*Прасцяком, просцяко́м ’напрасткі’ (ТС). Укр. простяко́м ’тс’. Тв. скл. ад *прасцяк < просты ’прамы (пра дарогу)’. Параўн. рус. дыял. про́сто і про́стец ’прамая дарога, напрасткі’. Гл. яшчэ прастава́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Інды́кі кветкі, просты агародны гваздзік’ (Нас.). Метафарычны перанос з індык; форма мн. л. шырока ўжываецца ў народнай наменклатуры раслін; параўн. паралельную рускую назву петушки (Мяркулава, Очерки, 136).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ватэрпа́с
(гал. waterpas)
самы просты прыбор для праверкі гарызантальнасці плоскасцей, выкарыстоўваецца ў будаўнічых і цяслярскіх работах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Прасціна́ 1 ’прадмет пасцельнай бялізны’ (ТСБМ, Сцяшк.), прасціня́, прастаня́ ’тс’ (Сл. ПЗБ), прасці́нка ’тс’ (Нас.). Рус. простыня́, дыял. про́стынь, ц.-слав. простыни ’тс’. Прасл. *prostyni ад просты, г. зн. ’прамое палатно, не сшытае і не падшыванае’ (Фасмер, 3, 381, з літ-рай). Аб суфіксе *‑yni гл. Слаўскі, SP, 1, 139–141. У бел. словах адбылося, відаць, больш позняе набліжэнне да прадуктыўнага словаўтваральнага тыпу на ‑ін‑.
Прасціна́ 2 ’няўдобіца’ (воран., Сл. ПЗБ). Ад просты з суф. ‑іна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
down-to-earth
[,daʊntuˈɜ:rӨ]
adj.
1) практы́чны
2) натура́льны, про́сты, шчы́ры
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
the highway to promotion
про́сты шлях да павышэ́ньня (па слу́жбе)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Прастапа́д ’перпендыкуляр’ (Дуж–Душ.). Наватвор 20‑х гадоў XX ст. на аснове прыслоўя прастапа́дла ’перпендыкулярна’ (пач. XX ст. — гл. Гіст. лекс., 252) < польск. prostopadły ’перпендыкулярны’. Да просты і падаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пушо́к, ‑шку, м.
Памянш.-ласк. да пух; малады, далікатны пух. Рослы хлопец з першым пушком на барадзе .. быў просты і вясёлы, яго адразу палюбіў Ігнась. Чарнышэвіч. У гняздзе сядзелі птушаняты. Яны былі ўжо ў даволі густым пушку. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размо́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да размовы (у 1 знач.), уласцівы ёй. Размоўная інтанацыя вершаў Маякоўскага. Размоўны стыль. □ Кідаецца ў вочы рытмічнае багацце паэмы [«Ясныя водбліскі» А. Бялевіча]. Рытм тут — то просты, размоўны, які нагадвае гаворку, то мілагучны і пявучы. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гексапло́ід
(ад гр. heks = шэсць + aploos = просты + -оід)
клетка або асобіна, якая мае шэсць поўных набораў храмасом.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)