Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
тавары́скі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да таварыша (у 1, 2 знач.). Мы шчаслівыя жыць,.. штодзённа адчуваючы дабратворную цеплыню і натхняючую сілу бескарыслівай узаемадапамогі і таварыскай падтрымкі.Машэраў.
2. Уласцівы таварышу, таварышам; шчыры, сяброўскі. Тое, што за звычайнымі таварыскімі словамі таілася і нарастала больш глыбокае пачуццё, Паходня разумеў, але недастаткова ўяўляў, як іх адносіны могуць развівацца далей.Хадкевіч.Да позняй ночы ішла ля кастра таварыская гутарка.Лынькоў.
3. Кампанейскі, які лёгка ўступае ў кантакты з другімі; згаворлівы. [Самуйлёнак] быў вельмі таварыскім і ўважлівым да людзей, у якіх прыкмячаў здольнасці і працавітасць.Хведаровіч.І сапраўды, ён [мінамётчык] усім спадабаўся: шчыры, няхітры, таварыскі.Грамовіч.
4. Які не мае афіцыяльнага характару (пра спартыўныя спаборніцтвы). Таварыская сустрэча хакейных каманд.
•••
Таварыскі судгл. суд.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
żarliwy
кніжн. палкі, шчыры, заўзяты;
żarliwy wyznawca religii — заўзяты прыхільнік рэлігіі; рэлігійны фанатык
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
з’е́длівы, ‑ая, ‑ае.
Схільны да едкіх, зласлівых насмешак; ядавіты. Хітраваты і з’едлівы на язык пяцікласнік Піліп Чаравака здорава падкалоў Адама, калі той запісваў хлопцаў у сваю брыгаду.Нядзведскі.// Які заключае, выражае едкую насмешку, здзек. З’едлівы тон. З’едлівыя словы. З’едлівая сатыра. □ Як зрабіць, каб.. пачуць людскі шчыры, а не з’едлівы, штучны смех?Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяшчо́тнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць пяшчотнага. Пяшчотнасць свайго бацькоўскага пачуцця дзед выказваў, як заўсёды, па-свойму.Брыль.
2. Ласкавасць, пяшчота. Матулі роднай вобраз мілы, Пяшчотнасць, любасць да мяне, Яе аб дзецях клопат шчыры Усплываюць часта ў светлым сне.Журба.Дзедам старога называла ўся брыгада, і ў гэтай назве была нейкая пяшчотнасць.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
му́жнасць, ‑і, ж.
Рыса характару чалавека, у якой спалучаюцца храбрасць, рашучасць, вытрымка. Міхаль Рожка быў добры і шчыры хлопец, але ў яго іншы раз не хапала мужнасці і цвёрдасці.Чарнышэвіч.// Адвага, смеласць. Сакратар ЦК КП(б) Беларусі Панцеляймон Кандрацьевіч Панамарэнка ад імя партыі і ўрада віншаваў налібоцкіх партызан і дзякаваў за мужнасць, праяўленую ў жорсткіх баях.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўста́ўкі, ж.
Палавіна стаўкі 1 (у 2 знач.). Працаваць на паўстаўкі. □ Я ў сяле працую, не ў сталіцы, Хоць сталічны скончыў інстытут. Мой таварыш здзіўлен: У правінцыі? На паўстаўкі я застаўся тут... Ты паўстаўкі маеш у сталіцы. Значыць, ты на паўжыцця жывеш. Я пішу з сяла, а не з правінцыі. Не крыўдуй за гэты шчыры верш.Прануза.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
eager
[ˈi:gər]
adj.
нецярплі́вы; па́лкі; заўзя́ты, шчы́ры(да пра́цы)
to be eager — мо́цна хаце́ць; шчы́ра стара́цца
•
- eager beaver
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Прамы́ ’роўны, выцягнуты ў якім-небудзь напрамку, без выгібаў, некрывы; непасрэдны, без прамежкавых ступеней’; ’шчыры, праўдзівы, прынцыповы’ (ТСБМ). Рус.прямой, укр.прямій, ст.-рус.прямъ ’прамы, правільны; справядлівы, просты’, чэш.přímý ’прамы’, славац.priamy ’тс’, славен.prẹ̑m ’прамы’, ст.-слав.прѣмь ’прамы, правільны’; сюды ж польск.uprzejmy ’ветлівы, шчыры’ (< ’прамы, правільны’), серб.-харв.према ’насупраць’, прама, прам ’насупраць’. З прычыны наяўнасці ў корані галосных a і eпрасл. форма вызначалася па-рознаму: або як *pręmъ (Зубаты, AfslPh 15, 496 і наст.), або як *prěmъ (Голуб-Копечны, 301). Фасмер (3, 395) абедзве рэканструкцыі лічыць спрэчнымі і дапускае кантамінацыю *prēmos і *prōmos (*pramъ). Славянскія словы роднасныя грэч.πρόμος ’пярэдні, той, хто стаіць на чале’, з інш. вакалізмам: πράμος ’тс’, окс. promom ’першы’, ст.-ісл.framr ’добры, смелы, прыдатны’, ст.-в.-ням.fruma ’карысць, выгада’ і інш. Гл. таксама Махэк₂, 493; Скок, 3, 33–35. У беларускай мове магло захавацца толькі на ўсходзе тэрыторыі, паколькі ў сучаснай літаратурнай мове ўспрымаецца як русізм (Станкевіч, Зб. тв., 1, 32; Пацюпа, Гармонія, 25). Тое ж адносна славенскай сцвярджае Сной₂ (566).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
profuse
[prəˈfju:s]
adj.
1) глыбо́кі, шчы́ры
profuse thanks — шчы́ры дзя́куй
2) шчо́дры; раскі́длівы, неашча́дны
to be profuse in one’s promises — не шкадава́ць абяца́ньняў
He was so profuse with his money that he is now poor — Ён так кіда́ўся грашы́ма, што цяпе́р зрабі́ўся бе́дным
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)