сы́канне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. сыкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. За адным, другім, трэцім махам каса як бы асвойталася з травою, з рукамі касца і ўжо не паказвала з травы носіка, а смачна, нават з нейкім сыканнем, уядалася ў гэтую падсаду і валіла роўны і прыгожы рад. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разви́ться​I сов.

1. (раскрутиться) разві́цца, мног. паразвіва́цца, раскруці́цца, мног. параскру́чвацца;

2. (расплестись) распле́сціся, мног. парасплята́цца, разві́цца, мног. паразвіва́цца;

коса́ развила́сь каса́ распляла́ся (развіла́ся).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Fléchte

f -, -n

1) каса́ (з валасоў)

2) мед. ліша́й

3) бат. ліша́йнік

fréssende ~ — ваўча́нка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Каса́р ’касец’ (Сл. паўн.-зах.), укр. косарь, рус. косарь, чэш. kosaŕ ’каваль, які куе косы’, в.-луж. kosař ’тс’, польск. kosiarz ’касец’, балг. косар ’тс’, серб.-харв. ко́сар ’каваль, які куе косы’, славен. kosár ’тс’. Да каса з суфіксам ‑arь.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыко́снік ’клінок для замацавання касы’, прыко́сься ’лучок, прылада да касы, калі косяць збожжа, каб скошанае зграбалася і клалася касой у адну кучу’ (Бяльк.). Да каса́ 2 (гл.), параўн. рус. варонеж. при́кос ’клінок для замацавання ляза касы на касільне’, при́косок ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

kasa

kas|a

ж. каса;

~a pancerna (ogniotrwała) — незгаральная шафа; сейф;

~a oszczędnościowa (oszczędności) — ашчадная каса;

stan ~y — касавая наяўнасць;

robić ~ę — даваць даход; мець касавы поспех (пра фільм, пьесу і да т.п.)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Kásse

f -, -n

1) ка́са

bei der ~ sein — быць пры граша́х; мець (пры сабе́) гато́ўку

Geld auf der ~ záhlen — плаці́ць гро́шы ў ка́су

~ máchen — падлі́чваць ка́су

getrénnte ~ führen — жыць ко́жнаму на свае́ сро́дкі

2) бальні́чная ка́са

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

прытупі́цца, ‑ту́піцца; зак.

1. Стаць тупейшым, крыху затупіцца. Нож прытупіўся. Канькі прытупіліся. □ Ужо каса мая Прытупілася: Не бярэ сіўцу, Замарылася. Купала.

2. перан. Страціць адчувальнасць, стаць менш успрыімлівым да чаго‑н. Боль прытупіўся. Увага прытупілася. □ Здаецца, ранейшае прыкрае пачуццё неяк прайшло ўжо. А калі і не прайшло, дык прытупілася. Чыгрынаў. Максіму здавалася, што жаданне есці прытупілася. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лістоўка ’склюд (з шырокім лязом)’ (Інстр. 2), рус. калін. листовка ’каса з шырокім лязом’. Пад уплывам народнай этымалогіі асацыіруецца з ліст 1, ліставы, рус. листовой. Да лязо (гл.). Параўн. лізаўка 1, лызаўка.

Лістоўка 2 ’друкаваны лісток з палітычным зместам’ (ТСБМ). З рус. листовка ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 110).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тупі́ца ‘тупая сякера’, ‘тупы, някемлівы чалавек’ (ТСБМ, Нас., Шымк. Собр., Руб., ТС, Касп., Пятк. 2, 3), ‘тупая сякера’ (Чач., Бяльк., Варл.), ст.-бел. тупица ‘тупая сякера, каса і пад.’ (1590 г., ГСБМ). Да тупы (гл.), паводле Борыся (631–632), першапачаткова ў адносінах да прылад, пазней — у адносінах да чалавека.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)