ма́рнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць марнага (у 1 знач.). І маці, і сын нібы загадзя бачылі парнасць спрэчак і не вельмі стараліся ўсчын[а]ць іх. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
някра́нуты, ‑ая, ‑ае.
Такі, якога не краналі. Нібы памытая бялізна, Сняжок някрануты рыпіць. Макаль. Дом быў зусім някрануты [снарадамі], толькі без шыб у вокнах. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўадкры́ты, ‑ая, ‑ае.
Не зусім адкрыты, прыадкрыты. Абхапіўшы рукамі маладую сасоначку, .. [Ніна] стаяла з паўадкрытымі вуснамі і ўважліва глядзела на мяне, нібы чагосьці чакала... Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадчува́нне, ‑я, н.
Няяснае пачуццё чакання чаго‑н., што можа здарыцца, адбыцца. Праз дзень, нібы пацвярджаючы Алесева прадчуванне, яму прыйшла павестка ў армію. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ру́песк, ‑у, м.
Абл. Тое, што і рупесак. Вера Іванаўна даўно ўправілася, але, бачачы мужаў рупеск, нібы хацела налюбавацца на яго запозненную ўвішнасць. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
схваста́цца, схвошчацца; зак.
Сапсавацца, знішчыцца ад працяглага хвастання. Венік схвошчацца — не злуйся. Палупцуйся розгамі. Пахне лістам, нібы ў лузе Ці ў гаі бярозавым. Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тамо́жнік, ‑а, м.
Служачы таможні, таможнай варты. Недаступны да таго таможнік яшчэ з якую хвіліну глядзеў на нас, нібы вырашаў якую складаную праблему. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скаку́н ‘конік’ (Сл. ПЗБ, ТС; гродз., стол., Жыв. св.), ‘жук, які пералятае нібы скачкамі’ (ТСБМ), ‘блыха’ (Сл. ПЗБ, Жыв. сл., Шатал.), скак ‘конік’ (Мат. Гом.), скакуне́ц ‘тс’ (ТСБМ), скачы́ха ‘блыха’ (Нар. словатв.). Да скака́ць; параўн. рус. скакуне́ц ‘блыха’, укр. скаку́н ‘конік’, скакуле́ць ‘блыха’, балг. скаку́лец ‘конік’, макед. скакалец, скакунец ‘тс’; гл. Фасмер, 3, 630.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абяскро́віцца, ‑віцца; зак.
1. Стаць бяскроўным, страціўшы многа крыві; пабляднець. Нейкае імгненне.. [Пыжык] стаяў нібы скамянелы. Твар пабялеў, губы абяскровіліся. Шыловіч.
2. перан. Стаць слабым, нежыццяздольным.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
куле́ць, выкл. у знач. вык.
Разм. Ужываецца ў значэнні дзеясловаў кульнуцца, кульнуць. Крывёю заліўся Жаўнер ля дзвярэй. Кулець за парог і другі, нібы сноп. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)