Руло́н ’скручаная ў трубку папера, тканіна, цэлафан і пад.’ (ТСБМ). З франц. rouleau ’звітак, трубка’ праз рус. рулон ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тамада́ ’асоба, якая вядзе банкет’ (ТСБМ). Укр., рус. тамада́ ’тс’. Праз рускую з груз. თამადა ’тс’ (ЕСУМ, 5, 511).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
odsądzać
незак.
1. адмаўляць каму ў чым; не прызнаваць за кім чаго;
odsądzać kogo od talentu — адмаўляць каму ў таленце;
2. уст. пазбаўляць права праз суд
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
skutek, ~ku
skut|ek
м. вынік;
na ~ek czego — з прычыны чаго; праз што;
~kiem (na ~ek) — у выніку чаго;
dojść do ~ku — прыйсці да высновы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
przechylać się
незак.
1. перагінацца, перахіляцца, нагінацца; перавешвацца;
przechylać się przez poręcz — перавешвацца праз поручні;
2. схіляцца;
przechylać się ku — czyjemu
zdaniu — схіляцца да чыйго погляду
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
заблішча́ць і заблішчэ́ць, ‑чыць; зак.
1. Пачаць блішчаць, блішчэць, зрабіцца бліскучым. Ужо абцерліся лемяхі аб жорсткую сырую зямлю і заблішчалі на сонцы. Галавач. У вачах Міколы заблішчэў, мне здалося, шалёны агеньчык. Брыль.
2. Паказацца, выдзеліцца сваім бляскам. Хоць бы поле заблішчала, Хоць бы вёска ўжо хутчэй! Колас. Вось хутка заблішчыць праз кусты.. возера. Кулакоўскі.
•••
Толькі пяткі заблішчалі гл. пятка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гало́сны, ‑ая, ‑ае.
Які ўтвараецца пры свабодным праходжанні паветра праз поласць рота (пра гукі мовы). Галосны гук. / у знач. наз. гало́сны, ‑ага, м.; гало́сная, ‑ай, ж. Галосныя беларускай мовы. Правапіс галосных.
•••
Беглая галосная — у беларускай мове: галосныя гукі «о» і «е», якія маюцца ў адных формах слова і знікаюць у другіх, напрыклад: сон — сну, пень — пня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асе́лішча, ‑а, н.
Месца, занятае пабудовамі, гародамі, садамі; сядзіба. Рабіла.. [Галена] яшчэ ў бацькі, але жыць перайшла ўжо на новае сваё з Костусем хатняе аселішча. Чорны. Адсюль, з дзедавага двара, добра відаць ранейшае Міцева аселішча — палявы пераезд, будка, сасна. Навуменка. // Прытулак, месца жыхарства. Ішоў гэты чалавек [Санкоўскі] праз жыццё з клункам за плячамі, не маючы сталага аселішча. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
балазе́, злучн. далуч.
Разм. Далучае сказы з дадатковымі паведамленнямі; па значэнню адпавядае словазлучэнням «тым больш што», «добра што», «добра якраз», «добра, што хоць». Электрыфікатар пайшоў да санітара, балазе жыў ён блізка — праз дзверы. Колас. Пан Зяленскі бубніць паціху пра коней, ды пра белых авечак, балазе здаецца яму, што я сплю. Лынькоў. [Жанчына:] — Уцякайце адсюль. Хавайцеся, балазе туман! Корзун.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
балаця́нік, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. Разм. Уласцівы балоту пах. Балацянікам цягне, настоем Чарамшынных лістоў, палыну. Хведаровіч.
2. ‑а. Прэснаводны малюск класа бруханогіх, які жыве ў спіральна закручаных ракавінах.
3. ‑а. Міфічная істота, якая быццам жыве на балоце. Там, дзе прэў у дрыгве барадаты алешнік, дзе лясун з балацянікам дружбу вадзіў,.. праз калгаснае поле пабегла дарога. Дудар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)