шышкава́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае шышкі, з шышкамі (у 1 знач.). А Грыша проста цяльпук, але самы разумны з усёй кампаніі. Гэта было відаць хаця б па тым, што галава ў яго была вялізная і ўся шышкаватая, «розум лез наверх». Караткевіч. // Спец. Які мае вузлы, патаўшчэнні на паверхні (пра дэфектную тканіну, пражу). Шышкаватая пража.

2. Які формай, сваім знешнім выглядам нагадвае шышку (у 1, 4 знач.). [Чалавек] прычапіў на шышкаваты нос рыжыя акуляры і чытаў кніжку. Пянкрат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

cap

[kæp]

1.

n.

1) ша́пка f.; ша́пачка f.; ке́пка f., чапе́ц -ца́, каўпа́к -а́ m. (куха́рскі)

2) ша́пка f. (гры́ба)

3) ве́чка n., на́крыўка f. (для сло́іка), ко́рак -ка, каўпачо́к -ка m. (ад бутэ́лькі)

2.

v.t.

1) надзява́ць ша́пку

2) кла́сьці наве́рх; закрыва́ць, закарко́ўваць

•

- cap in hand

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

влета́ть несов.

1. (внутрь) улята́ць; (наверх) узлята́ць;

2. перен. (быстро въезжать, вбегать) разг. улята́ць;

3. перен. (попадать впросак) разг. улята́ць, трапля́ць;

4. безл. (доставаться за что-л.) разг. улята́ць, папада́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

узне́сці

1. (аднесці наверх) hináufbringen* vt, hináuftragen* vt;

2. перан (узвялічыць, узвысіць, узнесці) lóben vt, rühmen vt, lóbpreisen* неаддз vt; erhöhen vt, erhében* vt, hében* vt;

◊ узне́сці да нябёсаў іран in den Hímmel hében*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

уссу́нуць сов.

1. (двигая, положить наверх) встащи́ть; втащи́ть;

у. бервяно́ на зруб — встащи́ть (втащи́ть) бревно́ на сруб;

2. разг. наде́ть; натяну́ть, напя́лить;

у. бо́ты набасано́ж — наде́ть (натяну́ть, напя́лить) сапоги́ на бо́су́ но́гу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

усцягну́цца сов., разг.

1. (подняться наверх) втащи́ться, встащи́ться;

ледзь ~ну́ўся на гару́ — е́ле встащи́лся на́ гору;

2. (с постели) встать, подня́ться;

чаго́ ты ўсцягну́ўся з тэмперату́рай? — чего́ ты подня́лся (встал) с температу́рой?

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

сагрэ́цца, ‑грэюся, ‑грэешся, ‑грэецца; зак.

1. Стаць цёплым, гарачым; нагрэцца. Вада сагрэлася. Зямля сагрэлася. // Сагрэць сябе, сваё цела. Сцёпка сагрэўся пад коўдраю і заснуў моцным сном. Колас. Ломячы лёд, рушыў [Міхал Тварыцкі] назад к берагу, вылез наверх і ўжо, каб сагрэцца, пабег. Чорны.

2. перан. Падабрэць ад спагадлівых, сардэчных размоў, адносін. Хацелася трохі сагрэцца Цяплом размовы, Ды дзядзька — маўчун... Арочка. Сама Волька, заўважаючы ў сабе гэту змену, не магла не дзівіцца, як яе жаночае сэрца адтала, сагрэлася і само пачало грэць. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

свіста́ць несов.

1. в разн. знач. свиста́ть, свисте́ть;

дрозд сві́шча — дрозд сви́щет;

на сенажа́ці сві́шчуць ко́сы — на лугу́ сви́щут ко́сы;

с. усі́х наве́рх — свиста́ть всех наве́рх;

2. (издавать свист с помощью прибора) свисте́ть;

параво́з сві́шча — парово́з свисти́т;

с. у ду́дку — свисте́ть в ду́дку;

3. (литься) свиста́ть, хлеста́ть;

кроў сві́шча з ра́ны — кровь сви́щет (хле́щет) из ра́ны;

◊ с. у кула́к — свисте́ть (свиста́ть) в кула́к;

ве́цер ~шча ў кішэ́нях — ве́тер свисти́т в карма́нах

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

heráus=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на

1) рух знутры ў напрамку да таго, хто гаворыць: heráusgehen* выхо́дзіць

2) здабыванне чаго-н. наверх, вонкі: heráusziehen* выця́гваць, вырыва́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

выпіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да выперці.

2. Выдавацца на паверхню, выпінацца. Твар.. [танкіста] быў як набрынялы, і кадык выпіраў з расшпіленага мундзірнага каўняра. Чорны. Вера бачыла яго чорныя ўскудлачаныя валасы і вострыя лапаткі, што выпіралі з-пад бэзавай тэніскі. Асіпенка. // перан. Разм. Яскрава выяўляцца, прарывацца. У рысах майго твару не было той лагоднай сіметрыі, якая, мне тады здавалася, так падабаецца дзяўчатам; выпірала нейкая вуглаватасць, а шэрыя з жаўцізной вочы глядзелі пранікліва. Карпюк. Праз гэтую ціхую фразу так і выпірала наверх злосць. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)