цяле́ж, целяжа, м.
Абл. Кароткае і тоўстае бервяно з камля. — Не ведаеш хіба, як у нас дровы возяць, па-шляхецку? На сабе. Высеча цялеж, — на плечы і панёс. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пагрэ́дзінь ’месца на печы каля сцяны, дзе сушаць дровы’ (Сл. ПЗБ). З літ. pagrėdinys ’тс’ (Лаўчутэ, Балтызмы, 70 там жа і інш. літ-ра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
In silvam ligna ferre
Насіць дровы ў лес.
Носить дрова в лес.
бел. У лес дровы не возяць, а ў калодзезь ваду не льюць. У крыніцу ваду не носяць.
рус. Ехать в Тулу со своим самоваром. В лес дров не возят, в колодец воды не льют.
фр. Porter de l’eau à la mer (Носить воду в море).
англ. To carry coals to Newcastle (Таскать уголь в Ньюкасл).
нем. Man braucht nicht Eulen nach Athen zu tragen (Не нужно носить сов в Афины).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
дапалі́ць сов.
1. (у чым) дотопи́ть (что);
д. у пе́чы — дотопи́ть печь;
2. доже́чь;
д. дро́вы — доже́чь дрова́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
падпалі́ць сов.
1. подже́чь;
п. дро́вы — подже́чь дрова́;
2. затопи́ть, растопи́ть, подтопи́ть;
п. печ — затопи́ть (растопи́ть, подтопи́ть) печь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
перанасі́ць сов., в разн. знач. переноси́ть;
п. усе́ дро́вы — переноси́ть все дрова́;
п. дзіця́ — (о беременной) переноси́ть ребёнка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Махля́к ’намоклыя дровы’ (воран., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа, 3, 15), з літ. maklė́kas ’вымаклае палена’. Аб пераходзе к > х гл. Карскі, 1, 373.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дакало́ць
1. (дровы) zu Énde [fértig] (zer)hácken;
2. разм (закалоць канчаткова) ábstechen* vt; schláchten vt (парася і пад.)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
адгні́сці, ‑гніе; зак.
Згніўшы, адваліцца, адпасці. Дзядзька Цімох плот загарадзіў яшчэ да мяне з новага частаколу, а гэты — каторы збуцвеў, у каторага канцы адгнілі — склаў у кучу на дровы. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пульхне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Станавіцца пульхным, пульхнейшым, пухлым. У шырокай печы ля парога весела гарэлі дровы, клекаталі.. чыгуны і ўвачавідкі пульхнеў на патэльні жоўты, як паўдзённае сонца, блін. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)