урачысты верш, прысвечаны якой-н. значнай падзеі або асобе.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Вятро́ўкі ’басаножкі’ (Сцяц., Нар., Сцяц., З нар. сл., Жд.); ’жаночыя туфлі з адкрытай пяткай’ (Інстр. I, Сцяшк. МГ). Запазычана з польскай мовы; гл. Сцяц., Нар., 152; Крамко, З нар. сл., 85 (у апошняга «ў перыяд да 1939 г.»). Геаграфія слова (толькі заходняе) на карысць гэтай думкі. Параўн. польск.wiatrówka ’летняе адзенне’ (Верш. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АКРАВЕ́РШ
(ад акра... + верш),
верш, у якім рытмічная выразнасць дапаўняецца зрокавай: першыя літары радкоў (радзей склады або словы) утвараюць слова ці нават фразу (звычайна імя аўтара або адрасата). Развіўся з магічных тэкстаў і стаў папулярны ў эпоху сярэднявечча і барока. Першыя ва ўсх.-слав. паэзіі акваверш стварыў Ф.Скарына ў «Малой падарожнай кніжцы» (1522). У сучаснай паэзіі сустракаецца таксама акваверш з апошніх літар радкоў (тэлеверш) і сярэдніх (мезаверш), якія могуць утвараць больш складаныя фігуры.
1. Зачапіўшыся за што-н. на бягу ці ідучы, страціць раўнавагу.
С. аб камень.
2.перан. Спыніць якое-н. дзеянне, перастаць рабіць што-н., натрапіўшы на перашкоды, цяжкасці (разм.).
Толькі б не с., чытаючы верш па памяці.
3.перан. Зрабіць памылку ў жыцці (разм.).
Быў выпадак, і я спатыкнуўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скандзі́раваць
(ням. skandieren, ад лац. scandere)
выразна, па складах вымаўляць словы (напр. с. верш).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Gedícht
n -(e)s, -е верш, палма
das ist ein ~! — гэ́та цудо́ўна!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
перакасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.
Разм.
1. Закрэсліць што‑н. ад пачатку да канца (пра напісанае, намаляванае і пад.). Перакасаваць верш. Перакасаваць старонку рукапісу.
2. Закасаваць, закрэсліць усё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канта́та, ‑ы, ДМ ‑таце, ж.
1. Буйны музычны твор урачыстага або лірыка-эпічнага зместу для салістаў, хору і аркестра.
2. Урачыстая харавая песня.
3. Даўнейшы ўрачысты лірычны верш; ода.
[Іт. cantata.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рама́нс, ‑а, м.
1. Невялікі вакальны твор для голасу з інструментальным суправаджэннем. [Саша:] — Вы маглі даць няўдалую лекцыю, але гэта не можа пашкодзіць вам самім праспяваць, ну, напрыклад, раманс.Колас.// Невялікая музычная п’еса пявучага, меладычнага характару.
2. У сярэдневяковай заходнееўрапейскай літаратуры — лірычны любоўны верш песеннага народнага складу.
3. Невялікі лірычны верш, часта пакладзены на музыку. Рамансам таксама называюць лірычны твор, прысвечаны звычайна любоўным перажыванняў. Узорам беларускага раманса з’яўляецца «Зорка Венера» М. Багдановіча.А. Макарэвіч.
[Фр. romance.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усячэ́нне, ‑я, н.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. усячы.
2. У граматыцы, літаратуразнаўстве — скарачэнне слова або верша ў канцы, а таксама само слова або верш з такім скарачэннем. Дактыль з усячэннем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)