дайха́рдаўцы

(ад англ. diehard = стойкі, нязломны)

назва найбольш рэакцыйнай часткі англійскай партыі кансерватараў 2; цвердалобыя.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

dominant

[ˈdɑ:mɪnənt]

1.

adj.

1) даміну́ючы, найбо́льш уплыво́вы, пану́ючы; гало́ўны, вяду́чы

2) які́ ўзвыша́ецца над акалі́чнаю мясцо́васьцю

2.

n. Mus.

даміна́нта f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

верхаві́на, ‑ы, ж.

1. Верхняя частка чаго‑н. Верхавіна дрэва. □ Сонца ўзышло, але прамені яго асвятлялі пакуль што толькі верхавіны ліп. Брыль.

2. перан. Разм. Найбольш уплывовая, кіруючая частка грамадства, саслоўя, арганізацыі; вярхі. Пануючая верхавіна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падгада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Абл. Паспець або сумець зрабіць што‑н. у зручны час, у найбольш спрыяльны момант. Падгадае [Петрусёк], калі Міхась у добрым гуморы са школы вернецца, падкоціцца да яго гэтакай хітрай лісічкай. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бальнеатэ́хніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.

Раздзел санітарнай тэхнікі, прызначаны ствараць на аснове дадзеных бальнеалогіі неабходныя ўмовы для засцярогі мінеральных вод ад спусташэння і забруджання і выпрацоўваць метады найбольш эфектыўнага іх выкарыстання з лячэбна-прафілактычнай мэтай.

[Ад лац. balneum — лазня і слова тэхніка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уплыво́вы, ‑ая, ‑ае.

Які робіць уплыў або здольны ўплываць на каго‑, што‑н.; аўтарытэтны. Нацэвіч выклікаў да сябе старастаў і найбольш уплывовых у сяле мужчын. Галавач. Сацыялізм у нашы дні стаў самай уплывовай грамадскай сілай. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аптыма́льны

(ад лац. optimus = найлепшы)

самы спрыяльны, найбольш адпаведны пэўным умовам і задачам (напр. а. варыянт).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

глабулі́ны

(ад лац. globulus = шарык)

найбольш пашыраная ў прыродзе група простых жывёльных і раслінных бялкоў (пратэінаў).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

катэго́рыя, ‑і, ж.

1. Асноўнае філасофскае паняцце, якое адлюстроўвае найбольш агульныя ўласцівасці і сувязі прадметаў і законы развіцця з’яў аб’ектыўнай рэальнасці. Катэгорыя часу. Катэгорыя неабходнасці. Катэгорыя формы і зместу.

2. У навуковай тэрміналогіі — родавае паняцце, якое абазначае разрад з’яў, прадметаў або найбольш агульную іх прымету. Граматычныя катэгорыі. Катэгорыя роду. Гістарычныя катэгорыі.

3. Група аднародных прадметаў, з’яў або асоб, якая выдзяляецца па якіх‑н. прыметах. Калектывізацыя робіць людзей і шчырымі прыяцелямі і зацятымі ворагамі, падзяляючы іх на розныя катэгорыі. Колас. Пашкоджанні, нанесеныя Бандарчуку, адносіліся да катэгорыі лёгкіх. Капусцін.

[Ад грэч. katēgoria — выказванне, суджэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Аб’яё́даць, абаёдаць ’есці з прагнасцю’ (Бяльк.) < *oboědati. Параўн. рэканструкцыю семантыкі прасл. obědъ (гл. абед) як найбольш поўнага прыёму ежы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)