дачу́цца, ‑чуюся, ‑чуешся, ‑чуецца; зак., пра каго-што, аб кім-чым ці з дадан. дап.
Разм. Даведацца з дайшоўшых чутак; дазнацца. Дачуцца пра сям’ю. □ Пятрусь Грыб, адзін з багацеяў мястэчка Дварок, дачуўся надоечы, што лес ягоны сякуць напавал, больш як заўсёды. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спарыння́, ‑і, ж.
Паразітны грыб, што выклікае хваробу злакавых раслін, пры якой у каласах жыта, пшаніцы, ячменю замест зерня ўтвараюцца чорныя ражкі. [Санька] знайшоў на паласе нейкі чорны пылок і сказаў, што гэта расце спарыння, вялікі шкоднік збажыны, што яе трэба знішчаць. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кабы́ленка ’ваўнянка (грыб)’ (Шатал.). Магчыма, утворана паводле адзнакі ’пакрыты шэрсцю’ або як кабыла 5 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Труско́ўнік ‘грыб Helotium’ (Сяржаніна, Грыбы). Паводле даведніка, «ад месца знаходжання на труску (ламаччы)», гл. труск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рабу́ха 1 ’рапуха’ (слуц., ашм., ЛА, 1). Магчыма, другаснае ўтварэнне ад рапу́ха (гл.) на базе рабы́ (гл.), параўн. раба́я жа́ба ’рапуха’ (капыл., петрык., ЛА, 1).
Рабу́ха 2 ’пярэстая жывёліна’, ’рабая жанчына’. Ад рабы́ (гл.).
Рабу́ха 3 ’грыб Panaeolina’ (Сярж., Грыбы). Ад рабы́ (гл.), паколькі грыб мае чырвона-рудыя (рабыя) пласткі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лупічок ’грыб масляк’ (навагр., З нар. сл.). Да лупі́ць 1 (гл.). Параўн. таксама лупе́нік ’тс’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мядня́к ’грыб, падобны да апенькі’ (калінк., Мат. Гом.). Відаць, да медзь, медны (гл.). Названы паводле колеру.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Падла́совік ’пеўнік стракаты (грыб)’ (Сл. ПЗБ). Да падласы з суф. ‑овік па бура-жоўтаму колеру грыба.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рага́цік ’радоўка шэрая’ (узд., Нар. словатв.). Ад рог 1 (гл.), паколькі грыб мае няроўную (“рагатую”) шапачку.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)