Existénz

f -, -en

1) існава́нне

2) сро́дкі існава́ння

kéine síchere ~ háben — не мець дастатко́ва сро́дкаў да існава́ння

3) чалаве́к, асо́ба

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

акульты́зм

(фр. occultisme, ад лац. occultus = тайны, схаваны)

агульная назва містычных вучэнняў, якія прызнаюць існаванне таямнічых, звышнатуральных сіл і магчымасць непасрэдных зносін з імі пры дапамозе магіі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

◎ Пастая́нне ’даўгавечнасць чаго-н.’ (Шат.). Славен. postą‑ janje, серб.-харв. nöcTojan > e ’існаванне’. Семантыка бел. лексемы аформілася на бел. тэрыторыі пры ад’ідэацыі ц.-слав. посто*&ни* < постопти ’вытрымаць, працягвацца, пратрымацца’ і бел.-рус. пастаянны — постоянный ’бесперапынны, нязменны, разлічаны на доўгі час’. Апошняя лексема, як і пастаянства ’няспыннасць, нязменнасць’, ’вернасць, адданасць’ (ТСБМ), прыйшлі праз рус., ц.-слав. з паўднёваславянскіх моў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гомаалелі́зм

(ад гома- + алелізм)

існаванне гена ў дзвюх або больш формах (алелях), што ўяўляюць сабой відазмяненні аднаго і таго ж яго ўчастка (параўн. гетэраалелізм).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

экзістэ́нцыя

(п.-лац. exsistentia = існаванне)

асноўная катэгорыя экзістэнцыялізму, якая абазначае ўнутранае быццё чалавека, тое непазнавальнае, ірацыянальнае, у выніку чаго чалавек з’яўляецца канкрэтнай непаўторнай асобай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

экзістэ́нцыя

(п.-лац. exsistentia = існаванне)

асноўная катэгорыя экзістэнцыялізму, якая абазначае ўнутранае быццё чалавека, тое непазнавальнае, ірацыянальнае, у выніку чаго чалавек з’яўляецца канкрэтнай непаўторнай асобай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

іды́лія

(гр. eidyllion = карцінка)

1) жанравая разнавіднасць буколікі, паэтычны твор, у якім ідэалізавана паказваецца вясковы быт на ўлонні прыроды;

2) перан., іран. мірнае, шчаслівае існаванне (напр. сямейная і.)

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

по́мніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., каго-што, аб кім-чым і з дадан. cказам.

Трымаць у памяці, не забываць. — У жыцці чалавека бывае адзін такі выпадак, адно здарэнне, якое, магчыма, цягнецца ўсяго некалькі хвілін, але помніш аб ім усё жыццё. Шамякін.

•••

Не помніць сябе — будучы ўсхваляваным, не разумець сутнасці сваіх учынкаў.

Помніць да новых венікаў — доўга помніць.

Помніць сябе — усведамляць сваё існаванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ску́ра, -ы, ж.

1. Верхняе покрыва цела чалавека і жывёлы.

С. на руках гладкая.

2. Вырабленая шкура жывёлы.

Паліто з натуральнай скуры.

3. перан. (звычайна са словамі «свая», «уласная» і пад.). Пра жыццё, існаванне, дабрабыт (разм.).

Свая с. даражэй.

◊

Вылазіць са скуры — старацца з усіх сіл.

Скура ды косці — пра вельмі худога чалавека.

Скура свярбіць — пра няўрымслівага, неспакойнага чалавека, які быццам просіцца на пакаранне.

|| памянш. ску́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. ску́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Скурныя захворванні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

аб’екты́ўнасць

(ад аб’ектыўны)

1) існаванне аб’екта незалежна ад свядомасці; прыналежнасць да аб’ектыўнай рэальнасці;

2) адпаведнасць аб’ектыўнай рэчаіснасці, адсутнасць суб’ектывізму ў разважанні пра што-н.; бесстароннасць, непрадузятасць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)