перашкода (парог), цераз якую пераліваецца паток вады. Бываюць з тонкай сценкай, шырокім парогам або практычнага профілю, збудаванага адпаведна траекторыі ніжняй паверхні свабоднага патоку вады, што пераліваецца цераз тонкую сценку. Вадазлівы, што выкарыстоўваюцца ў лабараторнай і гідраметрычнай практыцы, наз. вымернымі.
Для засяроджвання патокаў у грэбені вадазліву робяць адтуліны прамавугольнай, трохвугольнай або трапецападобнай формы, абмежаваныя з бакоў устоямі або быкамі (прамежкавымі сценкамі). Для засцярогі рэчышча ад размываў, успрымання ўдараў струменяў і змяншэння энергіі патокаў вады за вадазлівам размяшчаюць вадабой (бетонную або драўляную пліту), звычайна ў комплексе з вадабойнымі калодзежамі, вадабойнымі сценамі і інш. Вадазліў гідратэхнічны — тое, што вадаскід.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
замі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Разм.
1. Вымушаная затрымка ў рабоце, дзейнасці каго‑, чаго‑н. Ад цямна да цямна не пакідаў поля і Уладзімір Аляксеевіч. Абы-якая замінка ці маленькая няўпраўка, ён ужо там.Пальчэўскі.Нельга дапускаць ніводнай, нават самай маленькай замінкі ў руху паяздоў.Васілевіч.
2. Тое, што замінае, абцяжарвае; перашкода. Кожная грудка лёду, кожны парог-гарбінка, выступ зямлі, узгорачак становяць.. [ручайкам] замінкі.. ў іх імклівым руху.Колас.[Маргун:] А гэту замінку мне пакінь. (Паказвае на вінтоўку).Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
interruption
[,ɪntəˈrʌpʃən]
n.
1) перарыва́ньне, перапыня́ньне n.
2) супы́нак -ку m.
without interruption — без супы́нку, бесьперапы́нна
3) перашко́даf.
4) перапы́нак -ку m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Стату́т ‘кодэкс, звод законаў’, ‘звод правілаў, палажэнняў’ (ТСБМ, Стан., Гарэц.), ‘перашкода, супынак’ (Нас.), ста́тут ‘аснова дзейнасці арганізацыі, таварыства і інш.’ (Байк. і Некр.), ст.-бел.статутъ ‘кодэкс, звод законаў’. Запазычана праз польск.statut ‘тс’ (параўн.: “ustawy… łacińskim językiem pisane, statutami zowią”, Варш. сл., 6, 406) або непасрэдна з лац.statutum ‘правіла’, першапачаткова ‘тое, што ўстаноўлена’ (ад statuere ‘паставіць, учыніць’, роднаснага *stati, гл. стаць).
liability to infectious diseases схі́льнасць да інфекцы́йных захво́рванняў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Спо́на ‘перашкода’ (Нас.), спо́нкі ‘запінкі’ (навагр., Нар. сл.), спо́нка ‘запінка’ (лях., Сл. ПЗБ), ‘кнопка’ (Сцяшк. Сл., Жд.), ст.-бел.спонъка ‘аплятанне’ (Ст.-бел. лексікон). З польск.spona, spina ‘засцежка, пражка’, якое працягвае прасл.*spona, параўн. укр.спона, спіна ‘тс’, чэш.spona да прасл.*sъpinati, дзеяслова з ступенню падаўжэння ў корані, польск.sponki ‘бранзалеты’ (Брукнер, 510). Да пяць, ‑пінаць, якое, напрыклад, у запінацца з чаргаваннем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Туго́шына ‘непраходнае балота ў лесе’ (Яўс.). Няясна; магчыма, мікратапонім мясцовага паходжання. Відаць, роднаснае ст.-цюрк.tuɣ ‘перашкода, завал, запруда’. Параўн. таксама ўкр. (рус. і бел. — ЕСУМ, 5, 667) туга́й ‘саланчаковая раўніна’, туга́ї ‘густыя зараснікі на берагах рэчак і азёраў у пустынях і паўпустынях Сярэдняй Азіі’, татар.тугай ‘лука, абалона’, кірг. ‘зараснік маладога кустоўя, змешанага з чаротам і трыснягом у абалонах рэк, на балоцістых мясцінах’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прака́за, пракажо́ны (ТСБМ), ст.-бел.прока́за ’лепра’. Рус.прока́за, прокаже́нный, укр.прока́за, прокаже́нный ’тс’, ст.-рус.проказа ’зло, шкода; хвароба’, серб.-харв.про̏каза ’вадзянка; лепра’, балг.прока́за ’лепра’, макед.проказа ’тс’, ст.-слав.проказа ’тс’, прокаженъ ’хворы праказай’. Прасл.*prokaza, першапачаткова ’перашкода, шкода, вада’, утворана пры дапамозе прыстаўкі *pro‑ (гл. пра) ад *kaziti ’псаваць, нішчыць’ (гл. казіць). Звязана чаргаваннем галосных з чэзнуць (Фасмер, 3, 373; Мяркулава, Этимология–1970, 166–168).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Сара, сора́ ’зачэпы на дне ракі’ (ТС). Параўн. рус. на Волзе сор ’усялякая перашкода (камяні, кусты) для цягі судна лінай’, якое Даль (4, 276) дае ў гняздзе сор ’смецце’, а таксама тэрміналагічнае ж. р. сора́ ’пячное і іншае смецце, якое апрацоўваецца для здабычы часціц серабра і золата, якія туды трапілі’. Змяненне рода можа быць абумоўлена прафесійным словаўжываннем. Няпэўна; генетычная тоеснасць або запазычанне рус.сор, сора? Тады няяснымі застаюцца шляхі запазычання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рубіко́н
(лац. Rubico, -onis = назва ракі, якую перайшоў Юлій Цэзар у 49 г. да н.э. супраць волі сената і гэтым самым пачаў грамадзянскую вайну)
перан. мяжа, рубеж чаго-н., перашкода, якую цяжка пераадолець;
перайсці Р. — прыняць беспаваротнае рашэнне, зрабіць адказны, рашучы крок.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)