Землеапрацоўчая прылада ў выглядзе рамы з вертыкальнымі зубамі або дыскамі, пры дапамозе якой разрыхляюць глебу. Крутаплечы, з пудовымі кулакамі, каваль Кастусь Махнач з ранку да вечара рамантаваў са сваімі памочнікамі плугі, бараны, перацягваў колы, акоўваў перадкі.Курто.Заблішчалі ў праменях сонца дыскавыя вароны і пайшлі рэзаць гэтыя доўгія палоскі.Сташэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замаўча́ць1, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Разм. Замоўкнуць, змоўкнуць. Госць дыпламатычна замаўчаў, і яны перавялі гаворку на другую тэму.Сіняўскі.
замаўча́ць2, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
Разм. Наўмысля скрыць, не даць даведацца, не сказаць пра што‑н. Нельга замаўчаць імя вялікага вучонага. □ Кіруючыя колы ЗША імкнуцца прынізіць, зменшыць, замаўчаць, сказіць праўду пра нашы дасягненні.«ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
кало́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
1. Невялікая калода; тое, што і калода (у 1 знач.).
Парэзаць бярозу на калодкі.
2. Кусок дрэва, які служыць асновай у некаторых інструментах, прыборах.
К. рубанка.
3. Кусок дрэва, выструганы ў форме ступні, які выкарыстоўваецца пры пашыве абутку; капыл.
Выплятаць лапці на калодцы.
4. Сярэдняя частка кола, у якой умацоўваюцца спіцы.
Колы па калодкі ў гразі.
5. Планка для мацавання на грудзях ордэнаў, медалёў ці ордэнскіх стужак.
Ордэнская к.
|| памянш.кало́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым.кало́дачны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ГО́МЕЛЬСКІ ЛІЦЕ́ЙНЫ ЗАВО́Д «ЦЭНТРАЛІ́Т»,
буйнейшае на Беларусі прадпрыемства па вытв-сці адлівак з шэрага і высокатрывалага чыгуну. Дзейнічае з 1968. Меў цэх буйнога ліцця. У 1971 уведзены цэх сярэдняга, у 1976 — дробнага ліцця. Асн. Прадукцыя (1996): корпуснае і базавае чыгуннае ліццё для станка- і машынабудавання, карпусы калектараў, безупынналітыя загатоўкі з шэрага і высокатрывалага ліцця, карпусы гідраразмеркавальнікаў, цюбінгі для метрапалітэнаў, уліўніцы для разліву алюмініевых сплаваў і нікелю, тыглі, ціскі, зубчастыя колы і інш. Пастаўкі ў Расію, Польшчу, Іспанію, Венгрыю, Францыю, Славакію.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Uncum se praebet, quod curvum crescere debet
Робіцца крывым тое, што расце крыва.
Становится кривым то, что растёт криво.
бел. Які хто змоладу, такі і ў старасці. Калі ўрадзіўся з крывымі нагамі, то ўжо ніхто іх не выправіць. Калі ўрадзіўся з лысінай, то з лысінай і памрэ.
рус. Кривая ветка прямой не станет. К чему в молодости привыкнешь, то в старости будешь делать. Каков в колы бельке, таков и в могилу. Каков чёрт от люльки, таков и в могилку.
фр. Bois tortu ne se redresse pas (Кривое дерево не выпрямляется).
англ. Nature is stronger than rearing (Природа сильнее воспитания). Though you cast out nature with a fork it will return (Гони природу хоть вилами, она вернётся).
нем. Jung gewohnt, alt getan (В молодости привык, в старости сделал).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
large[lɑ:dʒ]adj.
1. вялі́кі;
a lаrge city/room вялі́кі го́рад/пако́й
2. ва́жны, сур’ёзны;
a large problem ва́жная прабле́ма;
a large issue сур’ёзнае пыта́нне
♦
at large
1) нао́гул, у асно́ўным;
the public at large шыро́кія ко́лы грама́дства
2) на во́лі (пра збеглых звяроў)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ЛАНЦУ́Г,
1) гнуткі выраб, які складаецца з асобных шарнірна злучаных жорсткіх звёнаў. Бываюць Л. грузавыя (для падвешвання і пад’ёму грузаў), цягавыя (для перамяшчэння грузаў) і прыводныя (для перадачы руху; гл.Ланцуговая перадача). Выкарыстоўваюцца таксама проціслізготныя Л., якія надзяваюць на вядучыя колы аўтамабіля для павышэння яго праходнасці па зледзянелых дарогах ці бездарожжы.
1. Абвіць чым‑н. што‑н.; абвязаць. Колы грукаталі па карэннях, што перавілі лясную дарогу, рыпелі, але гэта, здавалася, не парушала глыбокай цішыні ночы.Асіпенка.
3. Звіць, пераматаць на што‑н. іншае. Перавіць ніткі з матка на клубок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гуча́нне, ‑я, н.
1.Дзеяннеістанпаводледзеясл. гучаць (у 1 знач.), а таксама гукі гэтага дзеяння. Пераможнаю радасцю гучаць жалезныя колы вагонаў, і гэта гучанне падхоплівае зарэчны чарот, ператвараючы яго ў цэлую мяцеліцу адрывістага смеху.Колас.
2.перан.Кніжн. Значэнне, характар. Я. Купала і Я. Колас яшчэ больш узмацнілі грамадскае гучанне нашай сатыры, падалі ёй выразную рэвалюцыйную накіраванасць.Казека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
