бесхрыбе́тны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае няцвёрды характар; няўстойлівы, беспрынцыповы. [Нагорны:] «Неабходна перш за ўсё ў сабе выхаваць пільнасць, нянавісць да ворага і вялікую любоў да сваіх людзей, якія апынуліся ў няволі. Іначай, які з мяне палітбаец, — бесхрыбетны чалавек». Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парахава́цца, ‑рахуюся, ‑рахуешся, ‑рахуецца; зак.
Разм.
1. Зак. да рахавацца.
2. перан. Адпомсціць, адплаціць каму‑н. Самая справа, па якой скліканы гэты сход, усім вядома: трэба нешта зрабіць з панам Скірмунтам, трэба так ці іначай парахавацца з ім. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перавяза́ць, -яжу́, -я́жаш, -я́жа; -яжы́; -я́заны; зак.
1. каго-што. Налажыць павязку на каго-, што-н.
П. раненага.
П. рану.
2. каго-што. Абвязаць з усіх бакоў крыж-накрыж.
П. пасылку шпагатам.
3. што. Развязаўшы, завязаць іначай.
П. хустку.
4. каго-што. Звязаць, павязаць усё, многае або усіх, многіх.
П. усе рэчы.
5. каго. Навязаць на новым месцы.
П. цяля.
|| незак. перавя́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перавя́зка, -і, ДМ -зцы (да 1—3 і 5 знач.) і перавя́званне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перакало́ць 1, ‑калю, ‑колеш, ‑коле; зак., што.
Пакалоць, раскалоць усё, многае. Перакалоць дровы.
перакало́ць 2, ‑калю, ‑колеш, ‑коле; зак.
1. што. Прыкалоць іначай або ў другім месцы; перашпіліць. Перакалоць значок.
2. каго. Закалоць чым‑н. вострым усіх, многіх. Перакалоць свіней.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перачу́ць, ‑чую, ‑чуеш, ‑чуе; зак., што.
1. Даведацца з чужых размоў, пачуць пра многае.
2. Адчуць, зведаць усё, многае. Лёс разважыў іначай. Бомбы пасыпаліся і на людзей, і на заводы, і на кветкі. Гэта ўсё трэба было перажыць, перачуць, перадумаць. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апіса́нне, ‑я, н.
Слоўная, пісьмовая або вусная, абмалёўка каго‑, чаго‑н. Трэцяе апавяданне пачынаецца апісаннем вечара: як заходзіла сонца, як узнімаўся туман, як пахлі веснавыя дрэвы. Чорны. Тут пачну я апісанне, Як пішацца ў казках, Бо іначай не выходзіць — Слухайце, хто ласкаў! Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гарлапа́н ’гарлапан’ (БРС, Бяльк.), гарлапа́ніць (БРС). Рус. горлопа́н ’тс’. Паводле Фасмера (1, 442, са спасылкай на Сабалеўскага, РФВ, 71, 443), складанае слова: горло + пан. Іначай Шанскі, 1, Г, 136: утварэнне суфіксам ‑ан ад *горлопа ’крыкун’ (< горло).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бадзя́чы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Уласцівы бадзяку (бадзяцы). [Патаповіч:] — Ты ў мяне, бадзячая душа, у два дні будзеш умець класці сцяну ў гладкі вугал. Чорны. Хто ж не ведаў у нас жабракоў? Былі гэта яны — не іначай, Доўгім, ціхім натоўпам ішлі, Па краіне хадою бадзячай. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакі́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Кідаючы, перамясціць у другое месца ўсё, многае. Перакідаць дровы з двара ў павець.
2. Скідаць, злажыць нанава, іначай. Перакідаць стог сена.
3. Укідаць, зацягнуць нанава ніткі асновы красён у бёрда.
перакіда́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да перакінуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакле́іць, ‑клею, ‑клеіш, ‑клеіць; зак., што.
1. Склеіць, паклеіць што‑н. нанава, яшчэ раз. [Валя] наняла майстроў, за адзін дзень пераклеіла сцены, сама вымыла падлогу і вокны. Чорны.
2. Наклеіць што‑н. іначай, у другім месцы. Пераклеіць марку на канверце.
3. Склеіць, паклеіць, наклеіць усё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)