Мена ’абмен’ (ТСБМ), укр.мі́на, рус.ме́на, ст.-польск.miana, польск.zmiana, в.-луж.měna, чэш.měna, славац.mena, славен.męna, серб.-харв.мијѐна, макед.мена, балг.мя́на, мена́, ст.-слав.мѣна. Прасл.měna. Роднаснымі да яе з’яўляюцца літ.maĩnas, ãtmainas ’тс’, atmaina ’перамена’, лат.maîna, maĩņa ’тс’, гоц.ge‑mains, лац.commūnis ’агульны’, ірл.móin, máin ’каштоўнасць’, ст.-інд.máyatē ’мяняе’, — і.-е.*moi‑nā (Бернекер, 2, 48; Фасмер, 2, 598; Махэк₂, 359; Скок, 2, 421; Аткупшчыкоў, Из истории, 148; Мартынаў, Лекс. взаим., 164). Сюды ж мяня́ць (гл.). Бязлай (2, 177) мяркуе, што прасл.mena ўзнікла з дзеяслова měniti ’мяняць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Wéchseln
n -s
1) ме́на, абме́н
er hat kéine Wäsche zum ~ — у яго́ няма́ друго́й зме́ны бялі́зны
2) разме́н (грошай)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
мютуэлі́зм
(фр. mutuellisme, ад лац. mutuus = узаемны)
утапічнае вучэнне П. Прудона аб мірнай перабудове грамадства пры дапамозе пэўнай сістэмы крэдыту, пры якой адбываўся б абмен паслугамі паміж яго членамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
прагестэро́н
(ад лац. pro = раней + gestatio = цяжарнасць)
жаночы палавы гармон пазваночных жывёл і чалавека, які ўтвараецца ў жоўтым целе яечніка і рэгулюе абмен рэчываў у арганізме ў час цяжарнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АЛЬЯ́НС ВЫТВО́РЦАЎ КАКА́ВЫ
(Cocoa Producers Alliance; АВК),
міжнародная арг-цыя краін — вытворцаў какавы. Чл.-ўдзельнікі: Бразілія, Габон, Гана, Камерун, Кот-д’Івуар, Нігерыя, Сан-Таме і Прынсіпі, Тога, Трынідад і Табага, Эквадор. Створана ў 1962. Месца знаходжання — Лагас (Нігерыя). Мэты: спрыянне эканам. і сац. адносінам паміж краінамі — какававытворцамі, абменнавук. і тэхн. інфармацыяй, забеспячэнне эфектыўных паставак какавы па рэнтабельных цэнах, садзейнічанне пашырэнню какаваспажывання.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
канве́рсія
(лац. conversio = змяненне)
1) абмен адной валюты на другую па пэўным валютным курсе;
2) перавод прамысловасці і іншых галін эканомікі з вытворчасці ваеннай прадукцыі на вытворчасць грамадзянскай і наадварот.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ГІПАТЭНЗІ́ЎНЫЯ СРО́ДКІ,
лекавыя прэпараты, што паніжаюць сістэмны артэрыяльны ціск. Да іх адносяцца нейратропныя сродкі, якія паніжаюць тонус сімпатычнай нерв. сістэмы (клафелін, бензагексоній, рэзерпін, празазін, анапрылін і інш.), міятропныя сродкі (апрэсін, дыбазол, магнію сульфат і інш.), антаганісты кальцыю (ніфедыпін, верапаміл і інш.), сродкі, якія ўплываюць на рэнінангіятэнзіўную сістэму (каптапрыл, саралазін і інш.) і на водна-салявы абмен (дыхлатыязід, фурасемід і інш.). Выкарыстоўваюцца пры гіпертанічнай хваробе.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
interchange
[,ɪntərˈtʃeɪndʒ]1.
v.
1) замяня́цца, мяня́цца між сабо́ю
2) абме́ньваць (-ца) (падару́нкамі)
3) зьмяня́ць (-ца), чаргава́цца
2.
n.
1) перастано́ўка f., пераста́ўленьне n. (лі́тараў у сло́ве)
2) абме́н -у m.
3) Gram. чаргава́ньне n., зьме́на f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
узаме́н, прысл. і прыназ.
1.прысл. У абмен, замест аднаго што‑н. другое. Вадзік саступіў на просьбу хлапчука, зняў са штаноў папружку і аддаў узамен па ножык.Гамолка.[Тарасюк:] — Няхай не крыўдуюць [вашы] мужчыны, што мы забралі іхнюю вопратку і нічога не можам пакінуць узамен.С. Александровіч.
2.прыназ.зР. Спалучэнне з прыназоўнікам «узамен» вырашае аб’ектныя адносіны; ужываецца для ўказання на асобу ці прадмет, якія замяшчаюцца іншай асобай ці прадметам. Прыхаджане ссыпалі [у каробку і мяхі] плату за ачышчэнне ад грахоў, узамен чаго атрымоўвалі квіткі.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
trade
[treɪd]1.
n.
1) га́ндаль -лю m.; гандлёвыя апэра́цыі, камэ́рцыя f.
wholesale trade — гурто́вы га́ндаль
retail trade — ро́зьнічны га́ндаль
foreign trade — заме́жны або́ зьне́шні га́ндаль
domestic trade — нутраны́ га́ндаль
2) абме́н -у m.
in trade for — у абме́н за што
3) рамяство́n., прафэ́сія f., заня́так -ку m.
the carpenter’s trade — сталя́рства, цясьля́рства n.
the building trade — будаўні́цтва n.
2.
v.i.
1) гандлява́ць
2) выме́ньваць, абме́ньваць
3) таргава́цца
3.
v.t.
замяня́ць, абме́ньваць
•
- the trades
- trade off
- trade on
- trade in
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)