Кру́шня 1 ’схіл гары з плоскімі выступамі’ (Яшк.). Гл. крушня 2.
Кру́шня 2 ’куча камення’ (ТСБМ, Федар., Яшк., КЭС, лаг., Сцяшк., Сл. паўн.-зах.). Ст.-бел. крушня ’тс’, якое з літ. krū́snis ’тс’ (Булыка, Запазычанні, 179).
Кру́шня 3 ’пажарышча’ (Мат. Гом.). Гл. крушня 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пік
(фр. ріс)
1) вострая вяршыня гары;
2) перан. кароткатэрміновы рэзкі пад’ём у развіцці чаго-н. (напр п. атмасфернага ціску);
гадзіна п. — час найбольшага напружання ў рабоце транспарту.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ужа́ць, ужну, ужнеш, ужне; ужнём, ужняце; зак.
1. (звычайна з адмоўем «не»). Змагчы жаць. Гэтым сярпом не ўжнеш. Жыта такое, што не ўжаць.
2. Нажаць, зжаць якую‑н. колькасць. Бацька з Захарам недзе там [жыта] калоцяць сёння, што пазаўчора ўжалі на гары ды падсушылі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВАЛЬПУ́РГІЕВА НОЧ,
у сярэдневяковай германскай міфалогіі свята пачатку вясны ў ноч на 1 мая (дзень св. Вальпургіі, адсюль назва); паводле ням. нар. павер’я з 8 ст. свята ведзьмаў («вялікі шабаш») на гары Брокен у Германіі. Напярэдадні вальпургіевай ночы праводзілі магічныя цырымоніі выгнання ведзьмаў. Лічылі, што травы ў гэтую ноч набываюць цудадзейную сілу.
т. 3, с. 493
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГО́РНАЯ ВЯРШЫ́НЯ,
найвышэйшая частка гары, горнага масіву ці хрыбта. Форма горнай вяршыні можа быць піка-, платопадобная ці інш., што абумоўлена літалогіяй складаючых парод, тэктанічнай будовай, характарам дэнудацыйных працэсаў і г.д. Самыя высокія вяршыні зямнога шара — Джамалунгма (Эверэст) у Гімалаях (8848 м), Чагары (Годвін-Остэн, Дапсанг) у Каракаруме (8611 м), Канчэнджанга ў Гімалаях (8585 м).
т. 5, с. 363
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
down4 [daʊn] prep. уні́з па; па;
We walked down the hill. Mы спускаліся з гары;
He walked down the street. Ён ішоў па вуліцы;
further down the river дале́й уні́з па рацэ́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Вярханскі шар ’сонца’ або ’месяц’ у загадцы: «Па гары гаранкай каціўся шар вярханскі…» (староб., Заг., 1972). Лексема вярханскі ўтворана ад верх (гл.) пры дапамозе суф. ‑ан‑скі па аналогіі да гаранскі; параўн. рус. горенский таксама ў загадцы: «На горе горенской стоит дуб смоленский…» (СРНГ, 7, 34).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лімбургі́т
(ад ням. Limburg = назва гары ў Германіі)
вітрапарфіравая, ультраасноўная магматычная горная парода, складзеная з шклаватага базісу шчолачнага саставу з патэнцыяльнымі нефелінам і палявым шпатам, вылучэннямі алівіну і аўгіту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
zwieźć
зак. звезці;
zwieźć z góry — звезці з гары;
zwieźć zboże z pola — звезці збожжа з поля
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
адхо́н, ‑у, м.
Пахілая паверхня гары, берага і пад.; схіл. Тры дзесяткі хат з ліпавымі прысадамі ўздоўж.. вуліцы.. звязалі па адхоне ўзгорка да ручая. Хадкевіч. // Бакавая паверхня дарожнага палатна. У туманах павольна, засцілаючы дарожны адхон густым дымам, пад’язджаў да горада поезд. Галавач.
•••
Пусціць пад адхон гл. пусціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)