упа́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
1. Дайсці да гатоўнасці ў выніку парання. Буракі добра ўпарыліся. □ Выме [баба] чыгунок цёплай вады з печы, укіне пучок травы, пакрые чыгунок зверху скавародкай, каб лепш упарылася тое зелле. Паўлаў.
2. Спацець ад напружанай дзейнасці, цяжкай працы; вельмі стаміцца. Пакуль выкінулі гной з кароўніка ды пакідалі вазы, — упарыліся. Ермаловіч. — А няхай ты скісні! Замарыў мяне, аж лабаціна ўпарылася, — гаворыць Янка і выцірае хустачкаю лоб. Колас. [Ігнат Пятровіч:] — Не крой душы, Вася.. Дапамажы перанесці ў машыну рэчы. Упарыўся адзін... Шашкоў. // Узмыліцца. Упарыліся коні ад шпаркага бегу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уско́сны, ‑ая, ‑ае.
Які не выказваецца, не выяўляецца непасрэдна; пабочны. Ёсць у мяне пад рукамі толькі скупыя ўскосныя звесткі, знойдзеныя даследчыкамі ў розных архівах. Мехаў. Цяпер я добра ведала, што не толькі не маю права нешта сказаць Віктару.., бо сказаць, гэта значыць зрабіць ускосны папрок яму. Савіцкі. Важным сродкам выяўлення ўнутранага свету чалавека з’яўляецца ў К. Чорнага ўскосная партрэтная характарыстыка. «Полымя». [Чаур]: — Твае любімыя дэтэктывы сцвярджалі: калі няма прамых доказаў, шукай ускосныя. Шыцік.
•••
Ускосная мова гл. мова.
Ускосныя падаткі гл. падатак.
Ускосныя склоны гл. склон.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ча́ры, ‑аў; адз. няма.
1. Паводле забабонных уяўленняў — магічныя прыёмы, пры дапамозе якіх можна ўздзейнічаць на людзей і прыроду; чараўніцтва, вядзьмарства. [Юстап:] Гіну я праз людскія чары. Згубіў мяне благі чалавек — паслаў чорта на невінаватую душу. Калюга. Праходзіць не так многа часу, і ягады ўжо пачынаюць выглядваць з рыльца [гарлачыка]. Вось што значыць чары! Даніленка.
2. Чароўная сіла, прывабнасць, якая захапляе. І ўсё тут поўна мяккіх чараў: І роўнядзь ціхая палёў, І постаць стромкіх тапалёў. Колас. Косця ўжо нічога больш не бачыў, быў цалкам пад уладай чараў дзяўчыны. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шы́бенік, ‑а, м.
1. Пакараны смерцю праз павешанне; павешаны на шыбеніцы. Як той і шыбенік, на сценцы Вісіць скрыпка на цвіку. Бядуля.
2. Разм. Свавольнік, балаўнік, гарэза. [Сын] у мяне такі ўжо шыбенік, забаўку знайшоў — у дзверы стукаць, — апраўдвалася маці. Сачанка. // Бандыт, якога чакае шыбеніца; галаварэз. — Што ты робіш, шыбенік! — нема загаласіў стары. Корбан. — Трэба было затрымаць тут гэтага шыбеніка і — аман. Бажко. Самога Яўхіма Халусту не спыніў бы Лявон, і бо баяўся былога панскага аканома. Не спыніў бы і яго малодшага сына Мікалая — шыбеніка і злодзея. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
schwímmen
* vi (s, h)
1) пла́ваць, плыць, плы́сці
es schwimmt mir vor den Áugen — у мяне́ ўсё зліва́ецца [плыве́] пе́рад вачы́ма [вача́мі]
◊ in Überfluss ~ — пла́ваць як сыр у ма́сле
2) разм. пла́ваць (дрэнна ведаць што-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
вы́лецець
1. (her)áusfliegen* vi (s); áuffliegen* vi (s) (пра птушку); ábfliegen* vi (s) (пра самалёт); heráusstürzen vi (s), hináusstürzen vi (s) (выскачыць);
матацы́кл вы́лецеў на даро́гу das Mótorrad kam auf den Weg gerást;
2. разм (быць выгнаным) hináusgeworfen wérden;
◊ гэ́та вы́лецела ў мяне́ з галавы́ das ist mir (gänzlich) entfállen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ці часц
1. (афармляе агульныя пыт сказы, не перакладаецца) ці быў ты ўчо́ра до́ма? warst du géstern zu Háuse?;
2. (ускос-на-пытальная часціца) ob;
не ве́даю, ці разуме́еш ты мяне́ ich weiß nicht, ob du mich verstéhst;
3. злучнік:
ці (то) зімо́ю, ці (то) ўле́тку im Wínter oder im Sómmer
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
long2 [lɒŋ] adv. : long ago даўно́;
not long ago няда́ўна;
it won’t take long гэ́та не зо́йме шмат ча́су;
My holiday is 2 weeks long. У мяне двухтыднёвы адпачынак;
all day/week/year long уве́сь дзень/ты́дзень/год;
before long ху́тка, у ху́ткім ча́се, у бліжэ́йшы час
♦
for (so) long до́ўгі час, даўно́;
Long live..! Няха́й жыве́ …!;
so long infml да пабачэ́ння
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
pair1 [peə] n. па́ра (у розных знач.);
a pair of gloves/earrings па́ра пальча́так/завушні́ц;
a pair of trousers штаны́;
the happy pair шчаслі́вая па́ра (муж і жонка)
♦
a pair of hands infml рабо́чы чалаве́к, рабо́тнік;
in pairs па́рамі;
I’ve only got one pair of hands infml у мяне́ то́лькі дзве рукі́;
that’s anotherpair of shoes гэ́та зусі́м і́ншая спра́ва
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
pile2 [paɪl] v.
1. збіра́ць, валі́ць (у кучу); запа́сіць, нагрува́шчваць;
The table was piled with books. Стол быў завалены кнігамі.
2. ува́львацца, то́ўпіцца;
We all piled into his car. Мы ўсе набіліся ў яго машыну.
pile on [ˌpaɪlˈɒn] phr. v. перабо́льшваць;
Don’t pile it on. Кіньце хлусіць.
pile up [ˌpaɪlˈʌp] phr. v. нагрува́шчваць; нагрува́шчвацца;
My work is piling up. У мяне прыбаўляецца работы.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)