амфітэа́тр, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У старажытных грэкаў і рымлян: збудаванне для масавых відовішчаў, у якім месцы для гледачоў узвышаліся паўкругам.
2. У сучасным тэатры: рады крэслаў размешчаныя ў зале за партэрам, а таксама частка залы, дзе яны размешчаны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
агнездава́цца, агнязду́юся, агнязду́ешся, агнязду́ецца; агнязду́йся; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Звіць сабе гняздо дзе-н. (пра птушак).
Буслы агнездаваліся на грушы.
2. перан. Пасяліцца (пра людзей).
Пабудавалі хаты, агнездаваліся каля возера.
|| незак. агняздо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
аа́зіс, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Месца ў пустыні, дзе ёсць вада і расліннасць.
Зялёны а. у моры пяскоў.
2. Аб чым-н., што з’яўляецца прыемным выключэннем на агульным фоне (перан.).
Культурны а.
|| прым. аа́зісны, -ая, -ае.
Аазісная расліннасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
по́вад¹, -а, М -дзе, мн. павады́, -о́ў м.
Прывязаная да аброці вяроўка або рэмень, на якіх водзяць каня, радзей — цяля, карову.
На повадзе ў каго-н. быць (перан., неадабр.; дзейнічаць не самастойна, па ўказцы каго-н.).
|| прым. павадо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
по́езд, -а, М -дзе, мн. паязды́, паяздо́ў, м.
1. Тое, што і цягнік.
Прыгарадны п.
Таварны п.
2. Шэраг павозак, якія едуць адна за адной.
Санны п.
Вясельны п. (у народным вясельным абрадзе).
|| прым. паязны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прарэ́зацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -э́жацца; зак.
1. З’явіцца на паверхні чаго-н., пачаць расці (пра зубы, рогі).
У цяляці прарэзаліся рогі.
2. Рэзка абазначыцца дзе-н.
На лбе прарэзаліся глыбокія маршчыны.
|| незак. прараза́цца, -а́ецца і прарэ́звацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
про́вад, -у, М -дзе, мн. правады́, -о́ў, м.
Металічны дрот для перадачы электрычнага току.
Тэлефонны п.
Старшыня на провадзе (тэлефонны апарат злучаны са старшынёй; разм.).
|| прым. правадны́, -а́я, -о́е (спец.).
Правадная сувязь (якая ажыццяўляецца па правадах у адрозненне ад радыёсувязі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прыво́д¹, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. гл. прывесці.
2. Прымусовая дастаўка ў органы следства або ў суд тых, хто не з’явіўся па выкліку, а таксама часовы арышт для допыту (афіц.).
Хуліган ужо мае некалькі прыводаў у міліцыю.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
спод, -у, М -дзе, м.
1. Ніз, ніжняя частка чаго-н., таксама бок прадмета, процілеглы яго верху.
2. Дно чаго-н.
С. машыны.
3. Унутраны бок вопраткі, тканіны.
Пярыны і коўдры з чырвоным сподам.
|| прым. спо́дні, -яя, -яе (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
тарча́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́; незак.
1. Узвышацца, уздымацца над паверхняй, вытыркацца ўбок, уперад, уверх і пад. 3-пад снегу тарчалі дошкі.
2. перан. Знаходзіцца дзе-н., назаляючы сваёй непатрэбнай прысутнасцю (неадабр.).
Увесь дзень т. у суседзяў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)