даўгале́цце, ‑я, н.

Доўгае жыццё. — А сто пяцьдзесят тысяч пладовых дрэў — гэта выдатна.. На здароўе людзям, на іх даўгалецце. Паслядовіч. [Вецер] кудлаціў .. выбеленыя даўгалеццем валасы і шкуматаў газету, якую трымаў Міканор у руках. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уви́деть сов. уба́чыць, угле́дзець; a лу́чше оди́н раз уви́деть, чем сто раз услы́шать вер не ска́зу, а пака́зу;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Со́тнік ‘начальнік сотні воінаў’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), ‘паліцэйскі чын у час прыгоннага права’ (Стан.), ‘галоўны плытагон’ (ваўк., віл., Сл. ПЗБ). Укр. со́тнік, рус. со́тник, ст.-слав. сътьникъ; да сот‑ (гл. соты), з суф. ‑н‑ і ‑ік. Калькуе грэч. έκατοντάρης ‘сотнік, цэнтурыён’ ад έκατον ‘сто’; гл. Фасмер, 3, 728.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

procent, ~u

м. працэнт; адсотак;

wykonać plan w stu ~ach — выканаць план на сто працэнтаў;

pięć procent — пяць працэнтаў;

procent od kapitału — працэнт з капіталу;

być pewnym (czego) na sto procent — быць упэўненым у чым на сто працэнтаў (на ўсе сто)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

перава́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; зак., каго-што.

Заахвоціўшы, зацікавіўшы чым‑н., угаварыць перайсці, пераехаць куды‑н.; схіліць на свой бок. Вежа прыбавіў .. [Геленв] пенсіі, плаціў цяпер сто рублёў, абы не перавабілі ў губернскі тэатр. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак.

1. што і ў чым. Нагрэць паленнем¹ (у 4 знач.).

Н. у хаце.

2. што. Нагрэць да вельмі высокай тэмпературы.

Н. жалеза.

3. чаго. Нагатаваць у нейкай колькасці шляхам перапальвання.

Н. вугалю з дрэва.

4. чаго. Расходаваць у нейкай колькасці (разм.).

Н. электрычнасці на сто рублёў.

|| незак. напа́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. напа́л, -у, м. і напа́льванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гра́дус, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Адзінка вымярэння вугла або дугі, роўная 1/360 акружнасці.

Вугал у шэсцьдзясят градусаў.

Паварот на сто восемдзесят градусаў (таксама перан.: рэзкая змена сваёй думкі, пазіцыі).

2. Адзінка вымярэння тэмпературы.

Мароз дваццаць градусаў.

3. Адзінка вымярэння працэнтнага ўтрымання спірту ў алкагольных вырабах.

Каньяк у сорак градусаў.

◊

Пад градусам (разм., неадабр.) — у стане лёгкага ап’янення.

|| прым. гра́дусны, -ая, -ае.

Градусная сетка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сенты́ма

(ісп. centimo, ад лац. centum = сто)

разменная манета Іспаніі, Венесуэлы, Коста-Рыкі, Парагвая, Гаіці, роўная 1/100 іх нацыянальных грашовых адзінак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сбро́сить сов.

1. в разн. знач. скі́нуць, мног. паскіда́ць, паскі́дваць;

сбро́сить с себя́ плащ скі́нуць з сябе́ плашч;

сбро́сить газ скі́нуць газ;

сбро́сить сто ты́сяч рубле́й скі́нуць сто ты́сяч рублёў;

2. карт. зне́сці;

◊

сбро́сить ма́ску скі́нуць ма́ску;

сбро́сить бре́мя скі́нуць цяжа́р;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прылга́ць, ‑лгу, ‑лжэш, ‑лжэ; ‑лжом, ‑лжаце; зак.

Сказаць няпраўду; прыманіць. Размове б і канец, але раптоўна збоку Нячысцік тут прынёс Сароку. А тая ж збрэша уваччу, У сто разоў прылжэ к таму, што чула. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)