«Космас» (штучны спадарожнік Зямлі) 5/428; 6/82; 11/360—361 (укл.), 363

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

artful

[ˈɑ:rtfəl]

adj.

1) спра́ўны, разу́мны

artful handling of a situation — разу́мнае вядзе́ньне спра́вы

2) хі́тры; круце́льскі, махля́рскі

3) шту́чны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

false [fɔ:ls] adj.

1. ілжы́вы, памылко́вы;

a false statement ілжы́вая зая́ва

2. несапра́ўдны, фальшы́вы;

a false passport фальшы́вы па́шпарт;

a false friend няве́рны ся́бра

3. шту́чны;

false limbs пратэ́зы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

басе́йн, ‑а, м.

1. Штучны вадаём для плавання са сценамі, умацаванымі цэглай, цэментам. Спартыўны басейн.

2. Тэрыторыя мора, возера, ракі разам з сушай, з якой у іх сцякаюць паверхневыя і падземныя воды. Басейн Заходняй Дзвіны. Басейн возера Нарач.

3. Зона залягання каштоўных выкапняў. Данецкі вугальны басейн.

[Фр. bassin.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэрмазі́т

(ад гр. thermos = цёплы)

штучны порысты запаўняльнік лёгкіх бетонаў, які атрымліваецца з расплаўленых металургічных шлакаў; шлакавая пемза.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

каска́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Натуральны або штучны вадаспад з уступамі.

2. перан., чаго. Імклівая, нястрымная плынь чаго-н.

К. слоў.

3. Акрабатычны прыём, які імітуе падзенне з чаго-н. (з каня, веласіпеда, турніка і інш.; спец.).

4. У аперэце: хуткі танец, які суправаджаецца спевамі.

5. У тэхніцы: група паслядоўна звязаных і аб’яднаных у адну сістэму аднатыпных прыстасаванняў, збудаванняў і пад. (спец.).

К. гідраэлектрастанцый.

|| прым. каска́дны, -ая, -ае.

Каскадныя электрастанцыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адбо́р, ‑у, м.

Дзеянне паводле дзеясл. адбіраць — адабраць ​1 (у 5 знач.).

•••

Натуральны адбор — працэс развіцця жывой прыроды, у якім захоўваюцца арганізмы найбольш прыстасаваныя да ўмоў жыцця.

Штучны адбор — адзін з асноўных метадаў селекцыі, які ляжыць у аснове стварэння і паляпшэння чалавекам парод свойскай жывёлы і сартоў культурных раслін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

jedwab, ~iu

м. шоўк, ядваб;

jedwab sztuczny — штучны шоўк;

jedwab surowy — шоўк-сырэц

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

цэйнеры́т

(ад ням. Zeiner = прозвішча ням. хіміка)

штучны мінерал класа фасфатаў зеленаватага колеру, радыеактыўны, водны арсенат урану і медзі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Про́за ’невершаваная мова’, ’будзённасць’ (ТСБМ). Замацавалася, таксама як і празаік, у пачатку XX ст. (Гіст. лекс., 251). З рус. про́за (Крукоўскі, Уплыў, 85), што, у сваю чаргу, з ням., італ. prosa ’невершаваная мова’, штучны тэрмін на базе першаснага лац. ōrātiō ’простая гаворка’, pro(r)sa < prōrsus ’галавой наперад (ляжаць, бегчы)’ (Банькоўскі, 2, 797; Сной₂, 588).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)