шал, ‑у, м.
1. Псіхічны стан чалавека, ахопленага вялікім гневам, узбуджэннем; шаленства, раз’юшанасць. Віктар яшчэ болей чырванее; вочы, звужаныя шалам, зыркаюць дзёрзка і нядобра. Савіцкі.
2. Гарэзлівасць, свавольства; гулянка. І сэрца поўняць маладыя сілы, І хмеліць галаву вясновы шал. Бураўкін. Роўныя, як на падбор, былыя дзесяцікласніцы пачыналі шалы ў вадзе, на беразе. Мыслівец. Ад чужога шалу ў галаве круціцца. Прымаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
schwíndeln
1.
vi махлява́ць, ашу́кваць, хлусі́ць
2.
vimp
es schwíndelt mir — у мяне́ кру́ціцца ў галаве́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Вірава́ць ’утвараць віры, круціць, бурліць’, (перан.) ’кіпець, бурліць’ (БРС, КТС; КЭС, лаг.). Укр. вирувати ’бурліць, кіпець’, польск. wirować ’паварочвацца кругом, круціцца вакол чаго-небудзь, над чым-небудзь’; ’надаваць чаму-небудзь віровы рух’, wirować (po wsi) ’бадзяцца па хатах’. Утворана ад вір 1 (гл.) і ітэратыўнага суф. ‑ава‑ (< прасл. ‑ova‑ti). Сюды ж віравацца, віраванне (КТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
swirl
[swɜ:rl]
1.
v.
1) вірава́ць
A stream swirls over rocks — Струме́нь бурлі́ць на ска́лах
2) круці́цца
dust swirling in the air — пыл кру́ціцца ў паве́тры
3) ві́цца, кучара́віцца, завіва́цца (пра валасы́)
2.
n.
1) вірава́ньне n., вір -у m., клуб -у m. (пы́лу, ды́му)
2) ку́дзер -а m., ло́кан -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
дакруці́цца
1. (скончыць круціцца) sich zu Énde im Kréise dréhen (у танцы);
2. (закруціцца да канца) sich zu Énde dréhen lássen*;
га́йка дакру́чваецца да ка́нца die Mútter lässt sich ganz ánziehen* [féstziehen*]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
fidget
[ˈfɪdʒət]
1.
v.i.
ту́рзацца, неспако́йна круці́цца
2.
v.t.
ту́рзаць, нэрвава́ць
3.
n.
1) нэрво́вы неспако́й
2) мітусьлі́вы, неспако́йны чалаве́к, непасе́да -ы m. & f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
раскруці́цца, ‑кручуся, ‑круцішся, ‑круціцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Развіцца (пра што‑н. звітае, туга скручанае). Перавясла раскруцілася. // Перастаць быць завітым, закручаным. Валасы раскруціліся.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разгарнуцца (пра што‑н. скручанае). Трубка палатна зачапілася канцом за сучок вішні, раскруцілася і легла дарожкай цераз усю вуліцу. Жычка.
3. Вызваліцца ад чаго‑н. наматанага, накручанага. [Майка:] — Ты накідай на сябе сена. А то давай я раскручуся і дам табе частку плашча. Караткевіч.
4. Разм. Пачаць круціцца з узрастаючай хуткасцю, сілай. Калаўротак раскруціўся, і вядро са звонам ланцуга плюхнулася ў ваду. Лобан. Шарэйка, прыгажун, артыст. Тыя разы, на танцах, раскруціцца з якой-небудзь увішнай Веркай ці Алесяй. Брыль.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Павялічыцца ў дыяметры ад кручэння, свідравання. Адтуліна раскруцілася да патрэбнага памеру.
6. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расшрубавацца, расківацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вью́щийся
1. прич. які́ (што) віе́цца; які́ (што) кучара́віцца; які́ (што) кру́ціцца; см. ви́ться 1—4;
2. прил. (о волосах) кучара́вы; (о растениях) паво́йны, вітко́вы, пакруча́сты.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
за́крутка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
1. Прыстасаванне для запірання дзвярэй у выглядзе драўлянага брусочка, які круціцца на восі. Зося зачыніла дзверы, запёрла іх на закрутку і вярнулася ў хату. Гартны.
2. Заверцень, заварацень. [Дзед] зрабіў да аглабель новыя закруткі. Паправіў развалкі. Якімовіч.
закру́тка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. закручваць — закруціць 1 і стан паводле знач. дзеясл. закручвацца — закруціцца 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Kréisel
m -s, -
1) ваўчо́к (цацка)
sich wie ein ~ dréhen — круці́цца, як ваўчо́к
2) фіз. жыраско́п, гіраско́п
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)