ва ўсіх пунктах якой аднолькавы патэнцыял.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

uniform

[ˈju:nɪfɔrm]

1.

adj.

1) аднаста́йны, нязьме́нлівы, нязьме́нны

The earth turns around at a uniform rate — Зямля́ кру́ціцца наво́кал зь нязьме́ннай ху́ткасьцяй

2) адно́лькавы

All the bricks are of a uniform size — Усе́ цаглі́ны адно́лькавага паме́ру

3) рэгуля́рны; ро́ўны

a uniform pace — ро́ўны крок

2.

n.

уніфо́рма, фо́рма f. (шко́льная, вайско́вая)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Раўня́ць ’выроўніваць; параўноўваць між сабой’ (Нас., Бяльк., Сл. ПЗБ), ітэратыў роўнёва́ць ’тс’ (ТС), параўн. укр. рівня́ти, рус. ровня́ть, ст.-рус. ровняти, балг. равня́. Суадноснае з раўнаць (гл.); паводле Карскага (1, 323), гэта асобныя марфалагічныя ўтварэнні, што магчыма, узыходзяць да розных зыходных форм, параўн. ро́вень: я ровень ёму (ТС) (< *orvьnь?). Гл. роўны (роўня), ровень.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АДЭКВА́ТНАЕ

(ад лац. adaequatus роўны, прыраўнаваны),

адпаведнае, тоеснае, эквівалентнае. У тэорыі пазнання адэкватнага лічацца вобраз, веды, якія адпавядаюць свайму арыгіналу і таму з’яўляюцца дакладнымі, маюць характар аб’ектыўных ісцін. Пытанне пра ступень адэкватнасці (дакладнасці), глыбіню і паўнату адлюстравання аб’екта звязана з праблемай суадносін адноснай і абсалютнай ісцін і крытэрыю ісціннасці ведаў.

т. 1, с. 144

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ро́ўнасць ж.

1. ро́вность;

р. хара́ктараў — ро́вность хара́ктеров; см. ро́ўны1;

2. в разн. знач. ра́венство ср.;

р. грамадзя́н — ра́венство гра́ждан;

р. трохвуго́льнікаўмат. ра́венство треуго́льников;

ста́віць знак ро́ўнасці — ста́вить знак ра́венства

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Раўна́ць (ровна́ць) ’раўняць, параўноўваць; даваць пароўну’ (Нас.), ’раўняць, параўноўваць’ (Ян.), стараж.-рус. ровнати ’тс’ (Смаленская грамата 1229 г.), параўн. укр. рівня́ти, рімна́ти ’раўняць; параўноўваць’, польск. równać ’тс’, чэш. rovnati ’тс’, славен. ravnáti ’раўняць; рабіць роўным’. Сюды ж ітэратыў раўнава́ць ’раўняць; параўноўваць’ (ТСБМ, Нас., Арх. Федар.), роўнава́ць ’тс’ (ТС). Ад ро́ўны (< *orvьnъ), гл. Параўн. раўняць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ГА́РНЕЦ,

1) старажытная мера (адзінка) аб’ёму сыпкіх рэчываў і вадкасцей. У сістэме мер ВКЛ быў прыняты да карыстання гарней малы (шынковы), роўны 2,8237 л, і гарнец вялікі (цэхавы), у два разы большы (5,6474 л). У 19 ст. да ўвядзення метрычнай сістэмы мер карысталіся гарнцам, роўным 3,2798 л.

2) Пасудзіна такой ёмістасці (умяшчальнасці).

т. 5, с. 67

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Праве́ц, праўцак у выразах: стаяць праўцом ’стаяць прама’ (стаўб., Нар. сл.), стаяць праўцака ’не даваць магчымасці паварушыцца’ (калінк., З нар. сл.), на праўцака браць ’аб стане непрытомнасці’ (Ян.), праўцаком ’дыбам’ (гом., Нар. словатв.), правцёвый ’той, які стаіць старчаком’ (брэсц., З нар. сл.). Укр. правцем поставити ’выпраміць (руку, ногу), не даць сагнуцца’. Да правы ў значэнні ’роўны, прамы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)