шэ́ры, ‑ая, ‑ае.
1. Колер, які атрымліваецца пры змяшэнні чорнага і белага; колер попелу.
2. Хмурны, не сонечны (пра надвор’е).
3.
4. Непрыкметны знешне і ўнутрана, нецікавы.
5. Як састаўная частка некаторых заалагічных і батанічных назваў.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сухі́, ‑ая, ‑ое.
1. Не мокры, не прасякнуты вадою; не сыры.
2. Пазбаўлены вільгаці, з невялікай колькасцю вільгаці.
3. Прыгатаваны высушваннем; сушаны.
4. Не вадкі.
5. Пазбаўлены спажыўных сокаў, не жыццяздольны, засохлы, амярцвелы (пра расліны).
6.
7. Нішчымны, без нічога (пра хлеб).
8. Які дрэнна жывіцца з-за недастатковага выдзялення тлушчу тлушчавымі залозамі (пра скуру, валасы).
9. Які мае сухарлявы склад цела; хударлявы.
10.
11.
12. Пазбаўлены гучнасці, меладычнасці, мяккасці (пра гукі).
13. У выразе: сухі́ лік — азначае, што адзін з бакоў у працэсе гульні не набраў ні аднаго ачка.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сло́ва
1. Wort
заме́жнае сло́ва Frémdwort
2. (мова) Réde
усту́пнае сло́ва Eröffnungsansprache
вало́даць да́рам сло́ва rédegewandt sein, Rédnertalent besítzen*;
прасі́ць сло́ва ums Wort bítten*, sich zum Wort mélden;
даць сло́ва das Wort ertéilen;
узяць сло́ва das Wort ergréifen*;
заклю́чнае сло́ва Schlússwort
3. (абяцанне) Wort
чалаве́к сло́ва ein Mann von Wort, ein Éhrenmann;
сло́ва го́нару! Éhrenwort!;
пару́шыць сло́ва sein Wort bréchen*;
стрыма́ць сло́ва (sein) Wort hálten*;
ве́рыць на сло́ва aufs Wort gláuben;
да сло́ва apropos [-´po:], übrigens, nebenbéi geságt;
сло́ва ў сло́ва Wort für Wort;
сло́ва за сло́ва ein Wort gab das ándere;
гу́чныя сло́вы gróße Wórte [Phrásen];
ця́жка сказа́ць сло́вмі es lässt sich schwer in Wórte fássen [in Wórten wíedergeben*];
не даць сказа́ць сло́ва nicht zu Wort kómmen lássen*;
не спыта́ць ні сло́ва пра што
з яго́ слоў séinen Wórten nach, séiner Áussage nach;
гульня́ слоў Wórtspiel
крыла́тыя сло́вы geflügelte Wórte;
4. (сказанне) Mär
«Сло́ва пра пахо́д І́гаравы» «Die Mär vom Héereszug Ígors», «Das Ígorlied»;
◊ кіда́ць сло́вы на
ні сло́ва! kéinen Laut!, still!;
адны́м сло́вам mit éinem Wort, kurz und gut;
на сло́вах in Wórten;
у яго́ сло́вы не разыхо́дзяцца са спра́вай er steht zu séinem Wort
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
wind
I1)
2) віхо́р ві́хру -ру
3)
4)
5) дыха́ньне
6)
а) пустаме́льства
б) пыхлі́васьць
1) ве́трыць, праве́трываць
2) праню́хваць
3) задыха́цца, выкліка́ць зады́шку
4) дава́ць перадыхну́ць
•
- be out of wind
- break wind
- down the wind
- fair wind
- get wind of
- in the teeth of the wind
- in the eye of the wind
- in the wind
- on the wind
- the way the wind blows
- throw caution to the wind
- winds
IIv., wound, winding
1) ві́цца, абвіва́цца
2) кружы́ць
3) скру́чвацца
1) абвіва́ць, абкру́чваць
2) мата́ць, абмо́тваць, сука́ць
3) заво́дзіць
4) нала́джваць (музы́чны інструмэ́нт)
3.1) вы́гін -у
2) паваро́т, заваро́т -у
3) віто́к -ка́
•
- wind down
- wind off
- wind up
- wind up in
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
круці́цца, кручуся, круціліся, круціцца;
1. Рухацца па кругу або паварочвацца вакол сваёй восі; вярцецца.
2. Быць ахопленым віхравым рухам; кружыцца.
3.
4. Не могучы ўседзець на адным месцы, неспакойна паварочвацца то ў адзін, то ў другі бок; вярцецца.
5.
6.
7.
8.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мя́ккі, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўгінаецца пры націсканні, не робіць уражання цвёрдасці, шчыльнасці пры датыканні; няжорсткі, няцвёрды.
2. Які лёгка паддаецца апрацоўцы, лёгка змяняе форму пры сцісканні;
3.
4.
5.
6. Нястрогі, паблажлівы;
7.
8. Цёплы, несуровы (пра клімат, пагоду і пад.).
9. Які вымаўляецца прыбліжэннем сярэдняй часткі языка да цвёрдага паднябення (аб зычных гуках).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскры́ць, ‑крыю, ‑крыеш, ‑крые;
1. Рассунуць, расхінуць, паказаць што‑н.
2. Вызваліць ад таго, што накрывае каго‑, што‑н.; агаліць.
3. Разгарнуць, раскласці, распасцерці (што‑н. складзенае).
4. Адкрыць (пра рот, вочы).
5. Выявіць, зрабіць вядомым што‑н. невядомае, таемнае.
6. Знайсці, устанавіць, адкрыць у выніку назіранняў, даследаванняў.
7. Расказаць аб сваіх думках, пачуццях.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шалёны, ‑ая, ‑ае.
1. Хворы на шаленства, на вадабоязь.
2.
3. Які страціў разважлівасць, цвярозы розум.
4.
5.
6. Свавольны, дураслівы.
7.
8.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пусці́ць
1.
2. (воду, газ) пусти́ть, откры́ть;
3. вы́делить, пусти́ть;
4.
◊ п. карані́ — пусти́ть ко́рни;
п. слязу́ — пусти́ть слезу́;
п. з (агнём) ды́мам — сжечь, спали́ть;
п. на
п. на самацёк — пусти́ть на самотёк;
п. з то́рбай — пусти́ть по́ миру;
п. пагало́скі — разнести́ молву́;
п. на свет — произвести́ на свет;
не п. на паро́г (на во́чы) — не пусти́ть на поро́г (на глаза́);
п. пыл у во́чы — пусти́ть пыль в глаза́;
п. (сабе́) ку́лю ў лоб — пусти́ть (себе́) пу́лю в лоб;
п. у паве́тра — взорва́ть;
п. у расхо́д — пусти́ть в расхо́д;
п. у ход — пусти́ть в ход;
п. чырво́нага пе́ўня — пусти́ть кра́сного петуха́;
п. ю́шку — пусти́ть кровь; уда́рить до кро́ви;
п. казла́ ў агаро́д —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
лаві́ць, лаўлю, ловіш, ловіць;
1. Хапаць каго‑, што‑н. на ляту.
2. Здабываць (рыбу, звяроў, птушак) з дапамогай спецыяльных прыстасаванняў.
3.
4. Не прапускаць магчымасці для ажыццяўлення чаго‑н., выбіраць зручны момант.
5.
6.
7.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)