перабі́ць², -б’ю́, -б’е́ш, -б’е́; -б’ём, -б’яце́, -б’ю́ць; -бі́; -бі́ты; зак.

1. каго-што. Перарваць чыю-н. гаворку.

П. прамоўцу рэплікай.

2. што. Парушыць натуральны ход, развіццё якіх-н. падзей, з’яў і пад.

П. сон.

П. ход думак.

3. што. Заглушыць, перасіліць.

П. апетыт (сапсаваць апетыт). Дым перабіў пах смалы.

4. Перахапіць у каго-н., не даць другому (разм.).

П. куплю.

|| незак. перабіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сцерагчы́, -рагу́, -ражэ́ш, -ражэ́; -ражо́м, -ражаце́, -рагу́ць; сцяро́г, сцерагла́, -ло́; -ражы́; -ражо́ны; незак., каго-што.

1. Вартаваць што-н.

С. коней.

С. пасевы ад птушак.

2. і з дадан. Уважліва назіраць, наглядаць за кім-, чым-н.

С., каб хто не парушыў парадку ў класе.

3. Высочваць каго-, што-н., падпільноўваць.

Паляўнічы сцеражэ звера.

4. перан. Не даваць парушыць, сачыць за захаванасцю чаго-н.

С. сон дзіцяці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Со́пці ‘сапці’, ‘спаць’ (Нас.), ‘сапці’ (Байк. і Некр.). Параўн. славен. zasópsti ‘заснуць, праспаць’. Паводле Сноя (SR, 36, 1, 102), рэдкая беларуска-славенская ізасема *sopti ‘спаць’ сведчыць, што значэнне ‘спаць’ у асновы і.-е. *su̯ep‑ развілося на базе ‘дыхаць’. Параўн. сапці, спаць, сон (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кашма́р

(фр. cauchemar)

1) цяжкі, жудасны сон з прывідамі;

2) перан. што-н. жахлівае, цяжкае, агіднае (напр. кашмары вайны).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

forty

[ˈfɔrti]

n., pl. -ties

со́рак

forty winks informal – лёгкі каро́ткі сон

to have one’s forty winks — прыкархну́ць, задрама́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

фі́тнэс

(англ. fitness)

здаровы лад жыцця, прыметамі якога з’яўляюцца фізічная актыўнасць, збалансаванае харчаванне, адмаўленне ад курэння і алкаголю, дастатковы сон.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

маладзе́цкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да малайца, уласцівы малайцу (у 1 знач.): ўдалы, хвацкі. Сон маладзецкі шахцёрскі Там абрываюць гудкі, З горада Салігорска У тахты ідуць гарнякі. Звонак. Від у гасцей маладзецкі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ная́ве, прысл.

У рэчаіснасці, на самой справе. Міне год — паўтара, і ўсё, што было ў праекце архітэктара, паўстане наяве. Хадкевіч. Тышкевічу здалося, што ён быў заснуў і ўбачыў сон. Але голас гучаў наяве. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няўро́кам, прысл.

Ненаўмысна; выпадкова. [Камандзір брыгады:] — У сон нешта хіліць... Як задрамлю няўрокам, разбудзі... Мележ. І калі якой парою Ты заблудзішся няўрокам, Дык гукні — і над зямлёю Пойдзе голас твой далёка. Кірэенка.

•••

Няўрокам кажучы гл. кажучы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

slumber

[ˈslʌmbər]

1.

v.i.

1) спаць; драма́ць

2) быць бязьдзе́йным (пра вулька́н)

2.

n.

1) лёгкі сон

2) бязьдзе́йны стан

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)