Ро́згляды ’звычай знаёміцца з нявестай і яе маёмасцю’ (Юрч. Вытв., Сцяшк.; пух., Сл. ПЗБ; Растарг.). Укр.ро́зглядини ’агледзіны’, валынск.розгля́дини ’заручыны’. Беларуска-ўкраінская ізалекса. Да разгляда́ць < раз- (роз-) і глядзе́ць (гл.). Такую ж прэфіксацыю маюць н.-луж.rozglěd, в.-луж.rozhlad, чэш.rozhled, славац.rozhľad ’агляд’, ’від’, ’перспектыва’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пачапа́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; зак., каго-што.
1. Дакрануцца некалькі разоў; пакратаць. [Галя] не кранулася іх рукою. Ведала звычай некаторых птушак: калі пачапаеш яйкі рукамі, птушкі цураюцца іх.Сабаленка.[Дзед] адкашляўся, разгладзіў, убачыўшы нас, вусы, пачапаў кароценька пастрыжаны клінок бародкі.Янкоўскі.
2. Крануўшы, парушыць. Пасля.. [жонка] расказвае, што цяпер пачалі паказвацца ваўкі. Мабыць, гэта пачапалі іхнія гнёзды.Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
біяно́мія
(ад бія- + гр. nomos = звычай, закон)
раздзел біялогіі, які вывучае агульныя праблемы сістэматыкі, заканамернасці відаўтварэння і фарміравання ў працэсе эвалюцыі вышэйшых сістэматычных груп.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
уста́вI
1.(свод правил) стату́т, -та м.;
де́йствовать по уста́ву дзе́йнічаць па стату́це (паво́дле стату́та);
2.уст. (правила поведения, распорядок жизни)звы́чай, -чаю м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АБХО́Д,
абрадавы звычай абыходзіць кожны двор у час каляндарных святаў з віншавальна-велічальнымі, заклінальнымі песнямі і музыкай, добрымі пажаданнямі. Важны элемент у комплексе асн. каляндарных абрадаўусх. славян і інш. народаў (сербаў, румынаў). Найб. яркія абходы — валачобныя (мужчынскія групы) і калядныя (змешаныя; гл.Валачобнікі, Калядаванне). Удзельніцамі бел. і ўкр. куставага абходу (гл.Куст) былі выключна дзяўчаты або жанчыны. Магічнае дзеянне абходу накіравана на засцярогу ад варожых сіл, спрыянне дабрабыту і паспяховае вырашэнне сямейных клопатаў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
разжа́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.
Выклікаць у каго‑н. пачуццё жалю. В. Быкаў піша аб смерці сурова і строга, не імкнецца разжаліць, давесці да слёз чытача.Дзюбайла.Рыбака .. мала цікавіла і мала прапала — і яе жалобна-жаласлівы тон і тое, што яна адна. Ён ужо ведаў гэты вяскова-жаночы звычай — разжаліць яго было цяжка.Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Brauch
m -(e)s, Bräuche звы́чай
~ wérden — зрабі́цца звы́чкаю
nach ~ und Sítte — па завядзёнцы
wie es ~ ist — як заве́дзена [пры́нята]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
поло́женов знач. сказ.
1.(принято) прыня́та; (в обычае) заве́дзена, так вядзе́цца, ёсць такі́звы́чай; (надлежит) нале́жыць;
2.(решено) вы́рашана; (постановлено) ухва́лена;
3.(назначено) прызна́чана, да́дзена;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Gewóhnheit
f -, -en прывы́чка, звы́чка; звы́чай
aus ~ — па прывы́чцы
zur ~ wérden — стаць прывы́чкай [звы́чкай]
von séiner ~ ábgehen* — адмо́віцца ад сваёй прывы́чкі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Hérkommen
n -s, -
1) прыхо́д, прые́зд
2) звы́чай, трады́цыя
es ist schon so dem ~ nach — так ужо́ павяло́ся
3) пахо́джанне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)