уніка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. чаго. Пазбягаць чаго‑н., ухіляцца ад чаго‑н. Я не раз здзіўляўся, як спрытна ўнікалі шафёры амаль непазбежных аварый. Мележ.

2. чаго. Ухіляючыся, пазбягаць чаго‑н. Калі праўду казаць, дык Яўген і ўнікаў тых заданняў, якія былі звязаны з паездкамі ў родныя мясціны. Сабаленка. Але ў размове ўжо [Зося і Паходня] не закраналі таго, аб чым толькі што гаварылі і што патрабавала яснасці. Абое баяліся і знарок унікалі яе — няхай яна акрэсліцца як-небудзь пазней, ці варта спяшацца!.. Хадкевіч. // Устрымлівацца ад чаго‑н. Насця была здзіўлена пераменай у паводзінах мужа, але цярпліва маўчала. Яна ўнікала лаянак. Сіняўскі. // Ратавацца ад чаго‑н., мінаць што‑н. Сабака сарамяжа павільваў хвастом, быццам сказаць хацеў: — Бывае ж такі выпадак, што як ні ўнікаеш, а ўсё ж спатыкаешся. Мурашка.

3. каго-чаго. Стараюцца, не жадаць сустракацца з кім‑, чым‑н. Кінуўшы мужа, Марына Паўлаўна як мага старалася ўнікаць з ім сустрэчы. Зарэцкі. [Тапурыя:] — Пачаў я ўнікаць людзей, і нейкі час як бы хвароба ў мяне такая была: дрэнна мне пры людзях! Самуйлёнак. Непакоіла няпэўнасць адносін з Ленай. Чаму дзяўчына ўнікае яго [Андрэя]? Няўжо яна пагарджае ім? Сапрыка. // ад каго. Быць заўважаным, убачаным. Так, глытаючы слёзы, прыўды, разважае Алена. Ад Ганькі не ўнікае матчын настрой. Васілевіч.

4. у што. Удумвацца, імкнуцца зразумець сутнасць чаго‑н. Віктар учытваўся, унікаў у змест. І раз, і другі прабягаў вачыма напісанае. Паўлаў. Толькі там, пад зямлёю, калі сачыў за працай Сапегі, унікаў у складаныя яе дэталі, ён [Савіцкі] перайначваўся. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

sobie

1. сабе;

czego Pan sobie życzy? — што жадаеце?;

mieć co na sobie — быць апранутым у што;

mówić o sobie — казаць пра сябе;

nie mam przy sobie pieniędzy — у мяне няма пры сабе (з сабой) грошай;

2. адно адному;

patrzeć sobie w oczy — глядзець у вочы адно аднаму;

idź sobie! — ідзі сабе!; ідзі адсюль!;

ręce przy sobie! — рукі прэч!; не чапаць!; рукі!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

gadać

gada|ć

незак. разм. гутарыць, балбатаць; балакаць; балабоніць; лапатаць;

szkoda ~ć — няма чаго казаць;

~j zdrów — балбачы сабе на здароўе; мялі, васпане, пакуль язык не прыстане;

~ć ni w pięć ni w dziewięć — вярзці (плявузгаць) лухту;

~ć od rzeczy — гаварыць глупствы; абы-што вярзці;

~ć na kogo — нагаворваць (скардзіцца) на каго;

~ła do koleżanki na męża — яна скардзілася сяброўцы на мужа

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

до́бра прысл

1. gut; schön;

ве́льмі до́бра sehr gut; áusgezeichnet (выдатна); vórtrefflich (цудоўна);

до́бра ска́зана gut geságt [áusgedrückt];

до́бра адгука́цца аб кім-н, чым-н sich lóbend über j-n, über etw. (A) äußern;

2. безас у знач вык мне до́бра ich fühle mich wohl; es geht mir gut;

3. (выказванне згоды) до́бра, што вы прыйшлі́ es ist nett von Ihnen, dass Sie gekómmen sind; gut, dass Sie gekómmen sind;

4. gut!, schön!, éinverstanden! (вокліч);

до́бра, до́бра! (з нецярплівасцю) schon gut!;

ве́льмі до́бра! (з ухвалай) sehr gut! recht so!, áusgezeichnet!;

вось до́бра! (радасна) das ist ja toll [wúnderbar]!, ach, wie schön!, das ist aber schön;

◊ до́бра табе́ каза́ць du hast gut réden;

до́бра рабі́, і до́бра бу́дзе ≅ gut Gruß, gúte Ántwort

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

lie

I [laɪ]

1.

n.

1) мана́, ілжа́, хлусьня́ f.

2) няпра́ўда f.

2.

v.i., lied, lying

мані́ць, хлусі́ць, ілга́ць; каза́ць няпра́ўду, ашу́кваць

•

- give the lie to

II [laɪ]

1.

v., lay, lain, lying, v.i.

1) ляжа́ць

2) лажы́цца

to lie down — ляга́ць; кла́сьціся

3) to lie idle (unused) — ляжа́ць без ужы́тку

4) ляжа́ць, знахо́дзіцца

Land that lay along a river — Зямля́, яка́я ляжа́ла ўздо́ўж рэ́чкі

What a future lies before him! — Што за бу́дучыня пе́рад ім!

2.

n.

1) месцазнахо́джаньне n., кіру́нак чаго́-н.

2) стано́вішча n., стан -у m. (спра́ваў)

3) лагво́ n., бярло́г -а f. (зьвяра́)

•

- lie back

- lie by

- lie over

- take an insult lying down

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

fast

I [fæst]

1.

adj.

1) шпа́ркі, бо́рзды, ху́ткі

my watch is fast — мой гадзі́ньнік сьпяша́ецца

2) мо́цны

to take a fast hold of something — мо́цна ўхапі́цца за што-н.

3) які́ мо́цна трыма́ецца, ня бля́кне (пра ко́лер)

4) легкаду́мны, фрыво́льны; шалапу́тны

He led a fast life — Ён вёў шалапу́тнае жыцьцё

5) ве́рны

fast friend — ве́рны пры́яцель

2.

adv.

1) шпа́рка, бо́рзда, ху́тка

2) мо́цна; шчы́льна; пэ́ўна

The baby is fast asleep — Дзіця́тка мо́цна сьпіць

3) пасьпе́шна, безразду́мна

to live fast — марнатра́віць жыцьцё

play fast and loose — каза́ць адно́, а рабі́ць друго́е; быць няшчы́рым або́ ненадзе́йным

II [fæst]

1.

v.i.

пасьці́ць, по́сьнікаваць

2.

n.

пост -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

няма́, безас. у знач. вык.

1. Не быць у наяўнасці, адсутнічаць, бракаваць. [Аўгінька:] — Віця! У нас нікога ў хаце няма... Бацька з маткай паехалі, а малыя недзе гуляюць... Зойдзем да нас... Добра? Зарэцкі. Рады ўсе, што сонца грэе, Што няма больш халадоў. Колас. // Не існуе, не бывае зусім. Нічога няма даражэй за Радзіму. Броўка.

2. У знач. няпоўнага сказа пры адмоўных адказах на пытанні. — Ці прыехала сястра? — Няма.

•••

Адбою няма ад каго — занадта многа, больш чым трэба каго‑н. [Казік:] — Ну і вырасла, ну і пахарашэла.. Ад кавалераў, мабыць, адбою няма? Грахоўскі.

Дзець няма куды гл. дзець.

Жывога месца няма — пра вельмі збітага чалавека.

Зладу няма з кім-чым — немагчыма справіцца з кім‑, чым‑н. [Антон Пятровіч:] — Унь, з адным сынам зладу няма, а тут — тысячы людзей, тысячы гектараў зямлі. Шашкоў.

Зносу няма чаму — добра носіцца, вельмі доўга не зношваецца (пра адзенне, абутак і пад.).

І блізка няма гл. блізка.

І думаць няма чаго гл. думаць.

І заваду (заводу) няма — пра поўную адсутнасць каго‑, чаго‑н. — У нас стук, грукат, гудкі, дык шпакоў тут і заваду няма. Пальчэўскі.

І следу няма — нічога няма, нічога не засталося.

Канца-меры няма — пра што‑н. неабмежаванае, чаму няма меры.

Канца (канца-краю) няма — тое, што і канца (канца-краю) не відаць (гл. відаць).

Ліку няма — вельмі многа, незлічонае мноства каго‑, чаго‑н.

Няма вока за кім-чым — пра адсутнасць догляду за кім‑, чым‑н.

Няма галавы — а) пра неразумнага, тупога чалавека; б) пра слабую, дрэнную памяць.

Няма доступу (прыступу) да каго — нельга падступіцца, звярнуцца да каго‑н.

Няма дурных (дурняў) (іран.) — а) выказванне нязгоды з кім‑н., адмаўленне рабіць, выконваць што‑н. — Няма дурных, — сказаў Віктар, прыскорваючы хаду. — Сам папаўся, сам і выкручвайся. Васілёнак; б) не ашукаеш, не спадзявайся.

Няма за душой чаго — пра поўную адсутнасць чаго‑н.

Няма за што рук (рукі) зацяць (зачапіць) гл. заняць.

Няма калі дыхнуць — тое, што і некалі дыхнуць (гл. некалі ​1).

Няма куды вачэй дзець гл. дзець.

Няма на што глядзець гл. глядзець.

Няма роду без выроду — нічога не бывае без непрыемнага выключэння.

Няма сэрца ў каго — пра адсутнасць спагады, літасці, спачування да каго‑н.

Няма таго, каб (з інф.) — пра адсутнасць прывычкі, жадання што‑н. рабіць; пра адсутнасць разумення таго, што трэба зрабіць. — От жа дзіцятка: няма таго, каб шанаваць, падтрымліваць бацьку, — таксама на бацьку кінуцца рад! Мележ.

Няма толку — а) бескарысна. А пасееш — няма толку, Што ж, зямля пустая! Колас; б) пра адсутнасць згоды, парадку, ладу.

Няма (і) у паміне — зусім няма, адсутнічае, не існуе. Карчмы няма ўжо і ў паміне, Нідзе і следу не відно. Гілевіч.

Няма чаго бога гнявіць гл. гнявіць.

Няма чаго богу грашыць гл. грашыць.

Няма чаго граху таіць гл. таіць.

Няма чаго казаць гл. казаць ​1.

Няма чаго на бога ківаць гл. ківаць.

Няма чаго рабіць гл. рабіць.

Няма чым крыць гл. крыць.

Рады няма — не хапае сілы, магчымасці справіцца з кім‑, чым‑н. І рукамі і нагамі пачала адбівацца [Петрачыха], чалавеку ледзь вачэй не павыдзірала. Рады няма з гэтай бабаю. Лобан.

Ратунку няма — пра вельмі моцную ступень праяўлення чаго‑н.

Слоў няма — бясспрэчна, канечне, няма падставы сумнявацца.

Сухога месца (рубца) няма на кім — усё прамокла, усё стала мокрым.

Ходу няма каму-чаму — а) пра адсутнасць магчымасці праявіць свае здольнасці ў якой‑н. галіне; б) пра адсутнасць попыту на што‑н., шырокага выкарыстання чаго‑н.

Цаны няма каму-чаму — вельмі дарагое, неацэннае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шту́ка, ‑і, ДМ штуцы, ж.

1. чаго. Цэлы, некрануты, непачаты яшчэ прадмет, выраб (звычайна пра рулон тканіны). [Гунава:] — А калі ты [Сімон] мне штуку сукна прынясеш? Самуйлёнак.

2. Асобная рэч, прадмет, экземпляр з шэрага аднародных, які (звычайна ў спалучэнні з колькаснымі словамі) прымаецца за адзінку адліку. Юрка і Вано пісалі вершы ўзапар па некалькі штук штодня. Бядуля.

3. Разм. Наогул якая‑н. рэч, з’ява, акалічнасць, якасць і пад. Тут [у малюнках Дзеда Мароза] пляцёнкі-завітушкі, Стрэлы гонкія, шчыт, лук, Тут і пер’е райскай птушкі, І ўсялякіх многа штук. Колас. — Гарматы і ракі — розныя, браце, штукі... — уздыхаў, апраўдваючыся, дзед. Лынькоў. «А памятаеш, якога дзядзька Якуб язюка вывалак? От бо штука была, дык штука!» — «Браце, хто ж таго не памятае!..» Кірэенка. — Цудоўная штука — жыццё... — летуценна кажа Мялешка і закурвае папяросу. Васілевіч. // Які‑н. выпадак, здарэнне. І атрымалася недарэчная штука: лепшы машыніст дэпо фармальна астаўся па-за конкурсам. Шынклер. // Пра тое, што мае істотнае значэнне, асаблівасць. [Паўлюк:] — Вопыт, ведама, харошая штука. Што казаць. Каваленка. — Вось дык штука, — сказаў.. [салдат] і часта заміргаў белымі доўгімі вейкамі. — З мамай едзеш? Хомчанка. // Што‑н. нечаканае, складанае, незвычайнае і пад. [Масладуда:] — Зрабіць якую рэч з жалеза — не хітрая штука. Жалеза само па сабе моцнае. Лынькоў. Не штука растраціць, а штука назбіраць. З нар.

4. Разм. Незвычайны ўчынак, выхадка, выбрык. Хлапчукі... — перадражніў яе дзед, здагадаўшыся аб .. каварных штуках [Палаткі]. Лынькоў. // Фокус, мудрагелісты рух. Вучоны да ўсякіх штук, кот падскочыў, ударыўся аб клямку і расчыніў дзверы. Гарэцкі. [Цёця Каця:] А ў тым інстытуце.. дык сабак поўна. Там з імі ўсялякія штукі вырабляюць, практыку здымаюць. Крапіва.

•••

Адпаліць (упаліць, устроіць, урэзаць) штуку гл. адпаліць.

Вялікая штука — бясспрэчна, вядома, не выклікае здзіўлення.

Не вялікая штука — не дзіўна, не дзіва, нічога дзіўнага.

[Ад ням. Stück.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

bid

[bɪd]

bade, bid or bad, bidden or bid, bidding

1.

v.t.

1) зага́дваць, нака́зваць

Do as I bid you — Рабі́, як я табе́ нака́зваю

2) віта́ць, каза́ць

to bid good night — пажада́ць до́брае но́чы

His friends came to bid him good-bye — Яго́ныя сябры́ прыйшлі́ разьвіта́цца зь ім

3) (p.t. and p.p. of bid) прапано́ўваць

She bid five dollars for the table — Яна́ прапанава́ла пяць даля́раў за стол

4) аб’яўля́ць; абвяшча́ць

to bid defiance — абве́сьціць непаслухмя́нства, непадпра́дкавацца

5) запраша́ць

2.

v.i.

прапано́ўваць, дава́ць цану́

to bid at an auction — прапанава́ць цану́ на тарго́х

3.

n.

1) прапанава́ньне, зага́дваньне n.

2) прапанава́ная су́ма

3) зая́ўка, ста́ўка f. (у ка́ртах)

•

- bid for

- bid up

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ságen

vt

1) гавары́ць, каза́ць

man sagt — ка́жуць

das lässt sich leicht ~ ! — лёгка каза́ць!

geságt – getán — сказа́ў – зрабі́ў

wie man zu ~ pflegt — як ка́жуць, як гаво́рыцца, як той каза́ў

so zu ~ — так бы мо́віць

wenn man so ~ darf — калі́ мо́жна так сказа́ць [вы́разіцца]

das muss man ~ — гэ́та трэ́ба прызна́ць

dagégen ist nichts zu ~ — су́праць гэ́тага не прыхо́дзіцца пярэ́чыць

j-m etw. ~ lássen* — перада́ць каму́-н. (на словах, праз трэцюю асобу)

lássen Sie sich geságt sein! — ма́йце гэ́та на ўва́зе, по́мніце пра гэ́та! (з пагрозай)

sich (D) etw. nicht zwéimal ~ lássen* — не застаўля́ць сябе́ ўпро́шваць

damit ist álles geságt — гэ́тым усё ска́зана

es ist nicht zu viel geságt — без перабо́льшвання мо́жна сказа́ць

2) зна́чыць

das hat nichts zu ~ — гэ́та нічо́га не зна́чыць

◊ ságe und schréibe — літара́льна, сло́ва ў сло́ва; сама́е ма́лае, ні даць, ні ўзяць

ságe und schréibe húndert Éuro — пішу́ про́піссю: сто е́ўра

das hat mich, ságe und schréibe, húndert Éuro gekóstet — я за гэ́та заплаці́ў ні мно́га, ні ма́ла – сто е́ўра

ich hábe ihn, ságe und schréibe, zéhnmal gefrágt — я пыта́ўся ў яго́ літара́льна дзе́сяць разо́ў

er hat hier nichts zu ~ — ён тут не распараджа́ецца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)