калегія́льнасць

(ад калегіяльны)

прынцып і метад кіравання, якое ажыццяўляецца групай упаўнаважаных асоб (калегіяй), кожны з якіх нясе персанальную адказнасць за пэўную сферу дзейнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

basis

[ˈbeɪsɪs]

n., pl. bases

1) гало́ўная ча́стка, асно́ва f.

2) асно́ўны пры́нцып, падста́ва f.

3) гало́ўны элемэ́нт

4) Rare зыхо́дны пункт; вае́нная ба́за

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

АСТРАГРА́ДСКІ Міхаіл Васілевіч

(24.9.1801, в Пашэнаўка Казельшчынскага р-на Палтаўскай вобл., Украіна — 1.1.1862),

рускі матэматык і механік, адзін з заснавальнікаў Пецярбургскай матэм. школы. Акад. Пецярбургскай АН (1830). Вучыўся ў Харкаўскім ун-це (1817—20), у Парыжы (1822—27). З 1828 праф. ВНУ Пецярбурга. Навук. працы па матэм. аналізе, матэм. фізіцы і тэарэт. механіцы. Сфармуляваў агульны варыяцыйны прынцып для некансерватыўных сістэм, адкрыў найменшага дзеяння прынцып (незалежна ад У.Гамільтана), даказаў тэарэму аб пераўтварэнні інтэгралаў (гл. Астраградскага формула).

Тв.:

Полн. собр. трудов. Т. 1—3. Киев. 1959—61.

т. 2, с. 49

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

дэмакра́тыя

(гр. demokratia)

1) форма дзяржавы, заснаваная на прызнанні народа крыніцай улады;

2) прынцып арганізацыі дзейнасці калектыву, заснаваны на раўнапраўным удзеле ўсіх яго членаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГІПАДА́М (Hippodamos) з Мілета, старажытнагрэчаскі архітэктар-горадабудаўнік 5 ст. да н.э. Распрацаваў прынцып рэгулярнай планіроўкі ант. гарадоў — т.зв. гіпадамава сістэма. Яму прыпісваюць планіроўку Пірэя (пасля 446 да н.э.), Родаса (408—407 да н.э.) і інш.

т. 5, с. 252

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

рэлятыві́зм

(ад лац. relativus = адносны)

1) прынцып адноснасці чалавечых ведаў;

2) філасофскае вучэнне, якое адмаўляе магчымасць аб’ектыўнага пазнання свету на падставе адноснасці ўсіх нашых ведаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эгацэнтры́зм

(ад лац. ego = я + цэнтр)

1) суб’ектыўна-ідэалістычны філасофскі і маральны прынцып, паводле якога індывідуум лічыцца цэнтрам Сусвету;

2) крайняя форма праяўлення эгаізму, індывідуалізму.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

principle

[ˈprɪnsəpəl]

n.

1) пры́нцып -у m.; асно́ва f.

religious principles — рэлігі́йныя кано́ны

2) пра́віла n., зако́н -у m.

to make it a principle — зрабі́ць пра́вілам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

generality

[,dʒenəˈræləti]

n., pl. -ties

1) агу́льная фра́за, павярхо́ўнае, неканкрэ́тнае цьве́рджаньне

2) агу́льны пры́нцып або́ пра́віла

3) бальшыня́ f., бо́льшая ча́стка

4) агу́льная я́касьць, агу́льныя ўмо́вы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

парафілі́я

(ад пара- + -філія)

прынцып эвалюцыі груп арганізмаў, які заключаецца ў незалежным набыцці імі падобных рыс будовы на аснове асаблівасцей, узятых у спадчыну ад агульных продкаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)