Іма́ць ’браць, прымаць’, ’мець’ (Байк. і Некр.), ’браць, хапаць’, ’біць’, ’мець’ (Нас.), ’браць, мець, перахапіць’ (Др.-Падб.), ’браць, мець, разумець’ (Гарэц.), імя́ць ’браць’ (Касп.), іма́цца ’брацца’, ’разумець’ (Нас.). Рус. дыял. има́ть ’браць’, ’лавіць, хапаць’, ’уладаць, мець’, ’мець намер, жаданне рабіць што-н.; хацець’; укр. іма́ти ’браць, узяць, злавіць, хапаць, схапіць’ (Грынч.), польск. уст. imać ’браць, хапаць’, в.-луж. jimać ’чапаць, хапаць’, н.-луж. jimaś ’браць, хапаць’, палаб. jaimăt ’хапаць, лавіць’, чэш. jímati ’браць, хапаць’, славац. jímať ’мець’, серб.-харв. ѝмати ’тс’, балг. и́мам ’тс’, макед. има ’тс’. Ст.-слав. имати ’хапаць, схопліваць, лавіць, збіраць’, ст.-рус. имати ’браць, збіраць, здабываць, захопліваць’, ст.-бел. имати ’мець; браць; лічыць, прымаць’ (Скарына). Ступень чаргавання да мець (гл.). Прасл. ітэратыў *jьmati (sę) утвораны ад *ęti, *jьmǫ (параўн. няць, узяць), якое ўзыходзіць да і.-е. *em‑; параўн. літ. imù, im̃ti, лат. jęmu, jem̃t, ст.-прус. īmt, лац. emō, emere з тоеснай семантыкай; гл. Бернекер, 1, 425; Фасмер, 2, 128; Слаўскі, 1, 450–451; Трубачоў, Эт. сл., 6, 71; 8, 224–225; Тапароў, 3, 47–49. У апазіцыі *ęt‑ — *jьmati бачаць адбітак семантычнага супрацьпастаўлення стану (’мець, уладаць’) і актыўнага дзеяння (’браць, захопліваць’); гл. Шанскі, 2, I, 54; Скок, 1, 716 і Безлай, 1, 210, дзе семантычныя паралелі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

mouse

1. [maʊs]

n., pl. mice [maɪs]

1) мыш, мы́шка f

2) Comput. мыш f

3) нясьме́лы, сарамлі́вы чалаве́к

2. [maʊz]

v.t.

лаві́ць мышэ́й

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

whale

I [hweɪl]

1.

n.

кіт -а́ m.

2.

v.i.

палява́ць на кіто́ў; лаві́ць кіто́ў

II [hweɪl]

v.t., informal

біць, хваста́ць; сьцяба́ць, лупцава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Лыві́рка ’вавёрка’ (Клім., Інстр. 2), укр. зах.-закарпацк. ловы́рка, ловы́рʼка (Бел.-укр. ізал., 36). Дзендзялеўскі (SSlav, 12, 276) прычынай узнікнення такой формы бачыць народную этымалогію — пад уплывам дзеяслова лови́ти ’лавіць’. Малаімаверна. Можна бачыць разуменне носьбітамі гаворак пачатковага в‑ як прыстаўнога, які праз й‑ перайшоў у л‑: вавёрка — авёрка — еёрка — евюрка — лывірка, аналагічна рэха — [эха] — яхо — ляха. Гл. яшчэ лы́мя.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

То́пель ’таптуха лавіць рыбу’ (люб., Паўл.), сюды ж з іншай суфіксацыяй то́пень ’рыбалавецкая снасць, зробленая з лазовых дубцоў у выглядзе конуса’ (глус., Янк. Мат.; ПСл, Мат. Гом.), ’таптуха, рыбалоўная снасць’ (ст.-дар., Нар. сл.), ’таптуха’ (ст.-дар., Сл. ПЗБ). Ад тапіць 1 (гл.), параўн. чэш. tápal ’від рыбацкай сеткі’ (ад ст.-чэш. tápati se < topiti se, гл. Махэк₂, 636).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

палаві́ць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак., каго-што.

1. Злавіць усіх, многіх або ўсё, многае. Сабраліся хлопцы, зрабілі ў лесе аблаву і палавілі.. [зладзеяў]. Якімовіч. Таня глядзіць на матылёў, і ёй хочацца саскочыць з воза і палавіць іх у жменю. Пташнікаў.

2. і чаго, а таксама без дап. Лавіць некаторы час. Пілаваць сёння дровы.. [Юрку] не вельмі хацелася. Лепш бы з хлопцамі на возера пайсці, рыбы палавіць. Курто.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

capture

[ˈkæptʃər]

1.

v.t.

захо́пліваць (сі́лаю), лаві́ць, бра́ць у пало́н

2.

n.

1) захо́п -у m.

2) захо́пленае, трафэй -ю m., здабы́ча f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

nab [næb] v. infml

1. лаві́ць; хапа́ць на ме́сцы злачы́нства; арышто́ўваць

2. кра́сці, цягну́ць;

Who’s nabbed my textbook? Хто сцягнуў мой падручнік?

3. застава́ць, заспява́ць;

I nabbed my friend at the station. Я заспеў сябра яшчэ на станцыі.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Троль ‘у скандынаўкай міфалогіі — істота (часцей волат), звычайна варожая людзям’ (ТСБМ). З паўн.-герм. troll ‘скальны дух’, ст.-нарв. ‘лясны дэман, волат’, дац. trold, ісл. tröll ‘злы дух у вобразе чалавека’, этымалогія якога надалей застаецца не зусім яснай (Клюге₂₂, 741). Магчыма, адсюль выводзіцца слэнгавае тро́ліць (< англ. to troll ‘лавіць рыбу на кручок’) ‘заводзіць, заблытваць, правакаваць (у інтэрнэтным дыскурсе)’, гл. Барковіч, Лінгваінфарм., 220, 277.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

я́рус в разн. знач. я́рус, -са м.;

расположи́ть в два я́руса размясці́ць у два я́русы;

ло́жа тре́тьего я́руса ло́жа трэ́цяга я́руса;

лови́ть ры́бу я́русом лаві́ць ры́бу я́русам;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)