sacred [ˈseɪkrɪd] adj.
1. святы́, свяшчэ́нны; духо́ўны; рэлігі́йны;
a sacred duty святы́ абавя́зак;
sacred music духо́ўная му́зыка;
the sacred book Бі́блія;
a sacred object святы́ня;
a sacred procession хро́сны ход
2. непару́шны;
a sacred promise непару́шнае абяца́нне
3. fml (to) прысве́чаны;
sacred to the memory of my brother (звыч. надмагільны надпіс) све́тлай па́мяці майго́ бра́та
♦
a sacred cow derog. чалаве́к, яко́га не́льга крытыкава́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
seal2 [si:l] n.
1. пяча́тка, пяча́ць, кляймо́;
a lead seal пло́мба (на пасылцы);
an impression of a seal адбі́так пяча́ткі;
place under seals апяча́тваць
2. адбітак, след;
the seal of fate знак лёсу
3. знак, до́каз;
a seal of approval знак адабрэ́ння
4. урачы́стае абяца́нне, заро́к; абавя́зак
♦
a seal upon one’s lips пяча́ць маўча́ння;
a seal of love poet. пацалу́нак
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
до́сыць, прысл.
1. Столькі, колькі патрэбна; дастаткова, даволі. Чаго жадаць яшчэ? Чаго хацець? Ёсць хлеба досыць. З. Астапенка. [Віктар] мае досыць цвёрдасці, каб выканаць самому ўскладзены на яго партыяй абавязак. Зарэцкі. / безас. у знач. вык. У нас усяго досыць. // безас. у знач. вык. Выражае загад, патрабаванне спыніць што‑н. Трэба растапіць абавязкова Мёртвы лёд халоднае вайны. Хай грыміць над светам наша слова: — Досыць трэсці бомбамі, паны! Смагаровіч. — Хлопцы, досыць спаць! Нікановіч.
2. (у спалучэнні з прым. або прысл.). Значна, у значнай ступені, даволі. Вёска была досыць вялікая, цягнулася ў адну лінію. Колас. Пасля жахлівага выбуху толавага зараду Антон Сафронавіч трохі недачуваў і з гэтай прычыны гаварыў досыць гучна. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узлажы́ць, ‑лажу, ‑ложыш, ‑ложыць; зак.
1. каго-што. Палажыць на што‑н., паверх, на верх чаго‑н.; ускласці. Узлажыць бервяно па сані. □ Кастусь памог узлажыць мяхі па воз. С. Александровіч. Толькі што .. [Мікола] нукнуў на каня — шусь ячмень з воза. Мікола закіпеў, узлажыў другі раз. Колас.
2. перан.; што. Даручыць каму‑н. які‑н. абавязак. Узлажыць адказнасць на брыгадзіраў.
3. што. Абл. Надзець. Асцярожна, каб не пабудзіць жонкі, злез Рыгор з пасцелі, узлажыў порткі, апрануў бравэрку і ціхенька выйшаў. Крапіва.
•••
Узлажыць што на алтар бацькаўшчыны (навукі, мастацтва, перамогі і пад.) — тое, што і скласці што на алтар бацькаўшчыны (навукі, мастацтва, перамогі і пад.) (гл. скласці).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
святы́
1. héilig; перан тс hoch, erháben;
свята́я вада́ Wéihwasser n -s;
свята́я спра́ва éine erhábene Sáche;
святы́ абавя́зак héilige Pflicht;
у яго́ нічо́га няма́ свято́га nichts ist ihm héilig;
2. у знач наз м рэл Héilige (sub) m -n, -n;
святы́ ты́дзень царк Ósterwoche f -;
◊ свята́я святы́х das Állerheiligste (sub)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
повелева́ть несов., книжн. (кем-, чем-л. управлять) кірава́ць; (командовать) кама́ндаваць; (приказывать) зага́дваць; (заставлять) прымуша́ць (каго); патрабава́ць (ад каго); (обязывать) абавя́зваць (каго); (говорить) гавары́ць, каза́ць (каму);
моя со́весть повелева́ет мне сде́лать э́то маё сумле́нне абавя́звае мяне́ зрабі́ць гэ́та;
так повелева́ет мне долг так ка́жа (гаво́рыць) мне абавя́зак.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
náchkommen
* vi (s)
1) прыхо́дзіць пазне́й
2) (D) ісці́ сле́дам (за кім-н.), паспява́ць (за кім-н.)
er kommt beim Schréiben nicht nach — ён не паспява́е запі́сваць
3) (D) выко́нваць (загад, свой абавязак)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
доўг, ‑у, М доўгу і даўгу, м.
1. Тое, што і абавязак. Грамадзянскі доўг. □ Верныя даўгу свайму, Сябры, ідучы на заданне, Здубелыя рукі яму [кастру] Працягвалі на развітанне. Кляўко. — Перадай, Як нашыя спытаюць, Скажы ім — доўг байца Я выканаў, хай знаюць, Як трэба, да канца. Куляшоў.
2. мн. даўгі, ‑оў. Тое, што ўзята ў пазыку, пазычана (пераважна грошы). Вярнуць доўг. Вялікі доўг. Разлічыцца з даўгамі.
3. мн. даўгі, ‑оў. Запазычанасць па абавязковых плацяжах. Даўгі па падатку.
•••
Аддаць свой (апошні) доўг гл. аддаць.
Залезці (улезці) у даўгі (у доўг) гл. залезці.
Не вылазіць з даўгоў гл. вылазіць.
Не застацца ў даўгу гл. застацца.
У даўгах па вушы — мець многа даўгоў.
У даўгу перад кім — быць абавязаным каму‑н.
У доўг — з умовай звароту.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Séine
sub
der ~ [die ~, das ~, die ~n] яго́; пры ўказанні на прыналежнасць да дзейніка: свой (свая́, сваё, свае́)
die ~n — яго́ блі́зкія [ро́дныя]
sie wúrde die ~ — яна́ ста́ла яго́ жо́нкай
er hat ímmer das ~ getán — ён заўсёды выко́нваў свой абавя́зак
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
сумле́нна, прысл.
З годнасцю, як належыць. На судзе .. [Клінцэвіч] трымаўся смела і бадзёра, як чалавек, які сумленна выканаў свой абавязак перад партыяй і народам. Машара. Я ведаю толькі, што вашы сыны Сумленна, па-людску загінулі. Аўрамчык. [Лена:] — Жыві, Алесь, сумленна, любі людзей, рабі для іх усё, што можаш зрабіць, а шчасце само прыйдзе. Ваданосаў. // Старанна, шчыра. Працу [бабка Параска] любіла і працавала сумленна, бо іначай ёй нельга было жыць. Колас. Міша Грузд сумленна выканаў даручэнне. Адрас Віці, які яму далі ў настаўніцкай, нельга было ні забыць, ні пераблытаць. Жычка. // Без хітрасцей, выкручвання. [Міхал:] — Наадварот, я хачу, каб іх [законы] выконвалі сумленна. Карпаў. // Без падману, ашуканства, хлусні. Мы працавалі горача, каб ты Стаў сапраўды, рубель наш, залатым! Зароблены сумленна, ты ў хаты Нясеш усё, чым наш Саюз багаты. Панчанка. [Дзядзька Іван:] — Не ўмеў [зяць] сумленна з працы жыць, дык цяпер вось разлічваецца... Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)