кулявы́ 1, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да кулі. Кулявая стральба. // Утвораны куляй. Кулявое раненне.
кулявы́ 2, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да куля 1. Кулявая салома.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
любо́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да любві (у 2 знач.). Любоўнае пісьмо. Любоўная сцэна. Любоўная лірыка.
2. Вельмі ўважлівы, клапатлівы, беражлівы. Любоўныя адносіны да справы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
о́рдэрны 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да ордэра 1. Ордэрная выдача.
о́рдэрны 2, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да ордэра 2. Ордэрная форма архітэктурнага ансамбля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пама́дны 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да памады, уласцівы ёй. Памадны пах.
пама́дны 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да памадкі; зроблены з памадкі. Памадная цукерка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
са́льнікавы, ‑ая, ‑ае.
Спец.
1. Які мае адносіны да сальніка (у 1 знач.). Сальнікавая складка брушыны.
2. Які мае адносіны да сальніка (у 2 знач.). Сальнікавая ўтулка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фотахімі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да фотахіміі. Фотахімічная рэакцыя.
2. Які мае адносіны да хімічных прэпаратаў, што ўжываюцца ў фатаграфіі (у 1 знач.). Фотахімічныя тавары.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шкля́русны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да шклярусу. // Зроблены са шклярусу; упрыгожаны шклярусам. Шклярусныя ўпрыгажэнні. // Які мае адносіны да вырабу шклярусу, да работ са шклярусам. Шклярусная майстарня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дро́ж ’дрыжыкі’ (БРС, Шат.). Утварэнне прасл. эпохі. Параўн. рус. дрожь ’тс’, ст.-рус. дрожь, рус. дыял. дрощ, польск. dreszcz. Трубачоў (Эт. сл., 5, 144) выстаўляе прасл. *drъžь. Але, магчыма, што частка форм (польск. dreszcz, рус. дрожжа́ть) паходзіць ад *drъzgi̯‑ (гл. Фасмер, 1, 540–541). Атрымліваецца, што пад адной праформай *drъžь нельга тлумачыць гэту групу слоў. Відаць, што фанетыка-марфалагічныя адносіны былі тут вельмі складаныя. Лічыцца, што фармальна *drъžь добра адпавядае літ. drugỹs ’ліхарадка’ (гл. Фасмер, там жа; Трубачоў, там жа). Гл. далей дрыжа́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жвяле́ць ’жвавець’ (мсцісл., Юрч.) і вытворныя жвяла, жвялей, жвяласць Лаўчутэ лічыць утворанымі на аснове літ. запаз. žvaléti ’бадрыцца’, žvalùs ’жвавы’ (Baltistica, VI, 2, 199). Літ. уздзеянне на бел. формы з ‑л‑ не выключана (гл. жвавы, дзе і форма жвалы), хаця форма жвалы (і ўкр. жвалий) ’жвавы’ можа тлумачыцца і як вынік варыянтнасці суфікса ‑ав‑/‑ал‑. Пры тлумачэнні мяккасці ‑в‑ трэба ўлічыць аналагічныя адносіны ў жвакаць — жвякаць, а таксама магчымасць уздзеяння антанімічнага вялы (жвавы — вялы — жвялы). Магчыма і зваротнае ўздзеянне бел. семантыкі на літ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Блука́ць. Рус. блука́ть, укр. блука́ти, польск. błąkać się, чэш. blúkat (se) і г. д. Славянскае новаўтварэнне да blǫditi (гл. блудзі́ць). Адносіны blǫditi: blǫkati такія ж, як, напр., у польск. brudzić: brukać ’пэцкаць’. Іншая версія: дэкампазіцыя з слав. *ob‑lǫkati (да *lǫk‑ ’дуга, крывізна’). Параўноўваюць таксама з лат. blañkstît ’пайсці ўбок’, blañkstîtiês ’бадзяцца, бяздзельнічаць’. Фасмер, 1, 178; Бернекер, 62; Буга, РФВ, 70, 101; Слаўскі, 1, 36; Рудніцкі, 150; Махэк₂, 58. Параўн. яшчэ блука́цца ’блукаць, бадзяцца’ (Бяльк., Нас., Касп.), блукня́цца (Нас.), блакуня́цца (Касп.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)