бере́чь хлеб от по́рчи берагчы́ збо́жжа ад псава́ння;
3.(бережно относиться) шанава́ць, берагчы́;
бере́чь оде́жду шанава́ць во́пратку;
бере́чь здоро́вье шанава́ць (берагчы́) здаро́ўе;
◊
бере́чь как зени́цу о́ка берагчы́ як зрэ́нку во́ка;
бере́чь свою́ шку́ру берагчы́ сваю́ шку́ру;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
shelter
[ˈʃeltər]1.
n.
прыту́лак, прыпы́нак -ку m., прыпы́нішча n.; схо́вішча n.
2.
v.t.
дава́ць прыту́лак, прытуля́ць; засланя́ць, ахо́ўваць (ад ве́тру, со́нца); хава́ць ад небясьпе́кі
3.
v.i.
знахо́дзіць прыпы́нак, схо́вішча
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
cloak
[kloʊk]1.
n.
1) плашч -а́m., ма́нтыя f.
2) по́крыва n.
cloak of snow — по́крыва сьне́гу
under the cloak of loyalty — пад ма́скай ляя́льнасьці
2.
v.t.
прыкрыва́ць, хава́ць; маскава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Варо́нка ’адтуліна; лаз на гару, ход у склеп і г. д.’ (Тарн., Маш., Сцяшк. МГ, Жд., 2); ’дупло’ (Шатал.). Укр.воро́нка, рус.воро́нка ’варонка’, ворона́ ’адтуліна ў карме судна, дзе праходзіць руль’, польск.wrona, wronka ’адтуліна ў бочцы’, чэш.vrana, vranka ’тс’, балг.вра́на ’корак, затычка’, серб.-харв.вра̑њ ’затычка ў бочцы’. Прасл.*vorna ’прылада для закрывання і адкрывання пасудзіны (затычка і адтуліна)’; утварэнне ад кораня *u̯er‑: *u̯or‑, які выступае ў прасл.*verti ’адкрываць, закрываць, утыкаць, хаваць’ (параўн. варо́ты) (Фасмер, 1, 354; Міклашыч, 382; Шанскі, 1, В, 167; Брукнер, 632 і інш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тулі́ць, тулю. туліш, туліць; незак., каго-што.
1. Прыхіляць, гарнуць да сябе з ласкай, пяшчотай. Нясе з яслей маці сына, Песціць яго, туліць...Колас.[Янка] гладзіў Аленіны валасы, праводзіў шурпатымі, прапахлымі лазою далонямі па яе твары, туліў да сябе, прыпадаў да вуснаў.Лупсякоў.// Беражліва трымаць, прыхінаць да сябе. Усё на скверах і ў парках адцвітала, а Марына туліла да грудзей свежыя, яркія кветкі.Грамовіч.// Шчыльна прыціскаць, прытульваць што‑н. Сіўка спачатку пырхала на яго і туліла вушы, а потым прызвычаілася ці можа таксама ўцяміла, што .. [козлік] яе «ветэрынар».Брыль.[Гняды] раз-поразу фыркае, туліць да галавы вушы і круціць хвастом.Чарнышэвіч.[Сашка] туліў да рукі мокрую ад крыві хустачку.Чорны.Вецер туліў плацце да .. ног [Веры].Пестрак.//Хаваць што‑н. у што‑н. [Надзя] туліла ў шырокі плашчык сваю фігуру цяжарнай жанчыны, саромелася і адчувала сябе няёмка.Машара.Мы тулім у каўняры галовы, ляніва адмахваемся ад камароў і хмура маўчым, нібы толькі што пасварыліся.Шашкоў.
2.перан.Хаваць, укрываць каго‑н., служыць прытулкам для каго‑н. Лясы тулілі неспакойных людзей, на якіх падала панская няласка і паліцэйская помста.Колас.Нас тут гуляць і клён і сасна, Берагуць ад відна да відна.Астрэйка.Пушча і ночка яе [песню] гадавалі, Няньчылі казкамі ночы нямой; Дождж і расіца вясною купалі, Снежныя буры тулілі зімой.Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
cellar
[ˈselər]1.
n.
1) склеп -у m.
а) для гаро́дніны, дро́ваў
б) вінны́ склеп
an abundant cellar — бага́тыя запа́сы віна́
2) падва́л -у m., сутарэ́ньне n.
2.
v.
склада́ць, хава́ць у склеп
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
БЕ́КЕШ Каспар
(1520, Трансільванія — 7.11.1579),
палітычны і ваенны дзеяч, бел. мысліцель. Венгр па паходжанні. Быў сапернікам Стафана Баторыя ў барацьбе за трансільванскае княжанне, пазней — яго сябар і саюзнік. Пасля абрання Стафана Баторыя каралём Рэчы Паспалітай Бекеш камандаваў венгерскай пяхотай у каралеўскім войску. Свае ваенныя здольнасці паказаў у час Лівонскай вайны 1558—83, асабліва ў бітвах пад Гданьскам (1578) і Полацкам (1579). У апошнія гады жыцця атрымаў шляхецтва ВКЛ, некаторы час быў гарадзенскім ваяводам. Вакол яго групаваліся прыхільнікі антытрынітарызму. Паводле сведчання сучаснікаў, Бекеш не вызнаваў ніякай рэлігіі. Калі ён памёр у Гродне, каталіцкая і праваслаўная цэрквы забаранілі хаваць яго на сваіх могілках; пахаваны ў Вільні на высокім беразе ракі Вільня. Паводле наказу Бекеша, на яго надмагіллі высечаны надпіс: «...Не веру ў Бога, не прагну яго неба, не баюся пекла, не турбуюся пра Божы суд, не трывожуся пра цела і тым больш пра душу, якая памерла разам са мною...».
Тв.:
У кн.: Из истории философской и обшественно-политической мысли Белоруссии. Мн., 1962. С. 92—99.