перадны́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Спец. Орган выдзялення ў зародкаў пазваночных жывёл і чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

яйцакла́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Вонкавы палавы орган многіх насякомых і некаторых рыб, які служыць для адкладвання яец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

селязёнка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Крывятворны орган, размешчаны ў брушной поласці арганізма пазваночных жывёл і чалавека, які ўдзельнічае ў абмене рэчываў і выконвае ахоўныя функцыі.

|| прым. селязёначны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

По́тка ’пеніс’ (гродз., Цых.), ’палавы орган’ (Нас., Байк. і Некр.; гродз., кобр., Сл. ПЗБ), ’прарэх у штанах’ (гродз., Сл. ПЗБ), укр. по́тка ’жаночы палавы орган’, по́так ’мужчынскі палавы орган’, рус. по́тка ’membrum virile (у хлопчыкаў)’, палаб. pótkă ’жаночы або мужчынскі палавы орган’ (Олеш, Thesaurus, 805). Прасл. *pъtъka ’палавы орган’, роднаснае літ. paũtas, мн. л. paũtai ’муды, мужчынскія геніталіі’, што паўплывала, паводле Грынавяцкене, на ўжыванне множналікавай формы: яго поткі відаць — які срам (гродз., LKK, 12, 194), адсюль, верагодна, першаснае значэнне ’testicula’. Гэта, аднак, не дае падстаў лічыць слова запазычаннем, насуперак Карскаму (РФВ, 49, 16). Далейшым сувязі няясныя. Паводле Сноя₂ (502), потка ’пеніс’ узыходзіць да прасл. *pъtьka, роднаснага *pъtʼka ’пупышка’ (гл. почка), для якіх рэканструююцца першасныя значэнні ’яйка’ або ’орган размнажэння (у раслін)’, што сумнеўна. Часцей прымаецца перанос назвы птушкі, параўн. рус. по́тка ’птушачка (асабліва пеўчая)’, на назву membrum virile (у дзяцей) (Фасмер, 3, 344; ЕСУМ, 4, 539; 545), што мае шматлікія тыпалагічныя паралелі (параўн. балг. патка ’качка, гуска’ і ’палавы орган у малога хлопчыка’; англ. cock ’певень’ і ’пеніс’ і пад.), што дае падставы Тапарову (Зб. памяці Талстога, 2, 266) гаварыць пра membrum virile ў “арніталагічным” кодзе: *pъt‑ъka (< і.-е. *put‑uk‑) ’птушачка’ і ’пеніс’ параўноўваецца з лац. putus ’хлопчык’ (< і.-е. *pōu‑: *pəu: *pū̆ з пашырэннем ‑t‑), параўн. утворанае ад яго арум. puță ’penis, membre virile’ (Скок, 3, 88).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

палітбюро́, нескл., н.

Палітычнае бюро; кіруючы партыйны орган, які выбіраецца на пленуме ЦК і дзейнічае ў перыяд паміж пленумамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заканада́ўчы, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з укладаннем і выданнем законаў. Заканадаўчая ўлада. Заканадаўчы орган. Заканадаўчы акт.

•••

Заканадаўчая ініцыятыва гл. ініцыятыва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пупаві́на, ‑ы, ж.

Шнурападобны орган, які злучае зародак чалавека або жывёлы з арганізмам маці.

•••

Адарваць з пупавінай гл. адарваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фабко́м, ‑а, м.

Выбарны орган пярвічнай прафсаюзнай арганізацыі фабрыкі; фабрычны камітэт. Фабком выдзеліў грошы для набыцця музычных інструментаў. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фа́лас, ‑а, м.

Мужчынскі палавы орган, а таксама яго відарыс, які абагатвараўся некаторымі народамі як сімвал апладняльнага пачатку прыроды.

[Грэч. phallos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

penis

[ˈpi:nɪs]

n., pl. -nises, -nes

пэ́ніс -а m., мужчы́нскі палавы́ о́рган

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)