малі́цца, малюся, молішся, моліцца; незак.

1. Звяртацца з малітвай да бога, святых. Акрамя няньчання дзяцей, у Васількі быў яшчэ адзін цяжкі абавязак — штодзень маліцца богу. Крапіва. А маці ноч бяссонную Малілася, каб бог Ад бед, ад гора чорнага Ёй сына пабярог. Панчанка. // перан. Вельмі моцна прасіцца. — Паночку, даражэнькі, — моліцца Сяргей, — няма ў мяне каня!.. Нікановіч.

2. перан.; на каго-што. Разм. Богатварыць, абагаўляць. [Маргарыта:] — Якія ж бываюць людзі, толькі падумаць! А Барыс жа на .. [Усевалада] маліўся. Скрыган. [Васіль:] — Я не намераны маліцца на лепшых звеннявых і на звенні, як вы робіце ў адносінах да Міхальчук. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ля́мка 1 ’шырокі рэмень са скуры ці моцнай тканіны, які перакідваецца цераз плячо пры перацягванні, пераносцы грузу’, (перан.) ’ярмо, непрыемны абавязак’ (ТСБМ, Нас., Касп., Бяльк., Яруш.). Укр. ля́ма, ля́мка ’тс’, ’шлейка’, рус. ля́мка ’тс’, ’стружка’, ’вяроўка’, ’пятля’, ’торба’, ’рукзак’, ст.-рус. лямка ’лямка’ (XVII ст.). У рус. мове гэта запазычанне з фін. lämsä ’пятля, повад, аркан’, саамск. карэльск. lamca ’вуздзечка’, саамск. нарв. lavčče, комі letš ’пятля’ (Каліма, 153). Больш падрабязна гл. Фасмер, 2, 551.

Ля́мка 2 ’пруг з тоўстага сукна’, ’надточаная частка падола ў світцы, спадніцы з іншага матэрыялу’ (Жд. 1, Бяльк., Нас.; смарг., Сл. ПЗБ). Запазычана з польск. lama, lamka ’аблямоўка, абшыты падол адзежыны’ (Слаўскі, 4, 36).

Ля́мка 3 ’манішка’ (рас., Шатал.). Да лямка 2 (гл.), аднак пры ад’ідэацыі семантыкі лексемы ля́мец ’каўнер’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ста́нцыя ‘месца прыпынку транспартных сродкаў, вакзал’ (ТСБМ, Бяльк.), ‘кватэра, часовае жыллё, станцыя, заезны дом’ (Нас.), ста́нца ‘станцыя’ (Сл. Брэс.), ста́нцыя ‘тс’ (гродз., Сл. ПЗБ), ста́нцая ‘пакой, памяшканне’ (Сержп.), ста́нця ‘тс’ (Сл. рэг. лекс.). Ст.-бел. станция, станцыя ‘кватэра, месца пастою’, ‘абавязак утрымання праезджых службовых асоб’ (1545 г.) з ст.-польск. stancyja (Булыка, Лекс. запазыч., 190). Сучаснае слова таксама з польск. stancja ‘станцыя’, якое, па адной версіі, узыходзіць да італ. stanza ‘пакой, жыллё’, нар.-лац. stanzia (Мацэнаўэр, Cizí sl., 312; Брукнер, 513; Булыка, там жа), а па другой — з больш ранняга stacja ‘кватэра, заезны дом’ з назалізацыяй у выніку ўплыву слова стан (Слаўскі, JP, 38, 1958, 229; Дзікенман, RS, 21, 196, 139). Польск. Stacja < лац. statiõ стаянка, прыпынак’ (Брукнер, 512; SWO, 699). Гл. ЕСУМ, 5, 396.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гражда́нский

1. грамадзя́нскі;

гражда́нское му́жество грамадзя́нская му́жнасць;

гражда́нская война́ грамадзя́нская вайна́;

гражда́нский долг грамадзя́нскі абавя́зак;

гражда́нский брак грамадзя́нскі шлюб;

гражда́нский ко́декс юр. Грамадзя́нскі ко́дэкс;

гражда́нское пра́во юр. грамадзя́нскае пра́ва;

2. (не военный) цыві́льны;

гражда́нская слу́жба цыві́льная слу́жба.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

duty

[ˈdu:ti]

n., pl. -ties

1) абавя́зак -ку m.

She has a strong sense of duty — У яе́ мо́цнае пачуцьцё абавя́зку

2) нале́жная паша́на, паслухмя́насьць, ува́жлівасьць f.

3) мы́та n.

4) дыжу́рства n., дыжу́р -у m.

•

- off duty

- on duty

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

task

[tæsk]

1.

n.

зада́дзеная пра́ца, зада́ньне n.; абавя́зак -ку m.

2.

v.t.

1) дава́ць зада́ньне; нагружа́ць пра́цай

2) абцяжа́рваць; напру́жваць

Lifting the heavy box tasked him beyond his strength — Падня́ць цяжку́ю скры́нку было́ яму́ не пад сі́лу

•

- take to task

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

палічы́ць

1. (падрахаваць) (zusámmen)zählen vt, áufzählen vi;

2. (прыняць за што-н) hálten* vt (за што-н für A); betráchten vt (als A); ánsehen* vt, der Ánsicht sein;

палічы́ць за свой абавя́зак es für séine Pflicht hálten*;

палічы́ць неабхо́дным es für nótwendig hálten*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

наста́ўнік, ‑а, м.

1. Той, хто выкладае ў школе. Настаўнік пачатковай школы. Настаўнік сярэдняй школы. Настаўнік хіміі. □ Вакол .. [Фралова] збіраюцца тыя, хто толькі ўчора развітаўся з роднаю школаю, з блізкімі сябрамі і любімымі настаўнікамі. Грахоўскі. // Наогул асоба, якая вучыць чаму‑н. Настаўнік музыкі. Хатні настаўнік.

2. Той, хто наогул з’яўляецца натхніцелем, хто кіруе, вучыць чаму‑н. Духоўны настаўнік. Вялікія настаўнікі пралетарыяту. □ Купала і Колас былі першыя паэтычныя настаўнікі Максіма Танка. Бярозкін.

3. Той, хто дапамагае каму‑н. асвоіць спецыяльнасць на прадпрыемстве, прывівае працоўныя навыкі. Настаўнік моладзі. □ Берагчы час, планаваць яго расход не толькі па гадзінах, а і секундах — найпершы абавязак настаўніка рабочага. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

trud, ~u

м.

1. праца, работа;

z ~em — з цяжкасцю;

zadać sobie trud — узяць на сябе абавязак;

2. ~y мн. нягоды; цяжкасці;

znosić ~y życia — пераносіць цяжкасці жыцця

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

dopełnić

dopełni|ć

зак.

1. дапоўніць; папоўніць;

to ~ło miarki — гэта перапоўніла меру;

2. czego выканаць;

~ć obietnicy — выканаць абяцанне;

~ć obowiązku — выканаць абавязак;

~ć formalności — выканаць фармальнасці

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)