удзя́чнасць, ‑і, ж.

Пачуццё, якое ўзнікае ў адказ за зробленае дабро (увагу, паслугу, дапамогу і пад.); падзяка. Я шчырае слова Удзячнасці братняй Пакінуць у кнізе хачу. Гілевіч. Высокі, танклявы, яшчэ малады, няйначай студэнт, чалавек глядзеў дабрадушна, выказваючы шчырую ўдзячнасць за паслугу. Скрыган. — Давай твой чамадан. Я вынесу, — прамовіў Федзя, — а вы, хлопцы, чакайце тат... — Ну добра, — сказала Наташа і з удзячнасцю зірнула яму ў вочы. Каваль. Паходня прапанаваў мне пасяліцца ў яго, і я з удзячнасцю згадзіўся. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чужы́нскі, ‑ая, ‑ае.

1. Разм. Тое, што і чужы (у 1 знач.). Парабчанка Кацярына Жне чужынскае дабро. Броўка.

2. Які мае адносіны да чужынца, належыць яму. Над Паставамі хмарай качаецца дым, ад матораў чужынскіх аж стогне абшар. Дубоўка. Толькі той у баях пераможа, Зломіць люты чужынскі рух, Хто пад націскам зграі варожай Захавае свой цвёрды дух. Глебка. // Такі, як у чужынца; халодны, суровы. — А дзе мая шапка? — спытаў [Панця] сурова і ўстрывожана. — Га? — І апёк бацьку бязлітасным, чужынскім позіркам. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

wohl tun

* vi

1) быць прые́мным, прыно́сіць кары́сць, рабі́ць до́брае ўздзе́янне

das hat mir wóhl getán — гэ́та пайшло́ мне на кары́сць

2) рабі́ць дабро́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

рабро́ ср.

1. мн. рэ́бры анат. ребро́;

2. мат. ребро́;

◊ палічы́ць (пералічы́ць) рэ́бры — (каму) пересчита́ть рёбра (кому);

адны́ рэ́бры — ко́жа да ко́сти;

за маё дабро́ ды мне ў р. — погов. за моё добро́ да мне в ребро́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГРО́СМАН Васіль Семёнавіч

(12.12.1905, г. Бярдзічаў, Украіна — 14.9.1964),

расійскі пісьменнік. Скончыў Маскоўскі ун-т (1929). Першая аповесць пра жыццё шахцёраў Данбаса «Глюкаўф» (1934). Аўтар гіст.-рэв. рамана «Сцяпан Кальчугін» (ч. 1—4, 1937—40), аповесці «Народ бессмяротны» (1942) і рамана «За праведную справу» (1952), прысвечаных подзвігу народа ў Вял. Айч. вайне. Выйшлі зб. апавяданняў «Шчасце» (1935), «Жыццё» (1943), «Дабро вам!» (1967) і інш; пісаў нарысы, публіцыстыку (кн. «Сталінірад», 1943). Аповесць «Усё цячэ» (1955—63, выд. 1970, у Расіі — 1989) пра трагічныя старонкі гісторыі краіны 1930—50-х г. Раман «Жыццё і лёс» выдадзены ў Расіі ў 1988.

Літ.:

Бочаров А.Г. Василий Гроссман: Жизнь, творчество, судьба. М., 1990.

т. 5, с. 449

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

твори́ть​I несов.

1. (создавать), ствара́ць;

твори́ть но́вую жизнь ствара́ць но́вае жыццё;

2. (делать) рабі́ць; чыні́ць; (что-л. плохое) вытвара́ць, вырабля́ць;

твори́ть добро́ рабі́ць дабро́;

твори́ть суд чыні́ць суд;

твори́ть вся́кие безобра́зия рабі́ць усяля́кія га́дасці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

покуша́ться несов. рабі́ць зама́х; (пытаться) спрабава́ць, рабі́ць спро́бу; (вознамериваться) наме́рвацца, рабі́ць наме́р; (посягать) ква́піцца; асме́львацца што-не́будзь зрабі́ць;

покуша́ться на чью́-л. жизнь рабі́ць зама́х на чыё-не́будзь жыццё;

покуша́ться на чужо́е добро́ ква́піцца на чужо́е дабро́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Figulus figulo invidet, faber fabro

Ганчар зайздросціць ганчару, майстар ‒ майстру.

Гончар завидует гончару, мастер ‒ мастеру.

бел. Чужое дабро бярэ за рабро. Чужое ўсягды вочы коле.

рус. Завистливый по чужому счастью сохнет. Завистливое око видит широко. Берут завидки на чужие пожитки.

фр. Envie est la racine où tous les maux prennent origine (Зависть ‒ это корень, где зарождается любое зло).

англ. Two of a trade never agree (Двое специалистов никогда не имеют общего мнения).

нем. Wer neidet, der leidet (Кто завидует, тот страдает).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Divitiae bonum non est

Багацце ‒ не шчасце.

Богатство ‒ не благо.

бел. Багацце ‒ не дабро. Багатаму не спіцца паначы. Не заўсёды там шчасце, дзе дастатак і багацце.

рус. Богатому не спится, богатый вора боится. Богатому сладко естся, да плохо спится. Богатство с деньгами, голь с весельем.

фр. Sac plein dresse l’oreille (Полная сумка заставляет навострить уши). Peu de bien peu de soucis (Мало богатства ‒ мало забот).

англ. Much coin much care (Много монет ‒ много заботы).

нем. Den Reichen flieht der Schlaf (От богатых улетает сон).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

хаўру́снік, ‑а, м.

Разм. Саўдзельнік у якой‑н. справе; кампаньён. Гэта быў чалавек вельмі вынослівы, спрытны і храбры, што называецца сарві-галава, весялун, добры хаўруснік і забіяка. Алешка. Але калі Алесь пачаў.. вучыць дзяцей розным, прывезеным з горада, гульням, яны пазналі ў ім добрага хаўрусніка і зрабіліся самымі блізкімі яго сябрамі. Галавач. // Разм. Саўдзельнік якога‑н. злачынства, якіх‑н. несумленных спраў. [Жарыкаў:] — Бясспрэчна, што ў Бандыся былі хаўруснікі. Не мог жа ён адзін вынесці ўсё на калёсы. Асіпенка. Стась жа прыходзіў на бераг кожны раз п’яны. Значыць, меў і хаўрусніка, каму збываў калгаснае дабро!.. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)