павыгадо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Выгадаваць усіх, многіх або ўсё, многае. Павыгадоўваць сыноў. Павыгадоўваць сады. □ Ветэраны працы і вайны, якія даўно павыгадоўвалі сваіх дзяцей, выказалі жаданне стаць шэфамі навічкоў-падлеткаў. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́цца, пяецца; незак.
1. безас. Пра настрой, жаданне пець; спявацца. Ты мне ўручыла сэрца — Душа ў цябе мая: Калі табе пяецца — Мне весела ўдвая. Непачаловіч.
2. Зал. да пець (у 1, 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыахво́ціцца, ‑вочуся, ‑воцішся, ‑воціцца; зак.
Развіць у сабе ахвоту, жаданне рабіць што‑н., займацца чым‑н. Прыахвоціцца да спорту. □ Таму і да палявання... [Ладуцька] прыахвоціўся, што, акрамя асалоды, яно давала яшчэ і прыбытак. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патра́піцца, ‑трапіцца; зак.
Разм. Трапіцца, здарыцца. У Класы кіпела жаданне хапіць што самае першае патрапіцца пад рукі. Чорны. — Хто ж яе ведае? Ці мала што можа патрапіцца ў нашым жыцці, — казала адна жанчына. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экстаты́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць экстатычнага. Тое, што мы чытаем у Грамыкавай «нібы паэме», — гэта ўжо такая экстатычнасць, такое жаданне абы падражніць аматара старызны, такая самацэннасць навацый, якія чэрпаюць, як правіла, з саміх сябе. Бярозкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капры́з
(фр. саргісе, ад лац. capra = каза)
1) беспадстаўнае, але настойлівае патрабаванне, недарэчнае жаданне;
2) перан. што-н. нечаканае, выпадковае (напр. к. моды, к. надвор’я).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
апеты́тны, ‑ая, ‑ае.
Смачны, прыгожы на пагляд, які выклікае жаданне есці, узбуджае апетыт. Апетытны пах. □ [Ксёндз Марцэвіч] спакойна прысунуў да сябе апетытны ружовы пульхны торг, які выглядаў, нібы яснае сонца. Бядуля. // перан. Разм. Прывабны (звычайна пра жанчын).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перако́нанасць, ‑і, ж.
Цвёрдая ўпэўненасць у чым‑н.; перакананасць. [Старшыня:] — Адно толькі трэба: жывое жаданне, цвёрдая пераконанасць у перавазе калектыўнай формы гаспадаркі над старой, распыленай, дробнай. Колас. [Антона] здзівілі не словы, а іх інтанацыя, пераконанасць Клаўдзі. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыжда́ць ’дажыць да таго часу, пакуль здзейсніцца якое-небудзь жаданне, ажыццявіцца жаданае; дачакацца’ (ТСБМ, Бір. дыс., Вяр.), прыжда́ты, пріжда́цца ’тс’ (Бяльк.; кам., Жыв. НС). Прэфіксальнае ўтварэнне да слаба зафіксаванага ждаць (гл.) < прасл.*žьdati.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ду́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.
1. Тое, што склалася ў працэсе мыслення, разважанняў.
Слушная д.
Новая д.
2. Ідэя, намер, жаданне.
З’явілася д. напісаць рэцэнзію на кнігу.
3. Погляд на што-н., меркаванне аб чым-н.
Мы з вамі адной думкі.
○
Грамадская думка — погляд шырокіх колаў грамадскасці на што-н.
◊
Без задняй думкі — шчыра, без скрытага намеру.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)