хвалява́цца, -лю́юся, -лю́ешся, -лю́ецца; -лю́йся; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Быць у хваляванні (у 1 знач.).
Мора хвалюецца.
2. перан. Перажываць хваляванне (у 2 знач.), знаходзіцца ў трывожным стане.
Х. перад экзаменамі.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Выказваць пратэст супраць чаго-н., масавую незадаволенасць чым-н.
Натоўп хваляваўся.
|| зак. усхвалява́цца, -лю́юся, -лю́ешся, -лю́ецца; -лю́йся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
rabble
[ˈræbəl]
n.
1) бязла́дны нато́ўп, ма́сы pl.
2) зброд -у m., чэрнь, гало́та f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
hurma
ж. кніжн.
1. гурт, тлум, натоўп; гурма; ціжба;
2. мноства; куча
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
gęstwina
ж.
1. гушчар;
nieprzebyta leśna gęstwina — непраходны лясны гушчар;
2. натоўп
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ґе́лда ’неўрадлівая шаравата-белая глеба; зямля, якую цяжка апрацоўваць’ (Яшкін.). Ці не з польск. giełda ’натоўп, цісканіна, таўкатня’ (> ’утаптанае месца’ > ’неўрадлівая глеба’)? Аб польск. слове гл. Слаўскі, 1, 277.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адхлы́нуць, ‑не; зак.
1. Пацячы, памкнуцца ў адваротным напрамку (пра ваду). Вада адхлынула ад берага. □ Васіль увесь сумеўся, адчуў, як у яго ад твару адхлынула кроў. Краўчанка. // Раптоўна адступіць, адысці (пра пачуцці і пад.). Гора на момант адхлынула ад дзіцячага сэрца, і Косцік заснуў. Пестрак.
2. перан. Адысці назад, адступіць (пра натоўп людзей). Тады гітлераўцы павярнулі дулы аўтаматаў на натоўп. Усе адхлынулі і на момант замоўклі. Пальчэўскі. // Адхіснуцца, аддаліцца ад каго‑н. Убачыўшы, што Міша цалкам захапіўся ўжо новай мэбляй, дзяўчаты адхлынулі ад яго. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́лчище ср.
1. (огромное войско) по́лчышча, -шча ср.;
2. перен. по́лчышча, -шча ср.; (толпа) нато́ўп, -пу м.; (множество) про́цьма, -мы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
рассе́яць
1. (зерне) áussäen vt;
2. (разагнаць) zerstréuen vt, verspréngen vt, verstréuen vt, aus¦einánder treiben*; aus¦einánder jágen (напр натоўп)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Патоўпіць, ‑цца ’змясціць, -цца’ (Шат.). Балтызм. Параўн. літ. talpà ’аб’ём, ёмістасць’, лат. talpa ’памяшканне’, літ. til̃pti ’змяшчацца, уваходзіць’, tùlpinti ’даваць месца, змяшчаць’, лат. tìlpt ’тс’. Роднаснае з прасл. tъlpa/tьlpa ’натоўп’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гурт1
(польск. hurt, ад с.-в.-ням. hurt)
1) група, натоўп людзей;
2) статак жывёлы, чарада птушак;
3) група аднародных прадметаў (напр. г. хмар, г. дрэў).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)