◎ *Нячві́да, нечвіда ’непрыгожая жанчына або дзяўчына’ (ТС), нычвэда ’нікчэмнасць’ (Клім.), сюды ж нечвідны ’непрыгожы’ (ТС), укр.нічвидний ’тс’. Магчыма, зыходную форму дэманструе нічувідны ’неверагодны, нечуваны, рэдкі’ (Крыў., Дзіс.), што ўзыходзіць да чуць, чуваць (гл.); відаць, не звязана з чвідкі ’шустры, бойкі’ (ТС), што ўзыходзяць да швидкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аце́слівы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Пра хлеб, спечаны з дрэнна прыгатаванага цеста; не пульхны, глёўкі. Хлеб быў жоўта-шэры, ацеслівы, рэдкі, ён нават не пах хлебам, а так нечым кіслым.Арабей.
2.перан. Нясвежы, памяты. Сонны ацеслівы твар.// Прыдуркаваты, недапечаны. [Шпакоўскі:] — Маці не хоча аддаць Наташу за Высоцкага. Той характарам круты. А Наташа не хоча ісці за Саладуху. Гэты нейкі ацеслівы.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ражо́ўка ’рыбалоўная сетка’ (Мат. Гом., Нар. Гом.), ра́жаўка, рыжо́ўка ’тс’ (там жа), рэжо́ўка, рэжу́ха ’стаўная сетка з двума палотнамі (рэдкім і густым)’ (ТС). Да рэ́дкі, параўн. рада́к, рэдзь2 (гл.), а таксама рус.реде́ль ’больш рэдкая сетка’, ре́жа ’рыбалоўная сетка з рэдкім пляценнем’ (< *rědja, гл. Фасмер, 3, 460).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сампо́рык ’рэдкі малапажыўны суп’ (Скарбы). Дэрыват ад польск.sapory ’прысмакі, соўсы’ з другаснай назалізацыяй і нарашчэннем дэмінутыўнага суфікса. Да гэтай жа крыніцы ўзыходзіць і сапо́рак ’нагар у люльцы’ (трак., Сл. ПЗБ). Польскае слова з лац.sapa ’від сока’, sapor ’смак’ (Брукнер, 481). Да семантыкі сапорак параўн. сос (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БЕНІТАІ́Т
(ад назвы акругі Сан-Беніта ў штаце Каліфорнія, ЗША),
мінерал, тытанасілікат барыю, 2[BaTiSi3O9]. Крышталізуецца ў гексаганальнай сінганіі. Крышталі ў выглядзе невял. плоскіх трохвугольных двайных пірамід. Колер сіні, белы або бясколерны. Празрысты да паўпразрыстага. Бляск шкляны, Цв. 6—6,5. Крохкі. Шчыльн. 3,6 г/см³. Рэдкі, у невял. жылах і глаўафанавых сланцах. Выкарыстоўваецца як паўкаштоўны камень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
occasional[əˈkeɪʒənl]adj.
1. выпадко́вы, рэ́дкі, нерэгуля́рны;
There will be occasional thunderstorms. Магчымы навальніцы;
She pays us an occasional visit. Яна зрэдку нас наведвае.
2.fml прымеркава́ны да яко́й-н. падзе́і/наго́ды (аб прамове, літаратурным ці музычным творы і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
eminent
[ˈemɪnənt]
adj.
1) выда́тны; высо́капаста́ўлены (асо́ба)
2) незвыча́йны, асаблі́вы, рэ́дкі
a man of eminent fairness — надзвы́чай сумле́нны чалаве́к
3) высо́кі; узвы́шаны
4) узьня́ты, узьне́сены (над усі́м і́ншым)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
шчаці́ніцца, ‑ніцца; незак.
Падымацца ўгору, уставаць тарчма. Гэта быў стары дзед з жоўтым, як воск, тварам, на якім шчацінілася сівая няголеная барада.Арабей.//перан. Стаяць шчаціннем, нагадваць сабой шчацінне. Крыху зводдаль, ад лесу, шчацініўся малады хвойнічак.Ваданосаў.На мурожных грудах чарнеў пасохлы дзяцельнік і малачайнік, шчацініўся рэдкі сівец.С. Александровіч.//перан. Быць пакрытым чым‑н. калючым, што нагадвае сабой шчацінне. Палеткі шчацініліся калючым іржэўнікам.Дудо.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)