зляжа́цца і зле́жацца, злежыцца; зак.
Тое, што і злегчыся (у 1 знач.). — У гэтым месцы, дзе нам трубы ўкладваць, дно з вапны. І яна так зляжалася там, спрасавалася з ракавінкамі, чаротам, што ні ўкусіць, ні адрэзаць. Чыгрынаў. Паперы зляжаліся, прысталі адна да другой. Асіпенка. На страсе зверху тлела салома — не магла адразу заняцца агнём: злежалася. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дасле́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак. і незак., каго-што.
Зрабіць (рабіць) навуковы разгляд з мэтай пазнання, высвятлення чаго‑н. Даследаваць пытанне. □ Аўтару трэба было больш дэталёва даследаваць некаторыя моманты стылю К. Чорнага. Шкраба. // Уважліва і падрабязна агледзець (аглядаць) каго‑, што‑н., азнаёміцца (азнаямляцца) з чым‑н. для высвятлення, вывучэння каго‑, чаго‑н. Даследаваць нетры балот. Даследаваць дно ракі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падле́зці, ‑лезу, ‑лезеш, ‑лезе; зак.
1. Залезці пад што‑н.; прабрацца куды‑н. паўзком. Падлезці пад мост. □ Таня асцярожна падлезла пад куст, лягла на дно ямы і старанна прыкрылася, нахіліўшы над сабой галінкі. Зуб. Падлезшы пад нізка асеўшае крыло самалёта, я пачаў хутка разграбаць снег. Шамякін.
2. Разм. Падступіцца, наблізіцца да чаго‑н. Бэз падлез пад самае акно. Скарынкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
osiadać
незак.
1. пасяляцца;
2. хім. асядаць; ападаць на дно;
3. садзіцца;
osiadać na mieliźnie — садзіцца на мель;
osiadać konia — аб’язджаць каня
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
выпіва́ць áustrinken* vt, trínken* vt;
ён вы́піў (падпіў) er hat éinen Rausch, er ist ángeheitert;
выпіва́ць да дна гл дно;
паказа́ць, што ку́фаль вы́піты да дна bis auf die Nágelprobe áustrinken* [áusleeren] (перакуліўшы яго на пазногаць вялікага пальца)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Лазобка ’драўляны посуд (з ліпы), куды зліваюць мёд (ветк., Мат. Гом.; паўд.-усх., КЭС) або ссыпаюць муку’ (Бяльк., Гарэц., Др.-Падб., Інстр. 1, Юрч., Яруш., Малч.), ’кошык, дно якога складаецца з рэдкага лыкавага пераплёту’ (Грыг.), ’кадушка аб’ёмам у тры гарцы’ (Нас.), рус. смал. ’выдзеўбаная кадушка для мёду’. Бел.-рус. ізалекса. Да лазбіць (гл.), як і лазбень, толькі з іншай суфіксацыяй. Параўн. таксама рус. лозобка ’вулей’ (без месца — Даль).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
gravitate
[ˈgrævɪteɪt]
1.
v.i., Phys.
1) прыця́гвацца (сі́лай зямлі́)
2) асяда́ць
to gravitate to the bottom — па́даць, асяда́ць на дно або́ до́лу
3) мець ця́гу, імкну́цца; цягну́цца
2.
v.t.
прыця́гваць (сі́лай цяжа́ру)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
глей, ‑ю, м.
1. Адклады на дне вадаёмаў, у састаў якіх уваходзяць найдрабнейшыя часцінкі мінеральных і арганічных рэчываў; іл. Азёрныя глеі, запаўняючыя большым або меншым слоем дно азёрнай катлавіны, складаюцца з сумесі арганічных і мінеральных часцінак. Прырода Беларусі.
2. Слой глебы светлай афарбоўкі, які ўтварыўся пад уплывам жыццядзейнасці анаэробных бактэрый. Сіняватая ад глею дарога ідзе паміж тарфянога балота і поля. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жадзён, ‑дна, ‑дно; мн. ‑дны; чаму.
Разм. Які церпіць нястачу ў самым неабходным, ахвочы да чаго‑н. У тыя дні былі жадны Скарынцы чэрствай хлеба. Глебка. Вадзе жадна, узлёгшы на сухое зала, Сяліба наша сумавала. Лужанін.
•••
Жадзён на вока — пра зайздроснага, сквапнага чалавека. Працаваў не вельмі ён, І на вока быў жадзён: Сена ўбачыць на гумне, — Хоць вазок падкіньце мне! Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Grund
m -(e)s, Gründe
1) гле́ба, грунт
der ~ und Bóden — зямля́, зяме́льнае вало́данне, землеўлада́нне
2) дно
ein Schiff in den ~ bóhren — патапі́ць карабе́ль, пусці́ць карабе́ль на дно
das Schiff sinkt [geht] zu ~e — карабе́ль ідзе́ на дно
3) падста́ва, прычы́на
von ~ aus — грунто́ўна, карэ́нным чы́нам
im ~e genómmen — па су́тнасці
man hat állen ~ ánzunehmen* — ёсць усе́ падста́вы меркава́ць
dazú liegt áller ~ zuvór — на гэ́та ма́юцца ўсе́ падста́вы
Gründe géltend máchen — выстаўля́ць прычы́ны
◊ in ~ und Bóden — канчатко́ва
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)