Verbum

міравы́¹, -а́я, -о́е.

1. Звязаны з устанаўленнем мірных адносін паміж спрэчнымі бакамі.

М. суд (дарэвалюцыйны суд, дзе разбіралі дробныя грамадзянскія і крымінальныя справы).

2. у знач. наз. мірава́я, -о́й, ж. Мірнае вырашэнне спрэчкі без суда.

Пайсці на міравую.

код, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Сістэма ўмоўных абазначэнняў, сігналаў, якія перадаюць інфармацыю.

Тэлеграфны к.

Лічбавы к.

○

Генетычны код (спец.) — паслядоўнасць размяшчэння матэрыяльных носьбітаў спадчыннасці (генаў), якая перадаецца ад пакалення да пакалення.

|| прым. ко́давы, -ая, -ае.

ампліту́да, -ы, ДМ -дзе, ж. (спец.).

Размах вагання, найбольшае адхіленне цела, што хістаецца, ад стану раўнавагі; розніца межаў, паміж якімі змяняецца якая-н. пераменная велічыня.

А. хістання маятніка.

А. гадавой тэмпературы.

А. цэн.

|| прым. ампліту́дны, -ая, -ае.

білья́рд, -а, М -дзе, м.

1. Гульня шарамі і спецыяльным кіем на прызначаным для гэтай гульні стале.

Гуляць у б.

2. мн. -ы, -аў. Стол, абцягнуты сукном, з бартамі і лузамі для гэтай гульні.

|| прым. білья́рдны, -ая, -ае.

раско́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак. ж.

1. гл. раскапаць.

2. мн. Работы па выяўленні чаго-н. схаванага ў зямлі, звычайна прадметаў старажытнасці, а таксама месца, дзе праводзяцца падобныя работы.

Археалагічныя раскопкі.

|| прым. раско́пачны, -ая, -ае.

са (гл. з), прыназ. з Р, В і Т.

Ужыв. замест «з» перад словамі, якія пачынаюцца са збегу зычных, дзе першымі з’яўляюцца «с», «з», «ж», «ш», «м», напр.: са стала, са зруба, са жменьку, са шчыта, са мной.

аванга́рд, -а, М -дзе, м.

1. Частка войска або флоту, якая знаходзіцца наперадзе галоўных сіл.

2. перан. Вядучая, найбольш свядомая і актыўная частка якой-н. грамадскай групы, арганізацыі.

◊

У авангардзе — наперадзе, у першых радах.

|| прым. аванга́рдны, -ая, -ае.

прыча́л, -а і -у, м.

1. -у, гл. прычаліць.

2. -а, мн. -ы, -аў. Вяроўка, канат, якім прычальваюць.

Замацаваць, кінуць, падаць п.

3. -а, мн. -ы, -аў. Месца, дзе прычальваюць.

Карабель стаіць каля прычала.

|| прым. прыча́льны, -ая, -ае.

стало́вая, -ай, мн. -ыя, -ых, ж.

1. Асобны пакой у кватэры з абедзенным сталом, дзе ядуць.

2. Камплект мэблі для такога пакоя.

3. Прадпрыемства грамадскага харчавання.

Студэнцкая с.

|| прым. стало́ўскі, -ая, -ае (да 3 знач.; разм.).

Сталоўская ежа.

туля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.

1. Блукаць, хадзіць без пэўнай мэты; бадзяцца.

Усё жыццё туляўся без ніякага занятку.

2. Знаходзіцца дзе-н., хаваючыся ад каго-, чаго-н.

Туляўся ў лесе, пакуль партызан не знайшоў.

|| наз. туля́нне, -я, н.