szybkościowy

szybkościow|y

скорасны; хуткасны;

~e skrawanie metali — скораснае рэзанне металаў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

плаві́льшчык, ‑а, м.

Рабочы, спецыяліст па плаўцы металаў. [Зубава] сядзіць, як на троне, і са спакойнай уважлівасцю слухае, што гаворыць ёй плавільшчык Ваш — Міхалаў зменшчык. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вагра́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Печ шахтавага тыпу для плаўкі чыгуну і каляровых металаў. Бурліць чыгун гарачы, Расплаўлены ў вагранках. Аўрамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каро́зія, ‑і, ж.

1. Разбурэнне металаў пад уздзеяннем асяроддзя — газаў, вільгаці, хімічных рэчываў. Карозія жалеза.

2. Частковае разбурэнне горных народ пад уздзеяннем вады. Карозія глебы.

[Ад лац. corrosio — раз’яданне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калчада́н, ‑у, м.

Агульная назва мінералаў, якія з’яўляюцца сярністымі, мыш’яковістымі, а таксама сурмяністымі злучэннямі металаў (жалеза, медзі і інш.). Серны калчадан. Жалезны калчадан. Медны калчадан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэ́занне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. рэзаць.

•••

Аўтагеннае рэзанне — тое, што і газавае рэзанне.

Газавае рэзанне — спосаб рэзання металаў пры дапамозе полымя газавай сумесі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каро́зія,

разбурэнне металаў.

т. 8, с. 88

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

гры́ўня, -і, мн. -і, гры́вень і -яў, ж. (гіст.).

1. У Вялікім Княстве Літоўскім: адзінка вагі каштоўных металаў вагой каля фунта¹.

2. У Старажытнай Русі: сярэбранае або залатое ўпрыгожанне, якое насілі на шыі.

3. У Расіі: манета вартасцю ў 10 капеек (разм.).

|| прым. гры́ўневы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

право́днасць, ‑і, ж.

1. Здольнасць рэчыва, матэрыі праводзіць цяпло, гук, электрычны ток і пад. Праводнасць металаў.

2. Здольнасць нервовых і мышачных тканак жывёльнага арганізма перадаваць узбуджэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АРСЕНА́ТЫ,

солі ортамыш’яковай кіслаты H3AsO4. Арсенаты шчолачных металаў і аміяку раствараюцца ў вадзе. Атрымліваюць растварэннем аксіду мыш’яку (As2O5) у шчолачах. Арсенаты цяжкіх металаў атрымліваюць узаемадзеяннем раствораў іх соляў з арсенатаў шчолачных металаў. Выкарыстоўваюць як інсектыцыды, антысептыкі для прамочвання драўніны, кампаненты люмінафораў, п’еза- і сегнетаэлектрыкі. Водарастваральныя арсенаты — моцныя яды.

т. 1, с. 503

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)