Аце́п ’выклічнік для адгону сабакі’ (Нас.). Меркаванні Насовіча пра сувязь з рус. цепь ’ланцуг’ (пагроза ланцугом: «А на цепь!») здаюцца малаверагоднымі. Магчыма, звязана з укр. аці́ба ’выгук для адгону сабак’, якое Краўчук (ВЯ, 1968, 4, 124) суадносіць з рум. tíbă ’тс’ і іншымі адгоннымі выгукамі тыпу а псік, што дазваляе раздзяліць слова на а і ціба насуперак Рудніцкаму, 1, 43, (а!‑ці!‑ба!); параўн. таксама балг. ти́ба, макед. чиба ’тс’, далейшая гісторыя якіх застаецца няяснай. Менш верагодна ад *це́паць ’біць’, параўн. польск. ciepać, рус. тепти́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
capsule
[ˈkæpsəl]
1.
n.
1) Med. ка́псула f.
2) Bot. насе́нная каро́бачка
3) Anat. абало́нка (напр. рагава́я, сьлізі́стая)
2.
adj.
сьці́слы, скаро́чаны
a capsule history of Miensk — сьці́слая гісто́рыя Ме́нску
3.
v.t.
зьмяшча́ць у ка́псулы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
fishy
[ˈfɪʃi]
adj.
1) ры́бны (пах, смак); ры́бін; з ры́бы
2) по́ўны ры́бы, бага́ты ры́бай
3) informal няпэ́ўны, непраўдападо́бны; падазро́ны, цёмны
a fishy story — непраўдападо́бная гісто́рыя
4) цьмя́ны, бяз вы́разу
fishy eyes — цьмя́ныя, невыра́зныя во́чы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
nett
a мі́лы, сімпаты́чны, ласка́вы
das ist éine ~e Geschíchte! — іран. мі́ленькая гісто́рыя!
das ist sehr ~ von Íhnen — гэ́та ве́льмі прые́мна з Ва́шага бо́ку
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
атрэ́сці, атрасу, атрасеш, атрасе; атрасём, атрасяце; пр. атрос, атрэсла і атрасла; зак., што.
Трасучы, ачысціць што‑н. ад чаго‑н.; абтрэсці. Старэйшая дзяўчына паднялася, атрэсла са спадніцы траву і пясок. Асіпенка. Капеж зіме хвіліны лічыць, атрэслі снег цяжкі лясы. Машара. // Абабіць што‑н. трасучы, калоцячы; абкалаціць. Атрэсці грушу. // перан. Пазбавіць ад чаго‑н. нежаданага, непрыемнага, дакучлівага. Народы нашы чорнай долі здзек атрэслі, І больш гісторыя кайданаў не начэпіць. Пушча. Зноў зацвітуць лугі, даліны, І атрасуць свой сон лясы. Колас.
•••
Рукі атрэсці гл. атрапаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уба́віць, убаўлю, убавіш, убавіць; зак.
1. што і чаго. Зменшыць, паменшыць што‑н. (памеры, аб’ём, колькасць і пад.). Убавіць выдаткі. Убавіць цану. Убавіць веку. □ І пасля вайны бярозы не ўбавілі соку. Грамовіч. // Зменшыць, аслабіць сілу чаго‑н. (дзеяння, стану і пад.). Убавіць крок. □ Ні акладу [Купчыну] не знізілі, ні гонару не ўбавілі, прызначыўшы майстрам. Мыслівец.
2. што і без дап. Устараніць, адкінуць што‑н., змяншаючы, скарачаючы (памеры, аб’ём, колькасць і пад.). [Мая:] Гісторыя, Васілій Паўловіч, што тая песня: не ўбавіш, не прыбавіш, як кажуць. Губарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
bal
I м.
брус; бервяно; бярвенне; бэлька; паля
II bal {, ~u}
м.
баль;
bal maskowy — баль-маскарад;
ładny bal! — вось дык гісторыя!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
background
[ˈbækgraʊnd]
n.
1) фон -у m., тло n., за́дні плян
2) гісто́рыя f. (абста́вінаў або́ падзе́яў)
3) зыхо́дныя зьве́сткі (пахо́джаньне, адука́цыя, кваліфіка́цыя)
4) музы́чны акампаніямэ́нт, гукавы́я эфэ́кты
•
- be in the background
- stay in the background
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ву́харэц ’зух’ (Бяльк.). Няясна; параўн. рус. ухарь ’тс’, якое Фасмер (4, 178) лічыць вытворным ад выкл. ух, гл. вух, ух, хутчэй ад дзеяслова ухать, гл. вухаць; параўн. таксама бранск. ву́ха ’бойкі, вынаходлівы хлопец’ і мсцісл. уга́р ’разудалы’ (Юрч. Сін.). Магчыма, звязана з вухры́ць ’настаўляць, вучыць’ (гл.); параўн. наву́хрыць ’намуштраваць’, падву́хрыць ’падвучыць каго, падбіць’ (Бяльк.). Прымаючы пад увагу мсцісл. угар, можна дапусціць сувязь з польск. ogar, чэш. ohař, ц.-слав. огаръ ’ганчак’, далейшая гісторыя якога застаецца няяснай (магчыма, запазычанне з усходніх моў; гл. Фасмер, 3, 117; Махэк₂, 410 і інш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
здарэнне, выпадак, прыгода, падзея, дзея, справа, эпізод, факт, гісторыя, казус; прыпадак, бывальшчына (разм.); сцэна (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)