раслі́ннасць, ‑і, ж.

1. Сукупнасць раслін пэўнай тэрыторыі; расліннае покрыва зямлі ў цэлым. Палеская нізіна па сваіх прыродна-гістарычных умовах — па асаблівасцях клімату і расліннасці, а таксама жывёльнага свету — з’яўляецца выключна цікавым раёнам еўрапейскай часткі Савецкага Саюза. «Беларусь». Найбагацейшая расліннасць пышна красуе ўсюды. Чорны. На сярэдзіне затокі вада была чыстай, без расліннасці. Ігнаценка.

2. Разм. Валасы на твары, галаве, целе чалавека. Гэта быў даўгі маўклівы мужык з апатычным выразам беднага на расліннасць твару. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

селе́кцыя, ‑і, ж.

1. Раздзел агранома і заатэхніі, які вывучае метады вывядзення новых сартоў і гібрыдаў сельскагаспадарчых раслін і парод жывёл. Вера Васільеўна працавала дацэнтам на кафедры селекцыі і вяла даследчую работу. Дуброўскі.

2. Галіна сельскагаспадарчай вытворчасці, якая займаецца вывядзеннем сартоў і гібрыдаў сельскагаспадарчых культур, парод жывёл. У галіне селекцыі пладовых культур у нас маецца рад выдатных дасягненняў. «Беларусь».

3. У тэхніцы — вылучэнне карысных сігналаў на фоне перашкод у каналах сувязі. Селекцыя імпульсных сігналаў.

[Ад лац. selectio — адбор.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скрыжава́ць, ‑жую, ‑жуеш, ‑жуе; зак.

1. што. Скласці што‑н. крыжам, крыж-накрыж. Засмужац нахіліўся да мёртвага, скрыжаваў яго рукі па грудзях. Мележ. Мікешка сеў на лямцавую пасцілку — кашму з каляровымі ўзорамі, скрыжаваў падкурчаныя ногі. Беразняк.

2. каго-што. Зрабіць скрыжаванне жывёлін або раслін для атрымання новай пароды, новага віду ці гатунку. Скрыжаваць антонаўку з дзікай яблыняй.

•••

Скрыжаваць мячы (шпагі) — пачаць паядынак, бой, спрэчку.

Скрыжаваць позіркі — паглядзець адзін аднаму ў вочы, выказваючы супярэчлівае пачуццё.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фізіяло́гія, ‑і, ж.

1. Навука аб жыццёвых функцыях і дзейнасці жывога арганізма і яго частак. Параўнальная фізіялогія. // Спецыяльны прадмет, які вывучае гэту навуку. Лекцыі па фізіялогіі.

2. Сукупнасць жыццёвых працэсаў, якія адбываюцца ў жывым арганізме ці яго органах. Фізіялогія раслін. Фізіялогія жывёлы. Фізіялогія цэнтральнай нервовай сістэмы. // Характар, асаблівасці якіх‑н. жыццядзейных функцый. Фізіялогія дыхання. Фізіялогія кровазвароту. // перан. Грубая пачуццёвасць.

•••

Фізіялогія гукаў мовы — раздзел фанетыкі, які вывучае будову моўнага апарата і яго дзейнасць у працэсе маўлення.

[Грэч. phisis — прырода і logos вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

но́жка ж

1. Füßchen n -s, - (ступня); Binchen n -s, - (нага вышэй ад ступні);

скака́ць на адно́й но́жцы auf inem Bein hüpfen;

2. (у мэблі і пад.) Fuß m -es, Füße, Bein n -(e)s, -e;

3. (у раслін) Stiel m -s, -e;

4. спец:

но́жка цы́ркуля Schnkel des Zrkels

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

эліксі́р

(фр. élixir, ад ар. al-iksir = філасофскі камень)

1) выцяжка з раслін ці моцны настой чаго-н. на спірце, які ўжываецца ў медыцыне і касметыцы (напр. зубны э.);

2) фантастычны напітак, які марна шукалі алхімікі як сродак, што нібыта зможа прадоўжыць чалавечае жыццё.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

антасфе́ра

(ад гр. anthos = кветка + сфера)

сфера ўплыву пахучых залоз асобнай кветкі на дзейнасць насякомых — апыляльнікаў раслін (спажыўцоў яе нектару і пылку).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

антацыя́н

(ад гр. anthos = кветка + kyanos = сіні)

сіні, чырвоны або фіялетавы пігмент у клетачным соку многіх раслін, напр. у пялёстках многіх кветак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

археганія́ты

(н.-лац. anchegoniatae, ад гр. arche = пачатак + gone = нараджэнне)

група раслін, у якіх жаночым палавым органам з’яўляецца архегоній (мохападобныя, папарацепадобныя, голанасенныя).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

баліфа́нтэс

(н.-лац. bolyphantes)

павук сям. лініфіідаў, які жыве ў лясах, лоўчыя сеткі будуе паміж сцёбламі і лістамі раслін невысока над зямлёй.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)