плато на ПдУ Афрыкі, частка Драконавых гор, у Лесота. Пераважныя выш. 2300—3000 м, найб. — 3276 (г. Тхабана-Нтленьяна). Парэзана далінамі р. Аранжавая і яе прытокаў на шэраг асобных масіваў. Складзена з пясчанікаў і сланцаў, перакрытых базальтамі. Клімат субтрапічны вільготны. Высакагорная злакава-хмызняковая расліннасць, сухі стэп.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АДЭНА́Т
(Odaenathus) Септымій (? — 267),
правіцель Пальміры ў 3 ст.н.э. У 260 нанёс паражэнне іранскаму цару Шапуру І. У 262—67 камандаваў пальмірскімі і рым. арміямі і атрымаў шэраг перамог над персамі, меў званне дукса і імператара. Фактычна быў незалежным ад Рыма правіцелем, прысвоіў сабе тытул «цара цароў».
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
батарэ́я, ‑і, ж.
1. Тактычнае падраздзяленне ў артылерыі і ракетных войсках, якое мае ў сваім саставе некалькі гармат або ракетных установак. Зенітная батарэя. Мінамётная батарэя. □ Як на далоні відны былі ўспышкі на агнявых пазіцыях артылерыйскіх батарэй.Новікаў.// Умацаванне, якое служыць пазіцыяй для некалькіх гармат або ракетных установак.
2. Аб’яднанне некалькіх аднатыпных прылад, прыстасаванняў, апаратаў у адзіную сістэму для больш эфектыўнага сумеснага дзеяння. Коксавая батарэя. Радыятарная батарэя.
3. Сукупнасць злучаных паміж сабой крыніц току, энергіі (акумулятараў, гальванічных элементаў і інш.). Атамная, сонечная, анодная батарэя.
4.чаго. Жарт.Шэраг якіх‑н. аднародных прадметаў. [Янушка] вабіла да сябе цэлая батарэя бутэлек, што стаялі на вітрыне на самым відным месцы і паводзілі на вясёлыя думкі.Дайліда.
[Фр. batterie.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галерэ́яж
1. (калідор, праход) Galeríe f -, -rí¦en; Gang m -(e)s, Gänge;
кры́тая галерэ́я Wándelhalle f -, -n;
2. (для выставаў твораў) Gemäldegalerie f -, -ri¦en;
3.горн, вайск Gang m -(e)s, Gänge, Stóllen m -s, -;
4.тэатр Galeríe f, óberster Rang;
5.перан (шэраг, сістэма) lánge Réihe
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ланцу́г
(польск. łańcuch, ад ням. Lannzug)
1) прыстасаванне ў выглядзе паслядоўна счэпленых металічных звёнаў, прызначанае для розных мэт;
2) устаноўка з шэрагу злучаных між сабой элементаў, якія ўтвараюць суцэльную лінію (напр. электрычны л.);
3) суцэльны рад каго-н., чаго-н. (напр. л. агнёў);
4) перан. паслядоўны шэраг падзей, думак і інш. (напр. л. здарэнняў).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Жо́ўты. Рус.желтый, укр.жо́втий, польск.żółty, серб.-луж.žółty, чэш.žlutý, славац.žltý, балг.жълт, макед.жолт, серб.-харв.жу̑т, славен.žôlt ’тс’. Ст.-слав.жлътѣница ’гатунак салаты’, ц.-слав.жлътъ ’жоўты’. Ст.-рус.жьлтый ’тс’. Параўн. яшчэ вытворныя жаўток, жаўцець, жаўцінапрасл. характару і шэраг пазнейшых. Прасл.*žьltъ, роднаснае літ.gel̃tas ’жоўты’, лат.dzęltęns, ст.-прус.gelatynan ’тс’, узыходзіць да і.-е. кораня *gʼhel‑ або *ghel‑. Покарны (1, 429–30) лічыць зыходным першы, які мае шэрагі.-е. адпаведнікаў (у тым ліку ст.-іран.zari ’жоўты’, лац.helvus ’мёдава-жоўты’, брэтонск.gell ’светла-карычневы’, ням.gelb ’жоўты’ і інш.), але на слав. грунце дае зялёны, залаты (гл.). Тады, паводле Покарнага (услед за Персанам і Крэчмерам), балта-слав.*gel‑ тлумачыцца запазычаннем з моў kentum. Іншае тлумачэнне балта-слав. форм: праз наяўнасць і.-е.*gu̯hel‑ (> *gel‑, *gil‑), якое давала слав.*žьl‑ і ўзаемадзейнічала з *gʼhel‑ (Тапароў, E–H, 199). Так ці іначай у жоўты адлюстравана балта-слав. суфіксацыя *‑t‑, прычым у слав. корані (у адрозненне ад балт.) ‑ĭ‑. Гл. Фасмер, 2, 43–44; Траўтман, 83–84; Шанскі, 1, Ж, 282; Булахаў, Прым., 3, 76; Махэк₂, 730. Гл. яшчэ жоўць1, жоўкнуць, жаўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БЕЛЯКО́Ў Расціслаў Апалосавіч
(н. 4.3.1919, г. Мурам Уладзімірскай вобл., Расія),
савецкі авіяканструктар. Акад.АНСССР (1981), двойчы Герой Сац. Працы (1971, 1982). Скончыў Маскоўскі авіяц.ін-т (1941). З 1971 ген. канструктар. Пад кіраўніцтвам Белякова створаны шэраг самалётаў рознага прызначэння. Аўтар прац па самалётабудаванні. Ленінская прэмія 1972. Дзярж. прэмія СССР 1952.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГАСДРУБА́Л Hasdrubal; ?—24.6.207 да н.э.), карфагенскі палкаводзец. Сын Гамількара Баркі, брат Ганібала. У час 2-й Пунічнай вайны (218—201 да н.э.) камандаваў карфагенскімі сіламі ў Іспаніі, атрымаў шэраг перамог над рымлянамі. У 207 да н.э. павёў войскі на дапамогу Ганібалу ў Італію, загінуў у бітве на р. Метаўр (Метаўра).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
string1[strɪŋ]n.
1. вяро́вачка, тасёмка, шнур, шнуро́к;
a string of beads ні́тка па́церак/кара́ляў
2. струна́
3.pl.the strings стру́нныя інструме́нты
4. чарада́, шэ́раг;
a string of саrs гуж, чарада́ машы́н
♦
have/keep smb. on a string трыма́ць каго́-н. на пры́вязі, пад кантро́лем, у по́ўнай зале́жнасці;
(with) no strings attached/without strings у по́ўнай незале́жнасці;
pull strings карыста́цца су́вязямі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
АЛІМПІ́ЙСКАЯ ВЁСКА,
комплекс будынкаў гасцінічнага тыпу, у якіх на час Алімпійскіх гульняў размяшчаюцца дэлегацыі краін-удзельніц. Мае шэраг дапаможных памяшканняў (сталовыя, магазіны, аддз. сувязі, трэніровачныя залы і пляцоўкі, культ. цэнтр і інш.). Упершыню пабудавана да IX Алімп. гульняў у Парыжы (1924), складалася з драўляных будынкаў, таму і наз. «вёска». Будаўніцтва Алімпійскай вёскі — абавязак алімпійскага горада.