Verbum

паясні́ца, -ы, мн. -ы, -ні́ц, ж.

1. Частка спіны крыху ніжэй пояса, таліі.

Боль у паясніцы.

2. Паласа тканіны, якая прышываецца да верхняй часткі спадніцы, штаноў.

Прышыць паясніцу да спадніцы.

|| прым. паясні́чны, -ая, -ае.

прасо́дыя, -і, ж. (спец.).

1. Тое, што і вершазнаўства.

2. Частка вершазнаўства — вучэнне аб метрычна значных элементах мовы.

3. Сістэма вымаўлення націскных і ненаціскных, доўгіх і кароткіх складоў у мове.

|| прым. прасады́чны, -ая, -ае.

прэпара́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў м. (спец.).

1. Частка жывёльнага або расліннага арганізма, прыгатаваная для лабараторнага даследавання або дэманстрацыі.

2. Хімічны або фармацэўтычны прадукт.

Хімічны п.

Медыцынскі п.

|| прым. прэпара́тны, -ая, -ае.

тэле...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) тэлевізійны, напр.: тэлевяшчанне, тэлеантэна, тэлевежа, тэлемастацтва, тэленарыс, тэлеперадача, тэлерэклама, тэлерэпартаж, тэлеўрок;

2) які адбываецца, рэгулюецца з далёкай адлегласці, напр.: тэлевымярэнне, тэлекіраванне, тэлеметрыя, тэлемеханіка, тэлемеханічны, тэлесігналізацыя.

усе... (а таксама уся...).

Першая частка складаных слоў у знач.: які ахоплівае ўсіх, распаўсюджваецца на ўсіх; абазначае паўнату якасці, выражаную другой часткай слова, адпавядае па знач. займенніку «увесь» («уся»), «усе», напр.: усеагульны, усебаковы, усенародны.

фі́ніш, -у, м.

1. Заключная частка спартыўнага спаборніцтва на хуткасць.

2. Канечны пункт, канец такога спаборніцтва.

3. У спорце: некаторая адлегласць на дыстанцыі перад канечным пунктам.

Прайсці ф.

|| прым. фі́нішны, -ая, -ае.

Фінішная стужка.

верх, -у, М на вёрсе, мн. вярхі́, вярхо́ў, м.

1. Найбольш высокая, размешчаная над іншымі частка чаго-н.

В. дома.

В. гары.

Жыць на самым версе.

2. Пад’ёмны навес экіпажа, аўтамашыны.

Грузавік з брызентавым верхам.

3. Добры бок адзення, пакрыты, абшыты матэрыяй, а таксама сама матэрыя; верхняя частка шапкі з другой матэрыі; верхняя частка абутку.

Драпавы в. паліто.

Скураны в. (абутку).

4. перан., адз. Перавага (разм.).

Паглядзім, чый тут в. будзе.

Браць в. (перамагаць).

5. перан., чаго, адз. Вышэйшая, крайняя ступень чаго-н.

В. дасканаласці.

В. майго жадання.

6. мн. Вышэйшыя кіруючыя колы грамадства.

Кіруючыя вярхі.

Сустрэча ў вярхах.

7. перан., мн. Неглыбокія, павярхоўныя веды; знешні бок з’явы (разм.).

Нахапацца вярхоў.

Слізгаць па вярхах.

8. мн. Высокія ноты (спец.).

Браць вярхі.

асно́ва, -ы, мн. -ы, -но́ў, ж.

1. Апорная частка прадмета, каркас, на якім трымаюцца астатнія часткі.

А. машыны.

2. Ніжняя частка якога-н. прадмета або збудавання, падмурак.

Бетонная а.

3. перан. Пачатак, узор, тое галоўнае, на чым будуецца што-н., што з’яўляецца сутнасцю чаго-н.

Эканамічная а. сацыяльнага ладу.

4. мн. Зыходныя, галоўныя палажэнні якой-н. навукі, тэорыі і пад.

Асновы агратэхнікі.

Эстэтычныя асновы паэзіі.

5. Падоўжныя ніткі ў тканіне.

А. палатна.

6. У граматыцы: частка слова без канчатка.

А. слова.

◊

На аснове чаго — зыходзячы з чаго-н., на падставе чаго-н.

Ляжаць (быць) на аснове чаго — быць асноўным у чым-н.

Класці (пакласці) у аснову што, браць за аснову што — браць (узяць) у якасці галоўнага, асноўнага.

|| прым. асно́ўны, -ая, -ае (да 5 знач.).