Адкі́нуцца ’адмовіцца’ (Некр.). Магчыма, калька з польск. odrzucić, тады зваротная форма пад уплывам адмовіцца. Параўн. польск. zarzut і бел. закід.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Начумі́цца ’наесціся занадта’ (Ян.). Няясна; магчыма, да чуми ’хвароба’, тады *наесціся да чумы, як прастамоўнае да халеры ’вельмі многа, шмат’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сце́рхнуць ’амярцвець’: ногі сьцерхлі (маладз., Гіл.), відаць, нельга аддзяліць ад сце́рпнуць ’ацячы, апухнуць’ (зэльв., Сл. ПЗБ); тады да церпнуць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
замаро́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца і замарачы́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Затлуміцца, закружыцца. Галава замарочылася. □ — Ты не глядзі доўга на хвалі, можа замарачыцца ў галаве, тады ўсё загойдаецца пад нагамі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ке́рхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Хваравіта пакашліваць; перхаць 2. Люта збіў батрак тады пана Зыгмунта, аж.. ніяк не мог дацягнуць рукой да абвіслых вусоў і ўсё керхаў, керхаў... Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праду́кцыя, ‑і, ж.
1. Сукупнасць прадуктаў або асобны прадукт вытворчасці. Валавая прадукцыя прамысловасці. □ Завод перажываў тады гарачую пару — асвойваў новую прадукцыю. Шуцько.
2. Прадукты разумовай працы, творы мастацтва. Літаратурная прадукцыя.
[Лац. productio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыду́мшчык, ‑а, м.
Разм. Той, хто прыдумвае, выдумвае што‑н.; выдумшчык. Слова ўзяў тады Аўсей: — Ну й прыдумшчыкі вы ўсе! Прагну больш за ўсё ў жыцці Аднаго я — падрасці. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разнасі́ць, ‑нашу, ‑носіш, ‑носіць; зак., што.
Носячы, зрабіць прастарнейшым. Чаравікі чорныя, з сівымі брызентавымі халяўкамі, цеснаватыя. «Разносіш, як пойдзеш у школу. На большыя грошай не было», — сказала тады маці. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіве́нькі, ‑ая, ‑ае.
Памянш.-ласк. да сівы. Дзеду было гадоў шэсцьдзесят пяць: сівенькі, худы, з ружовай лысінай. Бядуля. Папараць абсела мятліца, сівенькая, дробненькая — дрыжыць нават тады, калі няма ветру. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фізкульту́рнік, ‑а, м.
1. Той, хто сістэматычна або прафесіянальна займаецца фізкультурай; спартсмен. Тады гэта быў нікому яшчэ невядомы фізкультурнік, які рабіў першыя крокі ў спорце. Васілёнак.
2. Разм. Выкладчык фізкультуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)