плі́нтус, ‑а, м.
Вузкая планка, рэйка, якая закрывае шчыліну паміж падлогай і сцяной. Абмацаў Зыгмусь усе дошкі ў падлозе. Яны былі тоўстыя і шчыльна прыбіты плінтусам. Колас. // Выступ у выглядзе вузкай палоскі пры аснове будынка, печы, калоны і пад.
[Ад грэч. plinthos — цэгла, пліта.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
secure2 [sɪˈkjʊə] v.
1. замацо́ўваць, прымацо́ўваць;
I secured the windows. Я шчыльна за чыніў вокны.
2. (against/from) надзе́йна ахо́ўваць, забяспе́чваць гара́нтыю
3. fml дастава́ць, атры́мліваць; забяспе́чвацца;
I secured tickets for the play. Я дастаў білеты на п’есу.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
АСКАКА́РП
(ад аск + грэч. karpos плод),
пладовае цела грыбоў падкласа сапраўдных сумчатых грыбоў (эўаскаміцэтаў). Аснову аскакарпа складаюць шчыльна сплеценыя вегетатыўныя гаплоідныя гіфы міцэлію, сярод якіх з зіготы аскагенных гіфаў утвараюцца сумкі з аскаспорамі. У залежнасці ад формы і будовы аскакарпа вылучаюць клейстатэцыі, перытэцыі і апатэцыі. Паводле тыпу аскакарпа і сумак вылучаюць групы парадкаў: плектаміцэты, пірэнаміцэты і дыскаміцэты.
т. 2, с. 34
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сашчамі́цца, ‑шчэміцца; зак.
Разм.
1. Шчыльна злучыцца, самкнуцца (пра зубы, пальцы і пад.). Пальцы Дразда сашчаміліся на гашэтцы, ажно пабялелі. Хомчанка.
2. перан. Адчуць боль, цяжар пад уплывам якога‑н. пачуцця (пра сэрца, душу). [Зарубчык:] — Нядобра сашчамілася ў мяне сэрца. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упрыты́к, прысл.
Разм. Блізка, без прамежку, шчыльна прымыкаючы да чаго‑н. Моцныя дубовыя дошкі, без адзінай шчылінкі, збітыя ўпрытык, апаясвалі сядзібу хутара. Лупсякоў. Стол быў пастаўлены насупраць акна, упрытык да падаконніка; на стале стаяла гліняная паліваная ваза з пажухлымі кветкамі. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцяць², сатну́, сатне́ш, сатне́; сатнём, сатняце́, сатну́ць; сцяў, сцяла́, -ло́; сатні́; сця́ты; зак., што (разм.).
1. Абхапіўшы, сціснуць.
С. рукі рамянямі.
2. Шчыльна злучыць (губы, зубы і пад.).
С. губы да болю.
3. Сціснуць (грудзі, горла), перашкаджаючы дыхаць.
Нешта сцяло грудзі, пераняло дыханне.
4. безас. Пра мароз: сцягнуць, схапіць.
Вечарам ваду сцяло.
|| незак. сціна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. сціна́нне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прыпа́дзісты 1, прыпа́дістая ’аб зямлі — неўраджайнае поле з мноствам ям’ (Выг. дыс.). Рус. смал., цвяр. припа́дливый ’зацвярдзелы (пра зямлю, глебу)’, кур. припа́дный ’тс’. Да прыпада́ь 1 (гл.) у значэнні ’шчыльна прылягаць’, параўн. таксама прыпадзь 2 (гл.).
Прыпа́дзісты 2 ’прыземісты’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Укр. припа́дистий ’пакаты, спадзісты’, припа́дливий ’нізінны’. Да прыпада́ць 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абліпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Пакрыць з усіх бакоў чым‑н. ліпкім. Боты абліпаюць граззю. // Шчыльна прылягаць. Мокрая сукенка абліпала стан Сцёпы, яе ўсю калаціла ад холаду. Барашка. Толькі пад дажджом ісці было не дужа зручна: ушчэнт мокрая куртка агідна абліпала цела. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глу́ха,
1. Прысл. да глухі (у 2, 3 знач.).
2. безас. у знач. вык. Ціха, бясшумна. Глуха ў полі. Нішто не хвалюе. А. Александровіч.
3. прысл. Шчыльна, наглуха. З нізкага берага дно акіяна вачам не даступна, — Глуха ўкрыла яго сіняя цемень вады. Багдановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запальні́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Кішэнная машынка для здабывання агню. Бензінавая запальнічка. □ Арэшка раптам заварушыўся, выцягнуў з кішэні запальнічку, а потым, шчыльна нацягнуўшы на галаву шынель, запаліў святло. Краўчанка. Тарас пстрыкнуў перад Славікавым тварам запальнічкай, даючы прыкурыць. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)