надава́цца 1, ‑даецца; незак.
Зал. да надаваць 1.
надава́цца 2, ‑даюся, ‑даешся, ‑даецца; ‑даёмся, ‑даяцеся; зак.
Разм. У выразе: усім не надаешся — усё роўна на ўсіх не хопіць (асабліва калі не хочацца даваць чаго‑н.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неразуме́нне, ‑я, н.
Адсутнасць разумення; няздольнасць зразумець што‑н. Неразуменне сэнсу бурлівых падзей, якія тварыліся ў краіне, часта выклікала ў пісьменніка роспач. Каваленка. — Калі ж канец ужо? — пытае дзед, І ў словах — шчырае неразуменне. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падгада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Абл. Паспець або сумець зрабіць што‑н. у зручны час, у найбольш спрыяльны момант. Падгадае [Петрусёк], калі Міхась у добрым гуморы са школы вернецца, падкоціцца да яго гэтакай хітрай лісічкай. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўцаге́лак, ‑лка, м.
Разм. Палавіна цагліны. Калі разбіралі царкву, Бацька, ад пылу шэры, Навазіў паўцагелкаў, А потым з іх склалі печку. Барадулін. Паўцагелкамі закладалі пасля вайны ўжо дзірку ў коміне, прывёзшы іх з ўчастка. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахрысто́савацца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; зак.
У праваслаўных — пацалавацца тройчы, віншуючы са святам вялікадня. Калі скончылі песню, у якой прыняў удзел і Базыль, ён пахрыстосаваўся з гаспадарамі і з «валачобнікамі» па ўсіх правілах велікоднага этыкету. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перавы́хаваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Выхаванном прывіць каму‑н. новыя звычкі, погляды, нормы паводзін і пад. Перавыхаваць недысцыплінаванага вучня. □ Сапраўды цудадзейнаю сілай валодае рэвалюцыя, калі яна здольна перавыхаваць людзей ва ўзросце Сымона. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
піль, выкл.
Загад сабаку кінуцца на дзічыну. Так Воўк у «Гуманіста» гадаваўся... Калі ж спусцілі з ланцуга І закрычалі: — Піль! Цюга! Каб за суседа ён узяўся, А Воўк, бы ашалелы сатана, Наскочыў на... Апекуна... Валасевіч.
[Фр. pille.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прамару́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.
Спазніцца, марудзячы; не зрабіць чаго‑н. своечасова. Машкін яшчэ больш намогся, каб паўзці хутчэй, бо яму здалося, што калі хоць крыху прамарудзіць, то ракета ўпадзе проста яму на плечы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыла́знік, ‑а, м.
Памяшканне ў лазні, дзе распранаюцца і апранаюцца. Калі [Каетан] адчыняў дзверы з прылазніка ў лазню, не трапляў зуб на зуб. Броўка. Перш было вырашана пабудаваць лазню. З прылазнікам, дзе можна будзе адпачыць. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыхварэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Разм. Няцяжка або ненадоўга захварэць, адчуць недамаганне. — Ведаеш, Міколка, — гаварыў Іван Дамінікавіч.., — ты практыкуйся, можа я калі прыхварэю, дык заменіш. Лужанін. Штосьці Красуня прыхварэла, не ўзяла сёння зранку корму. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)