Турбуле́нтны ‘бурлівы, бурны, хаатычны, віхравы (рух часцінак вадкасці, газу)’, турбуле́нцыя ‘віхравы, хаатычны рух часцінак (газу, вадкасці)’ (ТСБМ). Запазычаны з польскай (абодва словы) ці з рускай (турбулентны) мовы, у якія слова прыйшло з англ. ці франц. turbulent ‘тс’; апошнія паходзяць ад лац. turbulentus ‘бурлівы, бязладны, неспакойны’, якое з turbō ‘віхор, вір’, ‘кола’ (Голуб-Ліер, 494; Даза, 732; ЕСУМ, 5, 679).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́ршань, ‑шня, м.

Дэталь рухавіка, помпы, кампрэсара і пад., якая рухаецца ўнутры цыліндра і служыць для нагнятання або выпампоўвання вадкасці, газу, пары.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прато́чны, -ая, -ае.

1. гл. пратока.

2. Пра ваду, вадаём: цякучы, не стаячы.

Праточная вада.

Праточнае возера.

3. Які мае адносіны да руху струменя вадкасці або газу (спец.).

П. элемент (у пнеўмааўтаматыцы).

|| наз. прато́чнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ЛАМІНА́РНАЕ ЦЯЧЭ́ННЕ,

упарадкаванае цячэнне вадкасці (або газу), пры якім яе рух адбываецца слаямі, паралельнымі напрамку цячэння. Назіраецца ў вязкіх вадкасцях, пры малых скарасцях цячэння, пры абцяканні цел малых памераў. З павелічэннем скорасці ў пэўны момант пераходзіць у неўпарадкаванае турбулентнае цячэнне. Тэарэтычна Л.ц. вывучаюцца з дапамогай ураўненняў Наўе—Стокса. Вязкае Л.ц. вадкасці ў трубе вызначаецца Пуазёйля законам.

т. 9, с. 116

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

згушча́льнік, ‑а, м.

Спец.

1. Апарат для аддзялення цвёрдых часцінак ад вадкасці.

2. Рэчыва, якое дабаўляюць да другога рэчыва або сумесі для згушчэння.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ве́нтыль, ‑я, м.

Спец.

1. Клапан для рэгулявання патоку вадкасці, пары, газу і пад.

2. Клапан у музычных інструментах для змены вышыні гуку.

[Ням. Ventil з лац.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пле́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, пле́вак, ж.

1. Тонкая абалонка, якая ўтвараецца на паверхні нерухомай вадкасці.

Сажалка пакрылася плеўкай.

2. Перапонка.

Пальцы задніх ног у баброў злучаны плеўкай.

3. Тонкі пласт чаго-н.

П. туману.

|| прым. пле́ўкавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

буза́¹, -ы́, ж.

1. Рэшткі вадкасці разам з асадкам; падонкі.

На дне бочкі засталася адна б.

2. Пітво з проса, грэчкі, ячменю, распаўсюджанае ў Крыме і на Каўказе.

3. Адклады на дне вадаёмаў.

Дзеці плюхаюцца ў бузе.

|| прым. бузяны́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каламу́ць, -і, ж.

1. Дробныя часцінкі ў вадкасці, якія не раствараюцца і робяць яе непразрыстай і мутнай.

2. перан. Адсутнасць яснасці ў думках, разуменні.

К. у галаве.

К. на душы.

3. перан., чаго або якая. Імгла, непраглядная заслона.

Белая к. завірухі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фа́кел, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Асвятляльная прылада звычайна ў выглядзе палкі з наматаным на канцы прасмоленым пакуллем.

Запаліць ф.

2. Палаючы струмень газу або вадкасці ў выглядзе конуса, а таксама наогул конусападобнае полымя (спец.).

|| прым. фа́кельны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)