пакары́ць 1, ‑кару, ‑корыш, ‑корыць; зак., каго-што.
1. Сілай, прымусам падпарадкаваць сваёй уладзе; заваяваць. Лютым ворагам не ўдасца Ланцугамі, чорнай здрадай, Пакарыць, закуць навекі Слаўных сокалаў Элады. Танк. // перан. Асвоіць што‑н., авалодаць чым‑н. Глыбіню азёр і сілу рэк, Нават сонца яснае і зоры — Пакарыў упарты чалавек. Броўка.
2. Моцна ўздзейнічаць, падпарадкаваць сабе. Зморанага, пасля душэўных пакут, .. [Пятра] вельмі расчуліла і пакарыла ласкавасць Любы і гаспадыні. Шамякін. — Вось яна, сіла праўды і ўпэўненасці, якая павінна пакарыць увесь свет, — нібы сам сабе прамовіў Карэджы. Маўр. // перан. Выклікаць сімпатыю, давер. Хлопцы і не падазравалі, што радыстка мяне пакарыла больш як каго, толькі я гэта старанна хаваў. Карпюк.
пакары́ць 2, ‑кару, ‑корыш, ‑корыць; зак., што.
Акарыць усё, многае. Пакарыць усё бярвенне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цар, ‑а, м.
1. Тытул манарха ў Расіі, Балгарыі і Сербіі. // Асоба, якая мае гэты тытул. Цар Іван Грозны. Цар Пётр І.
2. перан.; каго-чаго або які. Той, хто ўзвышаецца над усімі сабе падобнымі ў якіх‑н. адносінах. Чалавек — цар прыроды. Леў — цар звяроў. □ [Тайдо і Кос] ведалі, што гэта ёсць гняздо птушынага цара, — кондара. Маўр.
3. У спалучэнні з іншымі назоўнікамі характарызуе іх як штосьці незвычайнае сярод сабе падобных. Цар-гармата. Цар-звон. Царголад. Цар-баба. Кедр — цар-дрэва. □ — Такая гордая і паважная [Таня], што, здаецца, і прыступу да яе няма. Цар-дзеўка, ды і годзе! Машара.
•••
Без цара ў галаве — пра неразумнага, дурнаватага чалавека.
За царом Гарохам — вельмі даўно, не за нашай памяццю.
[Ад лац. caesar.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
durchhauen
I dúrchhauen
* vt
1) прасяка́ць
2) разм. пабі́ць, набі́ць
2.
sich ~ прабіва́ць сабе́ даро́гу
(зброяй)
II durchháuen
* vt перасяка́ць, рассяка́ць, прасяка́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
verschánzen
1.
vt вайск. умацо́ўваць, абко́пваць (пазіцыі)
2.
(sich) абко́пвацца, рабі́ць сабе́ ако́пы, умацо́ўвацца Verschánzung
f -, -en вайск. ако́пы, умацава́нне; палявы́я ўмацава́нні
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
wínterlich, wíntermäßig
1.
a зімо́вы
es ist schon sehr ~ — спра́ва ідзе́ да зімы́, зіма́ дае́ аб сабе́ знаць
2.
adv па-зімо́ваму
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
zerbréchen
*
1.
vt лама́ць
2.
vi (s) лама́цца, разбіва́цца
◊ sich (D) den Kopf über etw. (A) ~ — лама́ць сабе́ галаву́ над чым-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Geníck
n -(е)s, -e паты́ліца
sich (D) ~ bréchen* — скруці́ць сабе́ галаву́
am ~ pácken — схапі́ць за каршэ́нь
ein stéifes ~ háben — быць упа́ртым [незгаво́рлівым]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
засяро́джваць, засяро́дзіць (пра думкі) sámmeln vt, konzentríeren vt;
засяро́джваць ува́гу (séine gánze) Áufmerksamkeit ríchten (на чым-н auf A);
ён засяро́джаны ў самі́м сабе́ er ist in sich selbst [in Gedánken] versúnken, er ist mit sich selbst [mit séinen Gedánken] beschäftigt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
гняздо́ (мн. гнёзды) ср., в разн. знач. гнездо́;
г. курапа́ткі — гнездо́ куропа́тки;
во́ўчае г. — во́лчье гнездо́;
г. грыбо́ў — гнездо́ грибо́в;
кулямётнае г. — пулемётное гнездо́;
сло́вы аднаго́ гнязда́ — слова́ одного́ гнезда́;
◊ звіць (сабе́) г. — свить (себе́) гнездо́;
асі́нае г. — оси́ное гнездо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
заслу́га ж. заслу́га;
~гі пе́рад наву́кай — заслу́ги пе́ред нау́кой;
гэ́та не мая́ з. — э́то не моя́ заслу́га;
◊ па ~гах — по заслу́гам, за де́ло;
ста́віць сабе́ ў ~гу — ста́вить себе́ в заслу́гу;
па ~гах і запла́та — посл. по заслу́гам и пла́та
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)